TҮРІК БІТІК
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті
қазрусeng
Iздеу:
Қайда:
Басы Ескерткіш Үйреткіш Сөздік Көмек
Бөлімдер
Көне түрік бітіктер
Түрік бітік үйреткіш
Этномәдени сөздік
Дерек көздері
Көмек
Контакт
Ескерткіш түрі
Орхон
Енисей
Талас
Тұрпан
Алтай
Қазақстан
Ферғана
Деректер
Таңбалар
Сөздік
Іздеу
Карта
Мұражай жәдігерлері
Мақалалар
Әдебиеттер
Шрифт қолдау
Сайт картасы
  Iздеу
Анықтамадан Мәтіннен Түрік бітіктен Транскрипциядан Сілтемеден
Көне түрiк тiлiнде:

Көне түрiк тiлiнде іздеу көне түрiк әліппесімен жасалады. Қажетті сөзді теріп болғасын Тап дегенді басыңыз.

Іздеу жүргізілген соң, табылған мәтінге қатысты ескерткіштің аты, мәтіннің сол сөз табылған жолы шығады. Егер ескерткіш атын бассаңыз, сол ескеткіш туралы толық мағлұмат аласыз. Іздеу бетіне қайтып келу үшін терезенің ең жоғарғы немесе ең төменгі сол бұрышында тұрған белгілерді пайдаланыңыз.
Ескерту: Internet Explorer броузерінен басқаны қолданушы Түрік бітік шрифтін орнатып алуы керек. Көмек бетінде қалай орнату керегін оқып алуға болады.

Таңбаны пернетақтадан тергенде, латын әріптерімен төменде көрсетілген сәйкестікті пайдаланыңыз.
B C D F G J K L N O
Q R S T U V W X Y a
b c d g i j k l m n
p q r s t u w x y z
Iздеген сөз 5 жерде кездесті
3
ïdï oqsuz: Kök Türük:anča: olurur ermis:bilge: qaγan ermis: alïp qaγan ermis: bujruq jeme: bilge ermis erinč: alïp ermis erinč: begleri jeme: budunï jeme: tüz ermis: anï üčün: Еlig: anča tutmus: erinč: Еlig tutup: Тörüg: etmis: üze anča:
ие русыз: Көк Түрік: сонша: отырар еді: білік(ті): қаған еді: алып қаған еді: бұйрық та: білікті еді екен: алып еді екен: бектері де: бүтін (халық) да: түзу еді: сол үшін: Елді: сонша тұтқан: екен еді: Елді тұтып: Төре(лікті): етті: үсті сонша:
Небесные Тюрки без властителей кочевали. Эти каганы были мудры. Эти каганы были велики. И служители их были мудры и велики. И беки с народом были честны и прямы. Так они правили народом. Так они царствовали над ними.
There were Kok (Blue) Turks between the two boundaries, having neither rulers nor masters. Wise kagans were they. Great kagans were they. Their buyruqs (officials), too, were wise and brave, indeed. They were great too. Both the lords and people were straightforward and honest. For this reason, kagans were able to rule the state.
19
üčün: bizіŋe: yaŋïlqïn: üčün: qaγanï: ölti: buyruqï: begleri: jeme: ölti: On oq: budun: emgek: körtü: ečümüz: apamïz: tutmïs: Jer sub idsiz: bolmazun: tejin: az budunïγ: ïtï: ar...
үшін: бізге: жаңылғаны: үшін: қағаны: өлді: бұйрығы: бектері: және: өлді: Он-оқ: бүтін (халық): еңбек: көрді: атамыз: үлкеніміз: тұтқан (ұстаған): Жер Су: иесіз: болмасын: дейін: аз: бүтін (халық)ты: етті:...
Из-за того, что они эаблуждались их каган умер; его буюруки (военачальники) и правители, также, умерли. Народ «Десяти Стрел» подвергся притиснению. Чтобы земля (букв.: 'земля и вода') наших предков не осталась без правителя, народ Аз …..
their being traitorous to us, their kagan had died; his buyruqs and lords, had died too. The On-Oq people suffered (a great deal). In order the land (lit.: 'earth and water'), which was ruled by our ancestors, not to be left without a ruler, we organized Az people and put them in order.... and because they were treasons their kagan had died; his buyruqs and lords, also
13
qaltïčï biz: özü iči: tïsïn: tutmus tegbiz: yuyqa erikli: topluγlï učuz ermis: jenčige eriklig: üzügli: učuz: yuyqa: qalïn bolsar: topluγ uluq: alp ermis: jenčige
қалқасы бiз: өз iшi: тысын: тұтып ұстаймыз: жұқа еткендi: топтаулы арзан едi: жiңiшке еткендi: үзуi: арзан: жұқа: қалын болса: топталуы ұлық: алып едi: жiңiшке
Каждый из нас оберегает только свою орду. «Тонкого» растоптать – (дело) легкое! А «тонким» собраться и сделаться «толстым» – не сложно! Если «тонких»
Each of us protects only his own horde. To crush the ”thin” – is an easy (matter)! But to become “thick” from “thin” – is not difficult! If to gather “thins”
24
...ermis: jelmisin Іs: jeriŋerü: ïtïdïm: jelmisin menіŋ еr anta bašmïš: atïl tutmïš: qanïŋa: ...
... ...екен: желкелеуші Ес: жеріне: итедім (жібердім): желкелеуші: менің ер сонда басқан: атылу тұтқан: ханына:...
... был. Их направил на землю Ес. Тогда мой воин пришел к их хану, который веровал ...
…was. I sent them to Es land. My warrior came to their khan then, who believed….
8
olurmuš:biŋ (anïŋ): Eli üč yüz yïl: el tutmuš: ančïp: budunï: bardï:
отырған:мың ? (оның): Елі үш жүз жыл: Ел тұтқан:сөйтіп: бүтін (халық)ы:барды:
... они на троне сидели. Триста лет множеством (букв.: тысячами) стран они правили. Потом их народ ...
... they ruled (the country). They ruled over thousand countries for three hundred years. Then their people went ...
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


Ескерткіш Үйреткіш Этномәдени сөздік Жәй сөздік Деректер Іздеу Көмек Контакт
қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.