TҮРІК БІТІК
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті
қазрусeng
Iздеу:
Қайда:
Басы Ескерткіш Үйреткіш Сөздік Көмек
Бөлімдер
Көне түрік бітіктер
Түрік бітік үйреткіш
Этномәдени сөздік
Дерек көздері
Көмек
Контакт
Ескерткіш түрі
Орхон
Енисей
Талас
Тұрпан
Алтай
Қазақстан
Ферғана
Деректер
Таңбалар
Сөздік
Іздеу
Карта
Мұражай жәдігерлері
Мақалалар
Әдебиеттер
Шрифт қолдау
Сайт картасы
  Iздеу
Анықтамадан Мәтіннен Түрік бітіктен Транскрипциядан Сілтемеден
Iздейтiн сөз:


Қажетті сөзді теріп болғасын Тап дегенді басыңыз.

Іздеу жүргізілген соң, табылған мәтінге қатысты ескерткіштің аты, мәтіннің сол сөз табылған жолы шығады. Егер ескерткіш атын бассаңыз, сол ескеткіш туралы толық мағлұмат аласыз. Іздеу бетіне қайтып келу үшін терезенің ең жоғарғы немесе ең төменгі сол бұрышында тұрған белгілерді пайдаланыңыз.

Iздеген сөз   кісі  34 жерде кездесті
14<В-3: 3> (Сөйтіп) .......жетіп .....кісі болды..... хан иеміз (Маға ..)
1Үсті Көк: Тәңірі: асты: нығыз (қоңыр): Жер: қылынғанында (жаратылғанында): екі ара: кісі: ұлы: қылынды (жаратылды): кісі: ұлында: үсті: атам үлкенім: Бұмын қаған: Естемі қаған: отырды: отырып-ақ: Түрік: бүтін (халық)ын: Елін: төресін: тұта берді: жет(кіз)е: берді:
6бектері: бүтін (халық): түзусіз: үшін: Табғач бүтін (халық): тепкісін: көрген: үшін: арбалғандығы: үшін: інілі: әкелі: кектескені: үшін: бекті: бүтін (халық)ты: жоныстырдығы: үшін: Түрік: бүтін (халық): ел еткен: Елін: ішін бұзып: итермеледі:
39Соғдақ: бүтін (халық): итерейін дейін: Йенчү (Інжу-Сырдария): өзенді: кеше: Темір Қапығқа: тие: сүңгіледіміз: Анда кері: Қара Түргеш: бүтін (халық): жау болды: Кеңерес таман: барды: біздің сүңгі: аты: тұрық: азығы: жоқ еді: жабайы кісі: ер...
7жазық: қонайын: десе: Түрiк: бүтін (халық): өлермен болғанда: аңсыз: кiсi: сонша: босаңсытар: екен: жырақ болса: жабайы (жаман): жібек: берер: жақын: болса: игi (жақсы): жібек: берер: деп: сонша: босаңсытар: екен: білік: білмес: кісі: ол сап сөзді: алып: жақындап: барып: күллі өңшең кісі: өлдік:
2Үсті/нде/: қаған: отырдым: отырғанымда: өлерменші: сағынғаныма: Түрік: бектер: бүтін (халық): иіліп: сүйініп: тосырқаған: көзі: жоғары: көрді: бұл шаққа: өзім отырып: бұнша: ауыр төрелікті: төрт бұрыштағы: бүтін (халық)ды:... еттім: Үсті көк: Тәңірі: асты: нығыз (қоңыр): Жер: қылынғанында (жаралғанда): екі ара: кісі: ұлы: қылынды (жаралды):
3кісі: ұлында: үсті: атам үлкенім: Бұмын қаған: Естемі қаған. отырды: отырып-ақ: Түрік: бүтін (халық)ын: Елін: төресін: тұта берді: жет(кіз)е: берді: төрт: бұрыш: көп: жауы екен: сү(ңгілі) сүңгілеп: төрт: бұрыштағы: бүтін (халық)ты: (көп: алды: көп басып басымдылық қылды:) бастылығын: жүгіндірді: тізелігін: /шөктірді: ілгері(алдыға): Қадырқан: Йышқа тие: кері/:
6қызмет етпеген еді: ұлы әкесіндей: қызмет етпеген еді: біліксіз: қаған: отырған екен: жабайы (жаман): қаған: отырған екен: бұйрығы: да: біліксіз болған екен: жабайы (жаман) болған екен: бектері: бүтін (халық)ы: түзусіз үшін: Табғач бүтін (халық): тепкісін: көрген: үшін: арбалғандығы: үшін: інілі: ( аталы:кектескені: үшін: бекті: бүтін (халық)ты:)
28Болчұда: сүңгілесдіміз: қағанның:йабғұсын: шадын: сонда өлтірдім: елін: сонда алдым: отыз жасыма: Бесбалық: таман: сүңгіледім: алты жолы сүңгілесдім:...сүңгісін: көп: өлтірдім: сонда: ішкі не: кісіден:... жоқ боладысы: еді:.кісі...ұққалы келді: басдым: Бесбалық: сол үшін: озды (ұтты): отыз артық:
41... керуен: келмеді: оны: сонша тұтамын?: деп: сүңгіледім: кері қарай: екі үш кісілігін: тежеп барды: қара бүтін (халық): қағанды: келді деп: ... ат бердім: кіші атты:...
13бұнша: бүтін (халық): шашын: құлағын: жаңауын (жағын): пісті (пышақтады): игі өзлек атын: қара: кісін: көк: тиынын?: сансыз: көп: құт...
6білмес: кісі: ол сап сөзді: алып: жақындап: барып: күллі кісі: өлдік: ол жерге қарай: барса: Түрік: бүтін (халық): өлерсің: Өтүкен: жер(інде): отырып: арқыш (керуен): тіркес: ірісең: не мұңын жоқ: Өтүкен: Йыш: отырса: мәңгі: Ел: тұта: отырушы едің: Түрік: бүтін (халық): тоқ таза болыпсың: аштық: тоқтық(ты): ойланбассың: бір: тойса: аштық(ты): ойланбассың: соншалықтығын: үшін: игі еткен: қағанның:
11көзі: көрмеген: құлағы: естімеген: бүтін (халық) ым: ілгері күн: тумысына: бергі жаққа: Таб...қа... кері... ары ... ...тын... өрелі ақ: күмісін: оюлы жібекті: матасын: егіншілік: қышқылдысын (арағын): өзлек: атын: айғырын:қара кісін: ...
5сағалдырықты ұлығын жаулатқанда /Күлі/Чұр ...шаншып: өлтіріп: ұлын: кісісін бұрыш...
8...Ысбара Білге Күлі Чұр: кісі:...
10.../ерін/: шанышғалы: сүңгіледі: сүңгілесіп: сүңгісін: шанышды: елін алды: ұлын: кісісін: бұлғанды: Есбара: Білге Күлі Чұр:
Барық II (е-6)  1 рет кездеседi
2Күлік: Тұтұқ: атам: кісі қылды
Бегре (е-11)  1 рет кездеседi
5үшін алып алтын күмісті: өркешті түйе елде (қолда) кісі олжаладым
Кемчік-чырғақ (е-41)  1 рет кездеседi
4Бұрыңғы: аттарым: кісінедім: Баға: мен ер: алты жүз таңбалы ат
Теле (е-46)  1 рет кездеседi
3Елде (қолда) кісім:өркешті түйем:төрт аяқты жылқым:
Абақан (е-48)  1 рет кездеседi
8...ерді...бар...тіге бердіміз: кісінде игі тігер біз
3кішілік кісім тұл қалды, Торсұқ ұлым
10...асын: ішкісін: маған...
2Ала атты жол Тәңірімін! Ертелі-кешке жүрермін. Басқа екі айлық кісі ұлына кезікті (соғысыпты). Кісі қорықты. Қорықпа депті. Құт беремін депті. Сонша біліңдер: игі ол!
15Үстінде тұман тұрды, астында тозаң тұрды. Құс балапаны ұшып азды (жаңылды), киік төлі жүгіріп азды (жаңылды), кісі ұлы жорытып азды (жаңылды). Және Тәңірі құтында үшінші жылда барлығы есен түгел көрісіпті. Барлығы қуанып сүйініпті. Сонша біліңдер! Игі ол!
29Ойын (құмар) еркек ұлын, кісісін тұтқын (бәске) ұрып ойнағалы барды. Ұлын, кісісін ұтылмады. Қайта тоқсан бас қой ұтты. Ұлы мен әйелі көп қуанды дер. Сонша біліңдер! Игі ол!
53Боз бұлт жылжыды. Бүтін (халық) үстіне жауды. Қара бұлт жылжыды. Барлығының үстіне жауды. Тары пісті. Жас от өнді. Жылқыға, кісіге игі болды дер. Сонша біліңдер: игі ол!
54Құл сабы(сөзі) бекке қарай өтіну. Құзғын сабы(сөзі) Тәңіріге қарай жалбарыну. Үстіде Тәңірі естіді. Астыда кісі білді дер. Сонша біліңдер: игі ол!
60Тоғыз айыр мүйізді киікпін. Бәдіз тізе үстіне мініп мөңірермін. Үстіде Тәңірі естіді, астыда кісі білді. Сондай күштімін мен дер. Сонша біліңдер: игі ол!
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


Ескерткіш Үйреткіш Этномәдени сөздік Жәй сөздік Деректер Іздеу Көмек Контакт
қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.