TҮРІК БІТІК
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті
қазрусeng
Iздеу:
Қайда:
Басы Ескерткіш Үйреткіш Сөздік Көмек
Бөлімдер
Көне түрік бітіктер
Түрік бітік үйреткіш
Этномәдени сөздік
Дерек көздері
Көмек
Контакт
Ескерткіш түрі
Орхон
Енисей
Талас
Тұрпан
Алтай
Қазақстан
Ферғана
Деректер
Таңбалар
Сөздік
Іздеу
Карта
Мұражай жәдігерлері
Мақалалар
Әдебиеттер
Шрифт қолдау
Сайт картасы
  Iздеу
Анықтамадан Мәтіннен Түрік бітіктен Транскрипциядан Сілтемеден
Көне түрiк тiлiнде:

Көне түрiк тiлiнде іздеу көне түрiк әліппесімен жасалады. Қажетті сөзді теріп болғасын Тап дегенді басыңыз.

Іздеу жүргізілген соң, табылған мәтінге қатысты ескерткіштің аты, мәтіннің сол сөз табылған жолы шығады. Егер ескерткіш атын бассаңыз, сол ескеткіш туралы толық мағлұмат аласыз. Іздеу бетіне қайтып келу үшін терезенің ең жоғарғы немесе ең төменгі сол бұрышында тұрған белгілерді пайдаланыңыз.
Ескерту: Internet Explorer броузерінен басқаны қолданушы Түрік бітік шрифтін орнатып алуы керек. Көмек бетінде қалай орнату керегін оқып алуға болады.

Таңбаны пернетақтадан тергенде, латын әріптерімен төменде көрсетілген сәйкестікті пайдаланыңыз.
B C D F G J K L N O
Q R S T U V W X Y a
b c d g i j k l m n
p q r s t u w x y z
Iздеген сөз 5 жерде кездесті
41
.....arqïšï: kelmedi: anï anča tuyun: tep: süledim: qurïγaru: eki üč kišiligin: tezip bardï: qara budun: qaγanïγ: kelti tep: ög.....qa: at bertim: kečig atlïγ: ...
... керуен: келмеді: оны: сонша тұтамын?: деп: сүңгіледім: кері қарай: екі үш кісілігін: тежеп барды: қара бүтін (халық): қағанды: келді деп: ... ат бердім: кіші атты:...
... не дошел караван. Я напал на них, чтобы захватить. ... Так как приехал сам каган, простой народ ... я дал коня...
… did not reach caravan. I attacked them to capture… as the kagan had came, the common people… I gave a horse…
12
termez: ol sabïγ: esidip: tün:udusïqïm: kelmedi: küntüz: olursïqïm kelmedi: anta ötrü: qaγanïma ötüntüm: anča ötüntüm: Tabγač: Oγuz: Qïtañ: bu üčegü: qabsar:
дедiмiз: ол сап-сөздi: есiтiп: түн: ұйықтағым келмедi: күндiз: отырғым келмедi: сонда өткізіп: қағаныма: өтiндiм: сонша өтiндiм: Табғач: Оғұз: Қытаң: бұ үшеуi: қапсырар(айқасып):
Когда услышал эти слова, ночами не смог уснуть, и днем не знал покоя. После этого я молился ради нашего кагана. Я рассудил так: «Табгачи (Китай), Огузы, Кидане надумали объединиться и напасть на нас.
When I heard these words I could not sleep nights and could not be calm by days. I prayed for the sake of our kagan after that. I judged as follows: “Tabgaches (China), Oguzes, Kitans decided to join together and attack us.
14
jer: аyu: berti: anta: šančdïm: yazïqlïγ аtlïlïγ ...Teŋri: tuta berti: // qara: igіl: budunïγ: yoq qïlmadïm: еbin barqïn yïlqïšïn: yulmadïm: qïyïn: aydïm: turγuru qutum: kentü budunïm: tedim: udu: kelin tedim: qudup: bardïm: kelmedi: yiče:
жер: билік: берді: шанышдым: жазықты атты... Тәңірі: ұстай берді: қара: иілген: бүтін (халық)ты жоқ қылмадым: үйін барықын жылқысын: жұлмадым: қиындық айттым: тұрақты құтым: өз бүтін (халық)ым: дедім: сөйтіп: келсін дедім: қозып бардым: келмеді: тағы:
Дал землю и власть. Я вонзил копьями виновных... поклонились Тенгри. Не стал убивать простой покорный народ. Не отбирал их имущества, лошадей. Я их признал своим народом и разрешил им присоединиться. Но они не стали повиноваться, я был зол и пошел к ним. Они снова не пришли.
land and power. I thrusted spears into the guilty… bent Tengri. I did not kill common obedient people. I did not take away their property, horses. I confessed them as my people and let them join. But they did not obey; I became angry and went to them. But they did not come again.
17
Tay Вilge: Tutuq: yablaqïn: üčün: bir eki atlïq: üčün: qara: budunïm: öltiŋ: jetdeŋ: yaŋa ičik ölmeči: jetmeči: sen tedim: jiče: isig: küčüg: bergil: tedim: eki ay kütdim: kelmedi: sekizinč ay: bir yaŋïqa: sü yorïyïn: tedim: tuγ: tašqïr: erikli:
Тай Білге: Тұтық: жабайын (жаман): үшін: бір екі атты: үшін: қара: бүтін(халық)ым: өлдің: жеттің: жаңа іші өлмеші: жетпесі: сен дедім: игі (жетерінше): істі: күшті: бергей: дедім: екі ай күттім: келмеді: сегізінші ай: бір жаңасы: сүңгі жорытайын: дедім: ту: тасушы тасқыр: ерікті:
Из-за подлого Тай-Бильге Тутука, из-за нескольких ничтожеств, о, мой простой народ, ты погиб! Я просил тебя по доброму служить мне. Я ждал два месяца. (Ты) не пришел. Я решил вступить в поход первого числа восьмого месяца. Знаменосец
Because of mean Tai-Bilge tutuq, because of some nothingness, oh, my common people. You died! I asked you kindly to serve me. I was waiting for two months. (You) did not come. I decided to go on campaign on the first of the eighth month. A flag carrier
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


Ескерткіш Үйреткіш Этномәдени сөздік Жәй сөздік Деректер Іздеу Көмек Контакт
қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.