Iздеген сөз 10 жерде кездесті |
|
35 | |
jašïŋa: Qïrγïz tapa: süledimiz: süŋüкü: batamï: qaraγ: sükіn: Kögmen: jïšïγ: toγa: yorïp: Qïrγïz: budunïγ: uda: basdïmïz: qaγanïn: birle: Suŋa jïšda: süŋüšdümüz: Kültegin Bayïrqun /аq adγïrïγ:/
|
жасында: Қырғыз таман: сүңгіледіміз: сүңгі: батар: қарды: сөгіп: Көгмен: Йышды: доғалай: жортып: Қырғыз: бүтін (халық)ды: қуа: бастық: қағанын: бірге: Сұңа Йышда: сүңгілестіміз: Күлтегін Байырқұдың: /ақ айғырын:/
|
… лет, мы продолжали поход против Киргизов. Пройдя через глубокий с копье снег мы прошли вокруг гор Когмен преследовали и напали на Киргизов. Мы сражались с их каганом на горах Сунга. Культегин сел верхом на белого жеребца Байырку |
... year old. We went on a campaign against Kirgiz. Dissecting lance-deep snow we marched around the Kogman mountains and fell upon Kirgiz people. We fought with their kagan at the Soŋa mountains. Kultegin mounted Bayirqu's (white stallion) |
|
27 | |
qarïγ: süküpen: Kögmen: Jïšïγ: toγa: yorïp: Qïrγïz: budunïγ: uda: basdïm: qaγanïn: birle: Suŋa jïšda: süŋüšdüm: qaγanïn: öltürtim: Elin: anta altïm: ol jïlqa: Türügeš: tapa: Altun Jïšïγ: aša: Ertis: ügüzüg: keče: yoru/dum: Türügeš: budunïγ:/ uda: basdïm: Türügeš: qaγan: süsi: otča borča: kelti:
|
қарды: сөгіп: Көгмен: Йышды: доғалай: жорып: Қырғыз: бүтін (халық)ты: ұтқылай (қуып): бастым: қағанын: бірлесе: Сұңға Йышда: сүңгілесдім: қағанын: өлтірдім.Елін: сонда алдым: ол жылғы: Түргеш: таман: Алтын Йышды: аса: Ертіс: өзенді: кеше: жорттым: Түргеш: бүтін (халық)ты: ұтқылай (қуып): басдым: Түргеш: қаған: сүңгісі: отша боранша: келді:
|
снег мы прошли вокруг гор Когмен и напали на Киргизов. Мы боролись с их каганом на горе Сунга. Я убил их кагана, захватил их страну. Я отправился в поход в сторону Тургеша, пройдя через Золотые горы, переправляясь через реку Иртыш. Я захватил Тургешский народ, преследуя их. Войско Тургешского кагана сопротивлялось как огонь. |
snow we went round the Kegmen mountains and attacked the Kyrkyz. We fought in the Sungamountains with their kagan. I subdued them then. I went on campaign towards Turgesh, going through the Gold mountains, crossing the Irtysh river. I took the Turgesh people. The army of Turgesh kagan fought like fire. |
37 | |
.. /süŋ/üšdüm:süsin: sančïdïm: ičikgime: ičikdi: budun: boltï: ölügme: ölti: Seleŋe: qodï yorïpan: Qarаγan: qïšlata: biz: barïqïn: anta buzdïm: .....jïšqa: аγdï: Uyγar Elteber: yüzče erin: ilger....te... |
...сүңгілестім: сүңгісін: шанышдым: ішіне енушісі: ішке енді: бүтін (халық): болды: өлуші: өлді: Селеңге: құйып жорытып: Қараған: қыстай: біз: барығын: сонда: бұздым: ...йышқа қарай: ақты: Ұйғыр Елбетер: жүздей ерін: ілгері...
|
... воевал. Сразил их войско. Те, кто сдался, присоединился ко мне, стал моим народом. Те, кто умер - умерли. Переправившись через Селенга, после зимовки в Караган, мы разрушили их строения... отступили в сторону ... Уйгур Эльтебер (отправил) около ста войск на восток... |
…fought. Bit their army. Those who gave up, joined me, became my nation. Those who had died – died. Having crossed through Selenga, after winter in Karagan, we destroyed their buildings… retreated… Uigur Elteber sent about hundred army to the east… |
|
25 | |
Őtüntüm: sü yorïtïdïm: atlat: tedim: Aq terimlig keče: uγra qalïtdïm: at öze: ben tere qarïγ: sökdüm: yoqaru: at jete yadaγun: ïγačï tutun: aγturtïm: öŋre eki er:
|
өтiндiм: сүңгілі-әскер жорыттым: аттан: дедiм: Ақ терiмлiктi кешiп: ұраға қалдырдым: ат үстi: мен қарды: сөктiм: жоғары:ат жетелей жаяу: ағаш тұтып: ақтардым: өңiрге екi ер:
|
просил: «Приведи конное войско!» Переправившись через реку Ак-Тэрмель, я оставил (тыловой) лагерь. Я пробил дорогу вверх сквозь снег, ведя лошадей на поводу, держась за деревянные шесты. Пока на востоке два воина |
“Bring cavalry troop!” Havinggone across the river Ak-Termel I left rear camp. I made a road up through the snow, walking the horses, leaning on wooden staffs. While two soldies raised in the east |
34 | |
kelti: oluruŋ tejin: ejelme: qaraγu: edgüti: uruγïl: basïtma: temis: Bögü qaγan: baŋaru: anča ayïdmïs: Apa Tarqanγaru: ičre sab: ïdmïs: Bilge Tuтuq-uq: añïγ ol: öz ol: aŋlar...
|
келдi: отырайын деп: желме?: қарауыл: игi: ұрықта: бастырма: дедiм: Бөгү қаған: маған қарай: сонша айтты: Апа Тарханға қарай: iшкi сап-сөздi: жөнелттi: Бiлге Тұнық-ұқ: анық ол: өз ол: аңдып...
|
пришел (посланный): «Сиди! - было сказано. – «Не торопись ехать, хорошенько держи караул! Не позволяй себя раздавить!» – сказал он. Так приказал сказать Богу каган мне. Апа-тархану (главнокомандующему) я послал известие: "Мудрый Тоньюкук – хитрый, он сам... |
a messenger came: “Sit! – it was said. – “Do not hurry to go, keep the guard as good as possible! Do not allow to crush yourself!” – he said. Begyu kagan ordered me to tell this. I sent a message to Apa-tarkhan (Commander-in-chief): “Wise Tonyukuk – is cunning, he himself … |
53 | |
Arqur qaruγuγ: uluγ artïdïm: basïnïγma: yaγïγ: kelürir ertim: qaγanmen: sületidimiz: Teŋri yarïlqazu
|
Арқұр қарауылды: ұлық арттырдым: басынуға: жауды: келтiрдiм: қағанмен: сүңгiлестірдiмiз: Тәңірi жарылқай:
|
Я возвысил стражу Аркур. Предводил войско для захвата врага. Мы сражались с (их) каганом. По милости Тенгри |
I raised Arkur guard. Led army to capture the enemy. We fought with their kagan. Due the Tengri |
|
4 | |
tört buluŋdaqï budun: küč berür yaγïm: bölüg yoq boltï: ...ekin ara ïlïγïm at ïrïγlaγïm: Sekiz Seleŋe: Orqun Toγula: Seben: Teldü: Qaraγa: Boruγu: ol jerimen šubumïn qonar köčerben: |
төрт бұрыштағы бүтін (халық): күш берер жауым: бөлек жоқ болды: екі аралығы жылуым (жылы қонысым)ат жайлауым: Сегіз Селеңгі: Орхон Туыл:Себен: Телдү: Қараға: Бұрұғұ: ол жерімді суымды қонар көшермін:
|
С народом со всех четырех сторон не было врагов. Между Сегиз Селенги, Орхон Туыл, Себен Тельду, Карага, Буругу – земли, где были мои кочевые пастбища, теплые стойбища, летовки |
|
6 | |
qanïŋïz: yuquyur: qadašlïγïŋïz qarγanïr:öz...
|
ханыңыз: өрлернемере ағайындығыңыз қарғар: өз...
|
Ваш хан умрет, родные будут проклинать ... |
Your khan would die, native would damn... |
|
2 | |
inilük qïz : qaraγaz : ačqa : iki |
інілік қыз: Қарақаз: .... |
младшая сестра Караказ ... |
the younger sister Qaraqaz ... |
|
2 | |
... qarïγ : yurtum |
..қаралы: жұртым.... |
... мой народ в трауре... |
... my people in mourning... |