TÜRIK BITIG
Language Committee of Ministry of Culture and Infrmation of RK
қазрусeng
Search:
Where:
Home Inscriptions Learning Dictionary Help
Site Parts
Turk Inscriptions And Manuscripts
Learn Old Turk Writings
Ethno Cultural Dictionary
Data
Help
Contact Us
Inscription Types
Orhon
Yenisei
Talas
Turfan
Altai
Kazakstan
Fergana
Resources
Signs
Dictionary
Search
Maps
Museum Exibitions
Articles
References
Font suppot
Site Map
  Search
Definitions Translations Turkic texts Transcriptions References
Көне түрiк тiлiнде:

Көне түрiк тiлiнде іздеу көне түрiк әліппесімен жасалады. Қажетті сөзді теріп болғасын Тап дегенді басыңыз.

Іздеу жүргізілген соң, табылған мәтінге қатысты ескерткіштің аты, мәтіннің сол сөз табылған жолы шығады. Егер ескерткіш атын бассаңыз, сол ескеткіш туралы толық мағлұмат аласыз. Іздеу бетіне қайтып келу үшін терезенің ең жоғарғы немесе ең төменгі сол бұрышында тұрған белгілерді пайдаланыңыз.
Ескерту: Internet Explorer броузерінен басқаны қолданушы Түрік бітік шрифтін орнатып алуы керек. Көмек бетінде қалай орнату керегін оқып алуға болады.

Таңбаны пернетақтадан тергенде, латын әріптерімен төменде көрсетілген сәйкестікті пайдаланыңыз.
B C D F G J K L N O
Q R S T U V W X Y a
b c d g i j k l m n
p q r s t u w x y z
Iздеген сөз 10 жерде кездесті
20
...bars beg: erti: qaγan at: bunta: biz: bertimiz: siŋilim: qunčuyum: bertimiz: üze yaŋïltï: qaγanï: ölti: budunï: küŋ qul: boltï: Kögmen: Jer sub: idsiz: qalmazun tejin: az Qïrqïz: budunïγ: jarat...
... барыс бек: еді: қаған ат(+ын): бұнда: біз: бердік біз: сіңілім: ханшайым: бердік біз: үсті жаңылды: қағаны: өлді: бүтін (халық): күң құл: болды: Көгмен: жер су: иесіз: қалмасын: дейін: Аз Қырғыз: бүтін (халық)ты: жарат...
был Барыс бек. Мы дали ему титул кагана в то время. Мы отдали ему мою младшую сестру, принцессу, в жены. Но он предал (нас). (В результате) каган умер, а его люди стали рабами. Чтобы земля Когмен не осталась без правителя, народ Аз Киргиз …..
was Bars Beg. It was we, who had given him the title of kagan. We had also given him my younger sister, the princess, in marriage. But, he betrayed (us). (As a result) the kagan was killed and people became slaves and servants. In order the Kogman land would not remain without a ruler, we organized the Az and Kirgiz peoples, and then we came (back) and fought.
2
Kültegin: ol süŋüšde: otuz jašаyur еrtі: Alïp šalčï: aqïn: binip: oplayu: tegdi: eki erig: udušru: sančïdï: Qarluquγ ölürtіmіz: altïmïz: Аz budun: yaγï boltï: Qara költe: süŋüšdümüz: Kültegin: bir qïrïq: jašаyur еrtі: Alïp šalčï: aqïn:
Күлтегін: ол сүңгілесте: отыз жасар еді: Алып Шалчы: ағын: мініп: ұмтыла: тиді: екі ерін: қуалай: шанышды: Қарлұқты өлтірдіміз: алдымыз: Аз бүтін (халық): жау болды: Қара көлде: сүңгілестіміз: Күлтегін: бір: қырық (31): жасар еді: Алып Шалчы: ағын:
Культегину было тридцать лет на том сражении. Он сел на белого коня Могучий Чалши и напал. Он вонзил копьем двух мужчин, преследуя их. Мы победили Карлуков и поработили их. Народ Азов начали военные действия против нас. Мы пошли со сражением к Черному Озеру. Культегину было тридцать один год тогда. Он сел на белого коня Могучий Чалши
Kultegin was thirty years old on that battle. He mounted the white horse of Alp Šalči and attacked. He stabbed two men pursuing them. We won the Karluk and subjugated them. Az people started hostilities against us. We went with a battle to the Black Lake. Kultegin was thirty-one years old then. He mounted the white horse of Alp Šalči
12
budunïγ: ečüm аpam: törüsünče: yarаtmïš: bušγurmïš: Töles: Tarduš: budunïγ: anta itmis: Jabγuγ: Šadïγ: anta bermiš: berіje: Tabγač: budun: yaγï: ermiš: jïrïya: Baz qaγan: Toquz: Oγuzbudun: yaγï: ermis: (Qïrγïz: Qurïqan: OtuzTatar: Qïtaň: Tatabï: qop: yaγï: ermis: аqanïm: qaγan: bunča: ...qïrïq:artuqï:)
Бүтін (халық)ты: атам үлкенім: төресінше: жаратқан: босаңсыған: Төлес: Тардұш: бүтін (халық)ты: сонда: етті: Йабғұны: Шадты: сонда берді: бергі: Табғач: бүтін (халық): жауы еді: арғы қарай: Баз қаған: Тоғұз: Оғыз бой-халық: жау: еді:(Қырғыз: Құрықан: Отыз Татар: Қытаң: Татабы: көп: жау: еді:әкем: қаған: бұнша:... қырық: артық:)
Так поступил он с народом Толис и Тардуш. И дал им двух правителей, ябгу и шада. Китайские люди были нашими врагами на юге, люди Токуз(Девяти)-Огузов на севере под начальством Баз Кагана были нашими врагами. Киргизы, Куриканы, Тридцать татар, Китан и Татаби – они все были враждебны к нам. Мой отец, каган, был на сражениях сорок
Then he gave people Tolis and Tardush states. And gave them two rulers, a yabgu and a šad. Chinese people were our enemy in south, Tokuz-Oguz people in north with Baz Kagan on head were our enemies too. The Kirgiz, Quriqan, Otuz-Tatar, Qitaŋ and Tatabi – they all were hostile to us. My father, the kagan, was on campaigns forty-seven times
2
Qïrqïz: oγulï: Boyla: Qutluγ: Yarγan:
Қырғыз: ұлы: Бойла: Құтлық: Йарған:
Я – Кыргызов сын Бойла (судья) Кутлуг Йарган,
I am son of Kyrgyz Boila (judge) Qutlug Yargan.
4
Beš qïrq er ...rim
бес қырық ер...
тридцать пять мужей ...
Thirty five men ...
5
Er erdemi: inde: Egseküm: yoq:qïrq: yašïmda: adïrïldïm:u
Ер ерлішім:інде: Егсекүм: жоқ: Қырық: жасымда: айырылдым:
Герой Егсекум, не (достигший) сорока лет, разлучился.
In my valor in Egseküm, not reaching forty, I parted.
22
yarattïdïm: tol...: // yarïmatïn: yaγïd kelmis: örün begig: qara qulluqïγ: anï olurmus: Qïrqïz tapa: er idmis: siz tašïqïŋ: Čikig tašγarïŋ: temis: men: tašqïyïyn temis: Kür budqa ïda:
жараттырдым: тол......//...жаулай... келген:өрен ақ бекті: қара құлықты: сол отырған: Қырғыз таман: (батыр) ер жіберді: Сіз тасындар: Чекті тасытыңдар: деген: мен тасиын: деген: Көр Бұдқа ықта:
... Кыргызам послал воинов, где белый бек правил черными помыслами. Передал послание Чекам.... в Кор Буд...
I sent soldiers to Kyrgyz people, where the white bek ruled with black thoughts. Sent a message to Cheks…in Kyer Bud…
23
qabšïlïm temis: Őtüken......temis:...z: ..aŋï ...sü yorïdïm: ....tutuq: bašïn: Čik tapa: ebiŋe: ïtdïm: Isi jer tapa: Az er ïtdïm: kör tedim: Qïrqïz qanï: Kögmen: irinte:
қапсырамыз деген: Өтүкен:... деген:...сүңгі жорыттым:... ...Тұтық: басын: Чек таман: үйіне итердім: Есі жер таман: Аз ер (батыр) итердім: көр дедім: Қырғыз ханы: Көгмен: жерінде:
Отюкен ... Я отправил войско ... Тутука отправил к Чекам. На землю Ыссы отправил воина Аз. Я велел разведать. Киргизский хан на земле Когмен
Otuken… I sent army… I sent Tutuq to Cheks. Az was sent to Yssy land. I ordered to reconnoiter. Kyrgyz khan on the land of Kogmen
Чаа-Холь IV (e-16)  1 рет кездеседi
2
Teŋiri: elimke: yašda: begimke: bökmedim: esizime: qïrïq: yašïmda: q…
Тәңірі: Еліме: жасты: бегіме: бөгеле алмадым: иесіз: қырық: жасымда:....
Не смог остаться с моим народом, с моим молодым беком. В сорок лет ...
I couldn't stay for my people and my young lord.
Чаа-Қол XI (e-23)  1 рет кездеседi
3
toquz qïrq: yašïmda: elim ….
Тоғыз қырық /отыз тоғыз/ жасымда: елім....
В мои тридцать девять лет ...
Aged thirty nine ...
The basic idea of creating the electronic historical and cultural fund was based on issue of The Oriental Studies Section of The Institute of Oriental Studies named after Suleimenov in 2005 under the govermental program "Cultural Heritage": "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Енисей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма.
Chief Editors:
doctor of history sciences Prof. M.Abuseitova
doctor of philology sciences Prof. B.Bukhatuly.
We appreciate The Director of The Institute of Oriental Studies Meruert Abuseitova for her help.


Inscriptions Learning Ethno Dictionary Dictionary Resources Search Help Contacts
қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.