TÜRIK BITIG
Language Committee of Ministry of Culture and Infrmation of RK
қазрусeng
Search:
Where:
Home Inscriptions Learning Dictionary Help
Site Parts
Turk Inscriptions And Manuscripts
Learn Old Turk Writings
Ethno Cultural Dictionary
Data
Help
Contact Us
Inscription Types
Orhon
Yenisei
Talas
Turfan
Altai
Kazakstan
Fergana
Resources
Signs
Dictionary
Search
Maps
Museum Exibitions
Articles
References
Font suppot
Site Map
  Search
Definitions Translations Turkic texts Transcriptions References
Көне түрiк тiлiнде:

Көне түрiк тiлiнде іздеу көне түрiк әліппесімен жасалады. Қажетті сөзді теріп болғасын Тап дегенді басыңыз.

Іздеу жүргізілген соң, табылған мәтінге қатысты ескерткіштің аты, мәтіннің сол сөз табылған жолы шығады. Егер ескерткіш атын бассаңыз, сол ескеткіш туралы толық мағлұмат аласыз. Іздеу бетіне қайтып келу үшін терезенің ең жоғарғы немесе ең төменгі сол бұрышында тұрған белгілерді пайдаланыңыз.
Ескерту: Internet Explorer броузерінен басқаны қолданушы Түрік бітік шрифтін орнатып алуы керек. Көмек бетінде қалай орнату керегін оқып алуға болады.

Таңбаны пернетақтадан тергенде, латын әріптерімен төменде көрсетілген сәйкестікті пайдаланыңыз.
B C D F G J K L N O
Q R S T U V W X Y a
b c d g i j k l m n
p q r s t u w x y z
Iздеген сөз 10 жерде кездесті
13
...ma: egidiŋ: emgetimiŋ: tolγatmaŋ: olurtum: Türük: begler: Türük: budunum: ...bertim: ...tašïγ...qazγanmïš: aγïman: bu qaγanïŋda: beglerig...Türük...
..игі ет: бейнетленбе: толғатланба: отырдым: Түрік: бектер: Түрік бүті(халқым): ... ...бердім: ... тасты....қаз тұрғызып иеленіп: байлық: бұ қағанында: бектерін...Түрік...
... благослови. Без страданий и печали сидели Тюркские беки, Тюркский народ ... я отдал ... властвовали и разбогатели. И каганы, и беки ...
…bless. Turkic beks, Turkic people were without sufferings and grieves… I gave … ruled and became rich. Kagans and beks …
3
yašï tašqa: jaratïdïm: tolqu: tašqa toqïtïm: üze kökTeŋiri yarïlqaduq: üčünasra yaγiz jer: igitük: üčün: elimen: törümen etintim: öŋre kün toγušuqdaqï: budun: kisre ay toγušuqdaqï: budun:
жазық тасқа: жаратдым: Тұғыр: тасқа тоқытдым: Үсті Көк Тәңірі жарылқағаны: үшін: Асты нығыз қоңыр жер: кие бергені: үшін: Елімді: төрелігімді иелендім: өңірге күн тумысындағы: бүтін(халық): кейін ай тумысындағы: бүтін(халық):
Велел высечь надписи на гладком камне и на постаменте. По милости голубого Тенгри (Неба) сверху и по покровительству бурой земли внизу правил Страной и народами от земель, где восходит солнце, и народами от земель, где появляется луна
5
jegirmi ebin: on ülümken: kelip: ögü: tolγu toqïdï:
жиырма: үйдің: он үлесім: келіп: үгітіп: толық (таңбаларын) тоқыды (жартасқа қашады):
(Жители) десяти домов из двадцати пришли и высекли свою тамгу на скале.
Ten (men) of twenty households came and left their signs on the rock.
6
Körsi Yamda: elim esizime: jerim: subum: esizime: quyda: qunčuyïm: tul: qaltï: esizime:
Көрсі Йамда: елім: иесізіме:жерім: суым: иесізіме:құзда: ханшайым: тұл: қалды: иесізіме:
страна моя Кюрси Ям, земля и вода моя, жена у очага осиротели без покровителя.
my country Körsi Yam. My earth and water, my wife at hearth become orphan ownerless.
2
Qatunï ekini anta tulï a qalmïš a
қатыны енесі сонда тұл қалған
Жена его в печали своей осталась вдовой.
his wife in her grief was left a widow
4
mš (a) qara tolï (a) qïlïntï
... Қара Толы етілді
...
...
3
kičig kišim (a) tul qaldï (a) Torsuq oγulïm (a)
кішілік кісім тұл қалды, Торсұқ ұлым
О мои сыновья оставшиеся (после меня), Торсук
5
beg : er : yuntïŋaru : barmis : aq : bisi : qulunlamis : altun : tuyuγluγ : adγïrlïq : yaraγay : tebesiŋerü : barmis : ürüŋ : ingeni : botulamis : altun : budlalïγ : buγralïq : yaragay : ebiŋerü : kelmis : üčünč : qunčuyi : unlanmis : beglik : yaraγay : tir : meŋilig : beg : ermis : aňïγ : edgü : ol.
Бек ер жылқы үйіріне барыпты. Ақ биесі құлындаған. Алтын тұяқты айғыр жарағай. Түйесіне барыпты. Ақшыл боз інген боталаған. Алтын мұрындықты бура жарағай. Үйіне қарай келген екен. Үшінші ханшайым ұл тауыпты. Бектікке жарағай дер. Мықты бек екен. Онысы игі ол!
Говорят: Бек (князь) пошел к табуну лошадей. Белая кобылица ожеребилась. Жеребец с золотыми подковами – молодец! Он пошел к верблюдам. Белая верблюдица родила верблюжонка. Самец-верблюд с золотым намордником – молодец! Он пришел в свой дом. Третья жена (княгиня) родила мальчика. (Они) сказали: Бек (князь) – молодец! На самом деле, бек – хорош! Это – очень хорошо!
A bek(lord) went to his horses. His white mare had just foaled. The golden-hoofed stallion was good. (He) went to his camels. The white she-camel had just given birth to a colt. The camel stallion with a golden nose peg is good. (He) went to his house. The third wife had just given birth to a son. They say: the bek is good! The bek, apparently, is great. This is extremely good.
22
yarattïdïm: tol...: // yarïmatïn: yaγïd kelmis: örün begig: qara qulluqïγ: anï olurmus: Qïrqïz tapa: er idmis: siz tašïqïŋ: Čikig tašγarïŋ: temis: men: tašqïyïyn temis: Kür budqa ïda:
жараттырдым: тол......//...жаулай... келген:өрен ақ бекті: қара құлықты: сол отырған: Қырғыз таман: (батыр) ер жіберді: Сіз тасындар: Чекті тасытыңдар: деген: мен тасиын: деген: Көр Бұдқа ықта:
... Кыргызам послал воинов, где белый бек правил черными помыслами. Передал послание Чекам.... в Кор Буд...
I sent soldiers to Kyrgyz people, where the white bek ruled with black thoughts. Sent a message to Cheks…in Kyer Bud…
2
...
...
...
...
The basic idea of creating the electronic historical and cultural fund was based on issue of The Oriental Studies Section of The Institute of Oriental Studies named after Suleimenov in 2005 under the govermental program "Cultural Heritage": "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Енисей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма.
Chief Editors:
doctor of history sciences Prof. M.Abuseitova
doctor of philology sciences Prof. B.Bukhatuly.
We appreciate The Director of The Institute of Oriental Studies Meruert Abuseitova for her help.


Inscriptions Learning Ethno Dictionary Dictionary Resources Search Help Contacts
қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.