Iздеген сөз 30 жерде кездесті |
|
1 | |
...: birle: Qošu tutuq: birle: süŋüšmüs: erin qop: ölürmüš: еbin barïmïn: qop: kelürti: Kültegin: jeti otuz: jašïŋa: Qarluq: budun: erür barur: erikli: yaγï boltï: Tamaγ ïduq: bašta: süŋüšdümüz:
|
...бірлесе: Құшұ Тұтық: бірлесе: сүңгілестіміз: ерін: көп: өлтірді: үйін: барлығын: көп: келтірді: Күлтегін: жеті отыз (27): жасында: Қарлұқ: бүтін (халық): еріп барып: ерікті: жау болды: Тамағ Ыдұқ: басында: сүңгілестіміз:
|
Мы боролись против ..... с Кушу-тутуком. Он убил многих их храбрых мужей. Он захватил много имущества. Когда Культегину было двадцать семь лет, он пошел войной на Карлуков. Они стали (нашими) врагами. Мы сразились у истока Тамаг. |
We fought with ... against Qosu Tutuq. He (i.e. Kultegin) killed many of their brave men. He brought a lot of their properties and belongings. When Kultegin was twenty-seven years old, he went to Karluk people. They became (our) enemy. We went on a campaign to Tamaq-iduq headwaters. |
2 | |
Kültegin: ol süŋüšde: otuz jašаyur еrtі: Alïp šalčï: aqïn: binip: oplayu: tegdi: eki erig: udušru: sančïdï: Qarluquγ ölürtіmіz: altïmïz: Аz budun: yaγï boltï: Qara költe: süŋüšdümüz: Kültegin: bir qïrïq: jašаyur еrtі: Alïp šalčï: aqïn:
|
Күлтегін: ол сүңгілесте: отыз жасар еді: Алып Шалчы: ағын: мініп: ұмтыла: тиді: екі ерін: қуалай: шанышды: Қарлұқты өлтірдіміз: алдымыз: Аз бүтін (халық): жау болды: Қара көлде: сүңгілестіміз: Күлтегін: бір: қырық (31): жасар еді: Алып Шалчы: ағын:
|
Культегину было тридцать лет на том сражении. Он сел на белого коня Могучий Чалши и напал. Он вонзил копьем двух мужчин, преследуя их. Мы победили Карлуков и поработили их. Народ Азов начали военные действия против нас. Мы пошли со сражением к Черному Озеру. Культегину было тридцать один год тогда. Он сел на белого коня Могучий Чалши |
Kultegin was thirty years old on that battle. He mounted the white horse of Alp Šalči and attacked. He stabbed two men pursuing them. We won the Karluk and subjugated them. Az people started hostilities against us. We went with a battle to the Black Lake. Kultegin was thirty-one years old then. He mounted the white horse of Alp Šalči |
|
29 | |
bir yašïma: Qarluq: budun: buŋsïz erür: barur: erikli: yaγï boltï: Tamaγ ïduq: bašda: süŋüšdüm: Qarluq: budunïγ: ölürtim: anta altïm: ...dïm: Basmïl: ...edü...Qarluq: budun: tеrilip: kelti: ...sančdïm: ölürtim: Toγuz Оγuz: meniŋ: budunïm: erti: Тeŋiri: Jer: bulγaqïn: üčün:ödiŋ..... |
бір (31)жасыма: Қарлұқ: бүтін (халық): мұңсыз еріп: барып: ерікті: жау болды: Тамағ Ыдұқ: басында: сүңгілесдім: Қарлұқ: бүтін (халық)ды: өлтірдім: сонда алдым: ...дым: Басмыл: ...игі...Қарлұқ: бүтін (халық): теріліп: келді:...шанышдым: өлтірдім: Тоғыз Оғыз: менің: бүтін (халық)ым: еді: Тәңірі: Жер: бұрқағы: үшін: өті...?
|
В тридцать один год, мои подданные Карлуки стали моими врагами. Я сразился с ними у истока Тамаг. Тогда я убил много Карлуков, захватил их. Басмыл... добрый ... Карлуки собрались (и оказали сопротивление). ... вонзил копьем, убил. Девять Огузов были моим народом. Так как Тенгри и земля пришли в беспорядок, |
My subjected Karluks became my enemies. I fought with them at Tamag. I killed a lot of Karluks then and captured them. Basmyl … kind… Karluks gathered and resisted. … thrusted, killed. Nine Oguzes were my people. As Tengri and the earth came to disorder, |
40 | |
.....γaqïŋa: subïŋaru: qontï: berije: Qarluq:budun tapa: süle: tep: Tudun: Yamtarïγ: ïtïm bardï: .....Elteber: yoq bolmiš: inisi: bir: qurïγa...
|
... ғанына: суға қарай: қонды: бергі: Қарлұқ: бүтін (халық) таман: сүңгіле: деп: Тұдұн: Йамтарды: итере барды: ... Елтебер: жоқ болды: Інісі: бір: кері ...
|
... они поселились у реки. Народ Карлуков на востоке отправил Тудуна Йамтара на войну ... Ельтебер был свергнут. Его младший брат ... |
… they had settled at rivers. Karluk people in the east sent Tudun Yatmar to war… Elteber was overthrew. His younger brother… |
|
6 | |
.../Kü/li Čur: jeti yašïŋa: jegir: ölürti: /toquz yašïŋa:/ azïqlγï: toŋuz:: ölürti: Qarluq: yaγïtuqda: Tezde: süŋüšdükde:
|
....Күлі Чұр: жеті жасында: жирен: өлтірді: /тоғыз жасында/: азулы: доңыз: өлтірді: Қарлұқ: жаулағанда: Тезде (өзен): сүңгілескенде:
|
... Кули Чур в семь лет поймал (букв. убил) лису, в девять поймал (букв. убил) дикого кабана. Когда завоевывали Карлуков, в сражении у (реки) Тез ... |
… when Kuli – Chor was seven years old he killed a fox, at nine he killed a wide boar. When Karluks were conquered, in battles at the Tez (river)… |
7 | |
...: anta: kisre Qarluqqa: yem (d?) süŋü/šdükd/e: Edil aqïn binip: oplayu tegip: sanča ïdïp: toplayu: inti: yana: aγïtïp:
|
....сонда: кейін Қарлұққа: және: сүңгілескенде: Еділ ағын мініп: ұмтыла тиіп: шаншы итеріп: топтай: інді: жаңа: ағытып:
|
... затем когда сражались с Карлуками снова он сел на белого коня Едиль, бросился в атаку и дал отпор врагу... |
…when they fought with Karluks he rode a white horse Edul again, rushed to attack and won the enemy… |
8 | |
...sü sürti: Qarluqïγ: kečіgintükin: sančdï: Qarluq: tapa: ... γalï: barïp: Azïn erig: yana: binip: süsi: kegürti: Qarluq: atlantï: anča: sün:
|
...сүңгілі сүреледі: Қарлұқты: кешіп жапыра: шаншды: Қарлұқ: таман:...ғалы: барып: Aз ерін: жаңа: мініп: сүңгісі: келді: Қарлұқ: аттанды:сонша сүңгісін:
|
... сражался с копьем. Вонзил Карлуков. В сторону Карлуков продвинули ... новое войско. Карлуки выставили свое самое сильное войско ... |
… he fought with a spear. Bit the Karluks. A new army advanced in the direction of Karluks. Karluks put forwards their strongest army… |
9 | |
.../Qa/rluq: jegiren: ermeli: arqašïn: sïyu urtï: Qarluq: anïn: turup......Elteber: özi: kelti: Еsir: Erkin: oγulï: Jegen Čur: kelti:
|
.../Қар/лұқ: жирен: ертеулі /өрелі/: арқасын: сындыра ұрды: Қарлұқ: осыны тұрып: ......Елтебер: өзі келді: Есір: Еркін: ұлы: Йеген Чұр: келді:
|
... Карлук ударом сломал хребет гнедому коню. Карлуки ... Ельтебер сам пришел. Сын Есир Еркин Йеген Чор пришел. |
…with a beat Karluk broke the back of a bay horse. Karluks…Elteris came. The son Esir Erkin Yegen Chor came. |
|
11 | |
Üč Qarluq: yablaq ašqïnïp teze bardï quruya On Oqa: kirti: laγ // zin yïlqa: ...Tay Bilge: Tutuqïγ: ......
|
Үш Қарлұқ: жабайы (жаман)асып тежей барды: кері Он Оққа: кірді: до//ңыз жылға:...Тай Білге Тұтұқды:... |
Три Карлука заблудились (предали нас), ушли на запад и присоединились к Десяти Оккам (Стрелам). В год кабана ... Тай Бильге Тутук ... |
Three Karluks lost (betrayed us), went to the east and joined the Ten Arrows. In the year of Boar… Tai Bilge Tutuk… |
25 | |
...er kelti: Qarluq: Еsiŋe: kelmedük tedi: erin: Qarluq: ...Ertis ögüzig: Arqar bašï tušï: anta: Er Qamïš Altïn yanta sallap: kečdim: bir jegirminči ay: sekiz jegirmike...: yoluqdum Bolču ögüzde: : Üč Qarluγïγ:
|
...ер келді: Қарлық: Есіне: келмелдік деді: ерлерін: Қарлық...Ертіс өзенді: Арқар басы тұсы: сонда: Ер Қамыш Алтын жанай салмен кештім: бір жиырманшы ай: сегіз жиырмаға...жолықтым: Болчұ өзенде: Үш Қарлықты: |
... пришли воины. Карлуки отказались прийти в Ес. Карлуки ... через Иртыш. Тогда я переправился, начиная с Аркара вдоль Ер Камыш Алтын на плоту. На одиннадцатом месяце ... встретился. Тогда на реке Болчу Трех Карлуков |
... soldiers came. Karluqs refused to come to Es. Karluqs …through the Irtysh. Then I crossed Altyn by a raft, beginning from Arkar along Er Kamysh. In the eleventh month… I met. On the Bolchu river three Karluqs |
27 | |
...ïγda: körtü: yaγï...eltip: uyu kelti: bes jegirmike...Tayγun: külte: tiriltim: bidigüč er: anta: ït...elti: Qara: Yotluqun: kečip: kelirti: utru yorudum: ......boltï: Qarluq:...
|
...көрді: жауы...еріп: қуалай келді: бес жиырмаға... Тайғұн: көлде: терілдім (жиналдым): тілші ерді: сонда: жібердім...Қара: Йотлұқты: кешіп: келтірді: Мен қуалай (ұтқылай) жорыттым:... ...болды: Қарлық... |
... увидели. Враги ... преследовали. Пятнадцать ... у озера Тайгун собрал войско. Тогда я отправил за языком.... они переправились через Кара Йотлук и привели его. Я преследовал их... Карлук... |
…saw. Enemies …pursued. Fifteen … at the lake Taigun gathered the army. I sent for a tongue then… they crossed Kara Yotluq and brought him. I pursued them… Karluq… |
28 | |
...er edmis: ...temis: ičre: biz bulγayïn: temis: tašdïntan: ...//...šayïn: temis: Bašmïl: yaγïdïp: ebim erü: bardï: anï ičgermedim: tašdïnta: Üč Qarluq: Üč Ïduq ta......Ötükente: ben...
|
...ер жіберген... деген: ішкі: біз бұлыңғырлатайын: деген: тысындан:...//...деген: Басмыл: жаулатып: үйіме қарай: барды: соны ішке енгізбедім: тысында: Үш қарлық: Үш Ұйық т... Өтүкенде: мен:... |
... отправил воина ... они сказали мы поднимем смуту внутри, а вы ... снаружи. (Так) Басмыл напал на мой дом. Я не позволил ему войти. Три Карлука в Три Уюк ... в Отюкене я... |
…sent a warrior… they said that they rose disturbance inside, and you… outside. (So) Basmyl attacked my house. I did not allow him enter. Three Karluqs in Three Uyuk… in Otuken I … |
29 | |
...anta: ...altïnčï ay: bir otuzqa: süŋüsdüm anta: sančïdïm: Ičüj kečip: //...g tuγuru sančïdïm anta: ötrü: Türüges: Qarluqïγ: tabarïn alïp: ebin: yolïp barmïš ebime: tüsdim:...
|
...сонда:...алтыншы ай: бір отызға: сүңгілестім сонда: шанышдым: Ічүйді кешіп: //...тура шанышдым сонда: өткен: Түргеш: Қарлықты: тауарын алып: үйін: жолдап барып үйіме: түсдім: ... ... |
... тогда ... на шестом месяце двадцать первого числа сражался, переправившись через Ичуй. ... Я их сразил тогда. Отобрал у Тургешей и Карлуков товар и вернулся домой. ... |
…then… in the sixth month of the twenty one I fought, having gone across Ichui… I bit them then. Took away Turgeshes’ and Karluqs’ goods and returned home. |
31 | |
Basmïlγaru: ...ay bir otuzqa Qarluqïγ: ...Yoγra Yarïšda: süsin: anta sančïdïm ebi: on kün öŋre ürküp barmïš anta: yana: yorïp: tüsdim: ......
|
Басмылға қарай:...ай бір отызға Қарлықты... Йоғра Йарышда: сүңгісін: сонда шанышдым үйі: он күн өңірге үркіп барған сонда: жаңа: жортып: түстім... ... ... ... |
В сторону Басмыла ... месяц Карлуков ... у Йогра Йарыш я сразил копьем. Тогда десять дней бежали испугавшись. Я снова отправился в поход... |
Towards Basmyl… month Karluqs…I bit with spear at Yogra Yarysh. Ten days they ran being afraid. I went on campaign again… |
34 | |
anta budun ičikti: ......Qarluq tapa tezip kirti: anta yana: tüšip: Orqun: balïqlïγ belteriginte: El örgüginin anta: örgüpen etdim: ...... |
Сонда бүтін (халық) ішіне енді:... ...Қарлық таман тежей кірді: срнда жаңа: түсіп: Орқұн: қалалық жайылымда: Ел ордасын сонда: ордалай еттім: ... ... |
Тогда народ сдался (присоединился)... Карлуки ... Тогда я остановился на лето в городе Оркун. Тогда я поставил свою орду там ... |
Then my people surrendered (joined)… Karluqs… I stayed in Orkun town for summer then. I established there my horde … |
36 | |
...tuγur aγuγ kečürü: ......sančdïm: Qarluq Basmïl: ......terilip: ...
|
... ...тұ әмір кешірі:... ...шанышдым: Қарлық Басмыл:... ... теріліп (жиналып)... ... ... |
... сразил. Карлук Басмыл ... собрались ... |
…bit. Karluq Basmyl… gathered… |
37 | |
kelti: ...Qarluq: ...sekizinč ay: üč yaŋïqa: yorïdïm: ......Qarluq tirigi barïp: Türügeske: kirti: yana tüsip:
|
келді:...Қарлық:... ... ...сегізінші ай: үш жаңасы: жорыттым: ... Қарлық тірегі барып: Түргешке: кірді: жаңа түсіп: |
... Карлуки ... третьего числа на восьмом месяце я выступил в поход. .... Карлуки вошли в Тургеш.... |
…Karluqs… on the third of the eighth month I went on campaign…. Karluqs entered Turgesh… |
38 | |
onunč ay: yaŋïqa: ......temiši: üč: ......tüšdim anta yaqaγaru: Basmïl: Qarluq: yoq boltï: qoñ yïlqa:
|
Оныншы ай: жаңасы:... ... ...үш... ... түсдім сонда жағасына (шетіне)қарай: Басмыл: Қарлық: жоқ болды: қой жылға: |
Десятый месяц ... три ... я вышел на берег. Не стало Басмыл Карлуков в год Овцы |
The ninth month…three… I went out to the bank. There were no Basmyl Karluqs. In the year of Sheep |
|
12 | |
Teŋiri aqanïm: oγulï...Bilge...lïγï......isig y...buyruq Azsï Tay Seŋün budunï: Toŋra bujruq...bašï: Uč Qarlug bunča: budun: Yabγu: budunï |
Тәңірім әкем: ұлы... Білге..тасы...ісін...бұйрық Азсып Тай Сеңгүн бүтін(халық)ы: Тоңыра бұйрық...басы: Үш Қарлық бұнша: бүтін (халық): Йабғұ: бүтін(халық)ы: |
Тенгри(-подобный) отец мой великий … Бильге … дело … буюрук из народа Аз Тай Сенгун Тонра буюрук … правил народом Уч Карлук … народом Йабгу |
27 | |
süŋüs[dim]...ičgerip igdir bölük......ben anta kisre...ït yïlqa: Üč Qarluq: jablaq saqïnïp: Teze bardï: qurïja On oqqa |
сүңгілесті...ішке енгізіп Игдірбөлек......мен сондакейінгі...ит жылға Үш Қарлұқ: жабайы (жаман)сақтанып: Тезге барды: кері Он Оққа |
Сражались …. ввел вовнутрь Игдирболек ….. я тогда на западе … в год Собаки остерегаясь от предательства Уч Карлуков (он) пошел на Тез, обратно на Десять Стрел |
28 | |
kirti: anta......[Üč Qarluq]laγzï yïlqa [Toquz Tatar]...Toguz bujruq Bes Söŋüt: qara budun: Toryan: aqaŋïm qanqa: ötünti: ečü apa atï |
Кірді: сонда...... /Үш Қарлұқ/доңыз жылға/Тоғыз Татар/...Тоғыз бұйрық Бес Сөңгүтқара бүтін (халық): Торыйан:әкем ханға: өтінді: ата үлкен аты |
Вошли тогда ….. /Уч Карлуки/ в год Кабана/ Тогуз Татар/ … Тогуз буюрук Бес Сонгуткара народ, отец мой Ториан просил хана, как старший |
|
3 | |
Alu Qarluq : tultoni |
Ал ? Қарлұқ: тұл тонын |
Ал? Карлукскую шубу вдовы |
Al? Qarluq widow's coat |