қазрусeng
:
:
 
Көне түрiк тiлiнде:

Көне түрiк тiлiнде іздеу көне түрiк әліппесімен жасалады. Қажетті сөзді теріп болғасын Тап дегенді басыңыз.

Іздеу жүргізілген соң, табылған мәтінге қатысты ескерткіштің аты, мәтіннің сол сөз табылған жолы шығады. Егер ескерткіш атын бассаңыз, сол ескеткіш туралы толық мағлұмат аласыз. Іздеу бетіне қайтып келу үшін терезенің ең жоғарғы немесе ең төменгі сол бұрышында тұрған белгілерді пайдаланыңыз.
Ескерту: Internet Explorer броузерінен басқаны қолданушы Түрік бітік шрифтін орнатып алуы керек. Көмек бетінде қалай орнату керегін оқып алуға болады.

Таңбаны пернетақтадан тергенде, латын әріптерімен төменде көрсетілген сәйкестікті пайдаланыңыз.
B C D F G J K L N O
Q R S T U V W X Y a
b c d g i j k l m n
p q r s t u w x y z
Iздеген сөз 9 жерде кездесті
6
еdgü: bilge: kišig: edgü: alїp кišig: jorutmaz: ermis: bir кiši: yaŋїlsar: oγušї: budunї: besükiŋe: tegi: uqїdmаz: ermis: süčig: sabїŋa: jїmšaq: aγїsїŋa: аrturїp: üküš: Türük: budun: ölteg: Türük: budun: ölsekiŋ: berje: Čuγay: Yїš: Тügeltin:
игi: бiлiктi: кiсiні: игi: алып кiсiнi: жорытпас: екен: бiр кiсi жаңылса: оқ-уысты руы: бүтін (халық)ы: бесігіне: тие: ұқтырмас: екен: сүйкiмдi: сөзi: жұмсақ: жібегіне: арқаланып: өңшең: Түрiк: бүтін (халық): өлгендей: Түрiк: бүтін (халық): өлерсің: бергі (жаққа): Чұғай: Йыш: Түгелтен:
Они не позволяют мудрым и хорошим людям приблизиться к себе. Они развращают начиная от одного до его целой семьи и клана. Будучи обманутым их сладкими словами и мягким шелком, вы тюркский народ, умирали. Тюркский народ намеревался обосноваться в горах Чугай на юге на Тугельтинской
They do not let wise men and brave men come close. They corrupt beginning from a single man up to his whole family and clan. Having been deceived by their sweet words and soft silk, you Turkish people, died! In order to survive Turkish people intended to settle at the Čuγay mountains in south on Тügeltin
4
qutuy: buŋsuz: anča berür: Tabγač: budun: sabї süčig: aγїsї: jїmšaq: ermiš: süčig: sabїn: jїmšaq: aγїn: arїp: їraq: budunїγ: anča yaγutї er: ermiš: yaγuru: qontuqda: isire: aňїγ bilgin anta üjür: ermis: еdgü: bilge: kišig: edgü: alїp: кišig: jorutmaz: ermis: bir кiši: yaŋїlsar: oγušї: budunї: besükiŋe: tegi: uqїdmаz:
мата мұңсыз (шексiз): сонша берер: Табғач: бүтін (халық)(+тың): сөз сабы: сүйкімді: жібегі: жұмсақ: екен: сүйкімді: сөз сабын: жұмсақ: жібегін: ырықтап (ерiтiп): ырық(ты): бой халықты: сонша (көздiң) жауын алар: екен: көздiң жауын алып: қоңдықтап: кейiн: аңсыз бiлiктi: сонша үйірер: едi: игi: бiлiктi: кiсiні: игi: алып кiсiнi: жорытпас: екен: бiр кiсi жаңылса: оқ-уысты руы: бүтін (халық): бесігіне: тие: ұқтырмас:
и шелк много. У табгачей(китайцев) слова сладкие и шелка мягкие. Обманывая своими сладкими словами и мягкими шелками, они привлекают к себе людей издали. Как только люди к ним приближаются, одурманивают их еще больше. Они не позволяют мудрым и хорошим мужам приблизиться к себе. Они развращают, начиная от одного до его целой семьи и клана.
and silk. Tabgaches (Chinese) have sweet words and soft silk. Deceiving by their sweet words and soft silk they attract people from far places. As soon as people approach them they stupefy them more. They do not allow wise and good man to approach them. They destroy beginning with one person to the whole family and clan.
1
qurïdun: /?/uγud еrtі: inim Kültegin: ölti...isig küčüg: bertik üčün: Türük: Bilge qaγan: yoqïqa: inim Kültegin: közdü: olurt... Ininču: apa: yarγan: tarqan: atïγ: bertim /...?/
С запада ... мой младший брат Культегин умер, ... служил, мой младший брат Культегин назначил наблюдателем могилы Тюркского Бильге кагана ..., я дал ему титул Инанчу Апа Йарган Тархан /...?/
From west ... my younger brother Kultegin had died… gave his services, my younger brother Kultegin (ordered to sat) a watcher of the tomb of Turkish Bilga kagan… I gave him the title Inanču Apa Yarγan Tarqan ...
4
bod: qalmadï: ïda tašda: qalmasï: qubranïp: jeti jüz boltï: iki ülügi : atlïg erti: bir ülügi: yadag erti: jeti jüz: kisig:
бой (халық): қалмады: ой таста: қалғаны: шығып: жетi жүз болды: екi үлесi: атты едi: бiр үлесi: жаяу едi: жетi жүз: кiсiнi:
не осталось никого живого. Оставшиеся (кое-где, букв. среди впадин и камней) объединились, и (их) было семьсот (человек). Две части из них были всадниками, а одна часть из них была пешей. Тот, кто семьсот человек
there was no any alive person left. Those who had survived (among stones and sockets) joined together, and (they) were seven hundred people. Two parts of them were horsemen, and other part was footmen. He who seven hundred people
59
yïlqa : tegmisig : yïdïtmayïn : ayqa : tegmisig : artatmayïn : edgüsi : bolzun : tir : anča : biliŋler : edgü : ol.
Жылға тигенді жүдетпейін, айға тигенді арытпайын. Игісі болсын дер. Сонша біліңдер. Игі ол.
Достигшим (больших) лет я не позволю страдать, достигшим месяцы (маловозрастным) не позволю исхудать. Пусть будут лучшими! Так знайте это – хорошо.
I will not let grow thin to those who reached ages. I will not let grow lean to those who reached months. May good come to them, it says. Know thus: This is good.
67
bars : yïl : ekinti : ay : bis : yiγïrmike : taygüntan : manïstantaqï : kičïγ : ditar : burua : guru : esïdičïmiz : Isig : Saŋun : Ïtačïq : üčün : bitidim.
Барыс жылы, екінші ай, он бесіне Тайгүнтан маныстандағы (мен) кіші діндар, буриа гуру естушіміз Ісіг Cенгүн Ытачұқ үшін бітідім(жаздым).
В год барса, второго месяца, пятнадцатого (числа) я, младший ученик монастыря Тай Гун Тан, написал это для нашего (духовного) слушателя бурва гуру Исиг Сенгун Итачук.
In the Year of Tiger, on the fifteenth (day of) the second month, I, the young pious (disciple) staying at the Tay-gün-tan (Manichaeism) monastery, wrote this book of omens for our listener burua guru Isig Sengun Ïtačïq.
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.