Iздеген сөз  10 жерде кездесті |
|---|
|
| 17 | |
| ečüm qaγan: olurtuqda: özüm: Tarduš: budun: öze: šad ertim: ečüm qaγan: birle: ilgerü: Yašïl ügüz [151] : Šantuŋ: yazïqa[152] tegi: süledimiz:
qurïγaru: Temir qapïγqa: tegi: süledimiz: Kögmen[153] : аša : Qï/rqïz :jeriŋe : tegi : süledimiz:/
|
| атам: қаған: отырғанда: өзім: Тардұш: бүтін (халық): үсті: шад: едім: атам қаған: бірлесе: ілгері: Йасыл өзен: Шантұң: жазыққа: тие: сүңгіледіміз: кері қарай: Темір Қапығқа: тие: сүңгіледім: Көгмен: аса: Қы/рқыз: жеріне: тие: сүңгіледім:/
|
| Когда мой дядя, каган, наследовал трон, я Тардуш был шадом над народом. Вместе с моим дядей, каганом, мы продолжали сражения в восточном направлении до Яшиль (Хуанхе) реки вплоть до Шантунской равнины, на западе до Железных ворот. (Мы продолжали сражения до земли Киргизов) перейдя через Когменские (горы). |
| When my uncle, the kagan, succeeded to the throne, I was šad over Tardush people. Together with my uncle, the kagan, we went on campaigns eastwards up to Green River (= Yellow River) and Shantung plain, and we went on campaigns westwards as far as the Iron Gate, (We went on campaigns up to the land of Kirgiz) beyond the Kogmen (mountains). |
| 21 | |
| yana: bertimiz: ilgerü: Qadïrqan: Jïšïγ: aša: budunïγ: anča: qonturtïmïz: anča: itdimiz: qurïγaru: KeŋüTarmanqa[155] : tegi: Türük: budunïγ: anča qonturtïmïz: anča tedimiz: ol ödke: qul: qullïγ: bolmïs /küŋ: küŋlig: bolmïs: erti: inisi: ečisin: bilmez: erti: oγulï: аqaŋïn: bilmez: erti:/
|
| жаңа(дан) бердік біз: ілгері: Қадырқан: Йышты: аса: бүтін(халық)ты: сонша: құндақтадымыз: сонша: еттік біз: кері қарай: Кеңү Тарманға: тие: Түрік: бүтін(халық)н: сонша: құндақтадымыз: сонша еттік біз: ол өтерде: құл: құлдық: болған: /күң: күңдік: болған: еді: інісі: атасын: білмес: еді: ұлы: әкесін: білмес: еді:/
|
| Мы дали, вперед в восточном направлении до гор Кадырханской черни /Хингана/, также сделали назад на запад вплоть до Кенгу Тармана мы поселили тюрков. Тогда сами (наши) рабы имели рабов /сами служащие имели служащих. Младшие братья не признавали старших братьев, и сыновья не признавали отцов/. |
| We gave (them) back.... Eastwards as far as beyond the Khingan mountains we thus settled and organized people; westwards as far as Kaŋu Tarman we thus settled and organized Turkish people. At that time our slaves themselves had slaves (and servants themselves had servants. Younger brothers did not acknowledge their elder brothers, and sons did not acknowledge their fathers). |
|
| 15 | |
| törüt: yegirmi: yašïmqa: Tarduš: budun: öze: šad olurtum: ečüm qaγan: birle: ilgerü: Yašïl ügüz: Šantuŋ: yazïqa tegi: süledimiz: qurïγaru: Temir: qapïγqa: tegi: süledimiz: Kögmen: аša: Qï/rqïz: jeriŋe: tegi: /süledimiz: /qamïγï: beš otuz: süledimiz: üč jegirmi: süŋüšdimiz: Еlligig: elsiretdimiz: qaγanlïγïγ: qaγansïratdïmïz: tizеligig:
|
| төрт: жиырма (14): жасымға: Тардұш: бүтін (халық): үстіне: шад отырдым: атам қаған: бірлесе: ілгері: Йасыл өзен: Шантұң: жазыққа: тие: сүңгіледіміз: кері қарай: Темір: Қапығқа: тие: сүңгіледіміз: Көгмен: аса: Қырқыз: жеріне: тие: /сүңгіледіміз/ қамтылғаны: бес отыз (25): сүңгіледіміз: үш жиырма: сүңгілестіміз: Елдікті: елсіреттіміз: қағандықты: қағансыраттымыз: тізелікті:
|
| Когда мне было четырнадцать, стал шадом над народом Тардуш. Вместе с моим дядей, каганом, мы продолжали сражения в восточном направлении до Яшиль (Хуанхе) реки вплоть до Шантунской равнины, на западе до Железных ворот. Мы продолжали сражения до земли Киргизов, перейдя через Когменские (горы). Мы вышли в поход двадцать пять раз, в них мы сражались тринадцать раз. Мы взяли царство тех, кто имел царство, и мы захватили каганов тех, кто имел кагана. Мы заставили колени имеющих |
| When I was fourteen I became a šad over Tardush people. Together with my uncle, the kagan, we went on campaigns eastwards up to Green River (= Yellow River) and Shantung plain, and we went on campaigns westwards up to the Iron Gate, We went on campaigns up to the land of Kirgiz beyond the Kogmen (mountains). We went on campaigns twenty-five times in all and we fought thirteen times. We took the realm of those who had a realm, and we captured the kagan of those who had a kagan. We made |
| 27 | |
| qarïγ: süküpen: Kögmen: Jïšïγ: toγa: yorïp: Qïrγïz: budunïγ: uda: basdïm: qaγanïn: birle: Suŋa jïšda: süŋüšdüm: qaγanïn: öltürtim: Elin: anta altïm: ol jïlqa: Türügeš: tapa: Altun Jïšïγ: aša: Ertis: ügüzüg: keče: yoru/dum: Türügeš: budunïγ:/ uda: basdïm: Türügeš: qaγan: süsi: otča borča: kelti:
|
| қарды: сөгіп: Көгмен: Йышды: доғалай: жорып: Қырғыз: бүтін (халық)ты: ұтқылай (қуып): бастым: қағанын: бірлесе: Сұңға Йышда: сүңгілесдім: қағанын: өлтірдім.Елін: сонда алдым: ол жылғы: Түргеш: таман: Алтын Йышды: аса: Ертіс: өзенді: кеше: жорттым: Түргеш: бүтін (халық)ты: ұтқылай (қуып): басдым: Түргеш: қаған: сүңгісі: отша боранша: келді:
|
| снег мы прошли вокруг гор Когмен и напали на Киргизов. Мы боролись с их каганом на горе Сунга. Я убил их кагана, захватил их страну. Я отправился в поход в сторону Тургеша, пройдя через Золотые горы, переправляясь через реку Иртыш. Я захватил Тургешский народ, преследуя их. Войско Тургешского кагана сопротивлялось как огонь. |
| snow we went round the Kegmen mountains and attacked the Kyrkyz. We fought in the Sungamountains with their kagan. I subdued them then. I went on campaign towards Turgesh, going through the Gold mountains, crossing the Irtysh river. I took the Turgesh people. The army of Turgesh kagan fought like fire. |
|
| 11 | |
| tegmiše: boltï |
| тектемес (аталмайтын): болды |
| Прервался мой род! |
| My family is cut off! |
|
| 1 | |
| Ečüm: üč qadaš elimke:tapïdïm: elčisi ögüm: tapïdïm: qadašïm: tapïdïm: er erdemi
|
| Ағам: үш немере ағайыным еліме: табындым:Елшісі (өгей) шешем: табындым:Немере ағайыным: табындым: ер ерлігім
|
| Брату, трем племенам родственным поклоняюсь. Матери поклоняюсь, родственникам поклоняюсь. Доблестью мужа |
| I worship to my brother, to my three tribes related. I worship to my mother, I worship to relatives. In Valor of a brave man |
|
| 1 | |
| erdem üčün tuγ-a bermiš-e |
| ерлігі үшін ту берген |
| За храбрость дали (ему) знамя. |
| In the name of bravery, (he) was given the banner. |
|
| 2 | |
| Qatunï ekini anta tulï a qalmïš a |
| қатыны енесі сонда тұл қалған |
| Жена его в печали своей осталась вдовой. |
| his wife in her grief was left a widow |
|
| 5 | |
| ...qalmïš |
| ...қалған |
| ... |
| ... |
|
| 1 | |
| Ašam ük... bitidim (Semke... bitidim) |
| Ашам Үк... жаздым (Семке... жаздым) |
| Ашам ук...(я) написал (Семке... (я) написал). |
| Asham uk... (I) wrote. |
