қазрусeng
:
:
 



Қажетті сөзді теріп болғасын Тап дегенді басыңыз.

Іздеу жүргізілген соң, табылған мәтінге қатысты ескерткіштің аты, мәтіннің сол сөз табылған жолы шығады. Егер ескерткіш атын бассаңыз, сол ескеткіш туралы толық мағлұмат аласыз. Іздеу бетіне қайтып келу үшін терезенің ең жоғарғы немесе ең төменгі сол бұрышында тұрған белгілерді пайдаланыңыз.

Iздеген сөз   Елі  54 жерде кездесті
1Үсті Көк: Тәңірі: асты: нығыз (қоңыр): Жер: қылынғанында (жаратылғанында): екі ара: кісі: ұлы: қылынды (жаратылды): кісі: ұлында: үсті: атам үлкенім: Бұмын қаған: Естемі қаған: отырды: отырып-ақ: Түрік: бүтін (халық)ын: Елін: төресін: тұта берді: жет(кіз)е: берді:
6бектері: бүтін (халық): түзусіз: үшін: Табғач бүтін (халық): тепкісін: көрген: үшін: арбалғандығы: үшін: інілі: әкелі: кектескені: үшін: бекті: бүтін (халық)ты: жоныстырдығы: үшін: Түрік: бүтін (халық): ел еткен: Елін: ішін бұзып: итермеледі:
8көрді (бағынды): елу жыл: ісін күшін: берді: ілгері: күн тумысында: Бөкүлі: қағанға: тие: сүңгілей: берді: кері қарай: Темір Қапығқа: тие: сүңгілей: берді: Табғач: қағанға: Елін: төресін: ала берді: Түрік: қара: қамтылған (барлық):
9бүтін (халық): сонша деген екен: Елді: бүтін (халық) едім: Елім: енді қайсы: Кімге: Елді: қаз тұрғызамын: деп еді: қағанды: бүтін (халық): едім: қағанын қайсы: не қағанға: істі күшті: берермін: деп еді: сонша деп: Табғач: қағанға: жау болды:
22сонша: қаз тұрғызған: еткен: еліміз: төре(лігі)міз: еді: Түрік: Оғыз: бектері бүтін (халық): естің(дер): Үсті Тәңірі: баспаса: Асты Жер: тілінбесе: Түрік: бүтін(халық): Елін: төресін: кім: артқызады(күшейтеді): /...Түрік: бүтін (халық): еді.../
23өкін: көрінгенін(бағынған): үшін: білікті: қағанын: еді барды: игі Елің: өзі: жаңылды: жабайы (жаман): кекірттенді: жарақты: қайдан: келіп: жая ертеді:сүңгілі: қайдан: келіп: сүргілей ертеді: Ұйық Өтүкен: /... бүтін (халық): бардық: ілгері: барғанша:/
31Ұмай тек: шешем-өгейім: қатұн: құтына: інім Күлтегін: ер атты болды (батыр ер атанды): алты жиырма (16): жасында: әкем қаған: Елін: төрелігін: сонша: қаз тұрғызды: Алты Чұб: Соғдақ таман: сүңгіледіміз: бұздымыз: Табғач: Он Тұтық: бес түмен: сүңгі келді: сүңгілестіміз:
36мініп: ұмтыла: тиді: бір ерін: оққа ұрды: екі ерін: қуып: шанышды: ол тигенде: Байырқұдың: ақ айғырын: ұршығын: сындырып: ұрды: Қырғыз: қағанды: өлтірдіміз: Елін: алдымыз: ол жылғы: Түргеш: ...
3мініп: ұмтыла: тиді: Аз Елтеберді: тұтды: Аз бүтін (халық): сонда жоқ болды: Атам қаған: Елі: кеселдік: болғанында: Бұдұн: Елін екіге: болғанында: Ізгіл: бүтін(халық): бірлесе: сүңгілестіміз: Күлтегін: Алып Шалчы: ағын: мініп:
3кісі: ұлында: үсті: атам үлкенім: Бұмын қаған: Естемі қаған. отырды: отырып-ақ: Түрік: бүтін (халық)ын: Елін: төресін: тұта берді: жет(кіз)е: берді: төрт: бұрыш: көп: жауы екен: сү(ңгілі) сүңгілеп: төрт: бұрыштағы: бүтін (халық)ты: (көп: алды: көп басып басымдылық қылды:) бастылығын: жүгіндірді: тізелігін: /шөктірді: ілгері(алдыға): Қадырқан: Йышқа тие: кері/:
7жоныстырдығы: үшін: Түрік: бүтін (халық): ел еткен: Елін: ішін бұзып: итермеледі: қаған еткен: қағанын: жетелей: итерді: Табғач бүтін (халық)ына: бектік: ұрық ұлын: құл болды: сұлу қыз ұлын: күң болды: Түрік: бектер: Түрік: атын: итере: Табғачғы: бектер: Табғач: (атын: тұтып: Табғач: қағанға: көрді (бағынды):елу жыл:)
8ісін күшін: берді: ілгері: күн тумысында: Бөкүлі: қағанға: тие: сүңгілей: берді: кері қарай: Темір: Қапығқа: тие: сүңгілей: берді: Табғач: қағанға: Елін: төресін: ала берді: Түрік: қара: қамтылған: бүтін (халық): сонша деген екен: Елді: бүтін (халық) ( едім: Елім: енді қайсы: Кімге: Елді: қаз тұрғызамын: деп еді: )
18Кеңү Тарбанға: тие: Түрік: бүтін (халық)ы: сонша: құндақтадымыз: сонша еттік біз: ол шақта (өтерге): құл: құлдық: болған: күң: күңдік: болған: еді: інісі: атасын: білмес: еді: ұлы: әкесін: білмес: еді: сонша: қаз тұрғызған: сонша: еткен: Еліміз: ( төре(лігі)міз: еді: Түрік: Оғыз: бектері:)бүтін (халық): естіңдер: Үсті Тәңірі: баспаса: Асты Жер: тілінбесе:
19Түрік: бүтін (халық): Елін: төрелігін: кім: артқызады: күшейтеді: Түрік: бүтін (халық): едіміз: өкін: көрінгенін(бағынған): үшін: игілік екен: қағанын: еді: барды: игі Еліңе: өзі жаңылды: жабайы (жаман): кекірттенді: жарақты: қайдан: келіп: жаяу ертеді: сүңгілі: қайдан: келіп: сүргілей ертеді: Ұйық Өтүкен: Йыш бүтін (халық): бардық: ілгері: барғанынша: бардық: кері қарай:
27қарды: сөгіп: Көгмен: Йышды: доғалай: жорып: Қырғыз: бүтін (халық)ты: ұтқылай (қуып): бастым: қағанын: бірлесе: Сұңға Йышда: сүңгілесдім: қағанын: өлтірдім.Елін: сонда алдым: ол жылғы: Түргеш: таман: Алтын Йышды: аса: Ертіс: өзенді: кеше: жорттым: Түргеш: бүтін (халық)ты: ұтқылай (қуып): басдым: Түргеш: қаған: сүңгісі: отша боранша: келді:
34үйін: барықын: бұздым: Оғыз бүтін (халық): Тоғыз Татар: бірлесе: теріліп: келді: Ағұда: екі ұлық: сүңгілестім: сүңгісін: бұздым: Елін: сонда алдым: Сонша қаз тұрғызып (иемденіп): ... Тәңірі жарылқадық: үшін: мен отыз артық: үш жасыма: ... жоқ еді: өтерлік: ...күш:
8отырған:мың ? (оның): Елі үш жүз жыл: Ел тұтқан:сөйтіп: бүтін (халық)ы:барды:
Уюк-Тарлақ (Е-1)  2 рет кездеседi
1Атым: Ел Тұғұн: Тұтұқ: мен: Тәңірі. Елім:е: елшісі: едім: алты: бау (ру): бүтін (халық):ге: [бек: едім:]
2Иесіз (қалған): Еліме: ханшайыма:ұлыма: бүтін (халық)ыма:иесіз/дер/: +іме: алтпыс: жасымда:
Уюк-туран (е-3)  3 рет кездеседi
2Алтындық: қорамсақты: белімде: байладым: Тәңірі Елім:ге: бөгеле алмадым: иесізіме: жетім:
3Өчен: Күлік Тіріг: мен: Тәңірі Елім:де: ауқатты: мен:
5Тәңірі: Еліме: Қазғақым: ұлым: Ен Оз: ұлым: алты мың: жылқым:
Елегест I (е-10)  2 рет кездеседi
8Елім: бақытында: Сүңгілі болған: ерлерді итергенім жоқ: Іш біліктілікте: бергенімде: сегіз: ер: сүрдім:
9Елім: ұтысына бір қыл...
Бегре (е-11)  1 рет кездеседi
9Елім ханым бөгеле алмадым жасым жет жетпіс езілдім
Оя (е-27)  1 рет кездеседi
5Еліме: бөгеле алмадым: иесіз елім...
Алтын көл (е-28)  3 рет кездеседi
2Атсаңыз алып: едіңізді Ұтсаңыз күш:едіңізді Еліг Бөрте: Өге Барыс: айырылдым: жетім
7Он ай: еліктірді: өгей шешем: келтірді:Еліме: ерлігім үшін: ...
8Елім: өкінішіне: қалын: жауға: қайымықпай: дейін: айырылдым: жетім: ер ерлігі
Уйбат III (е-32)  2 рет кездеседi
1Елім...гн: тоғыз.....тізгін...атын: ерді...
7Елімге: әкеме: бөгеле алмадым: ... еріме: ініме: үлкеніме: ымырам шешейім: к...
3Елім ханым: иесізіме: бөгеле алмадым:Күн ай: иесіз: жетім:
Теле (е-46)  1 рет кездеседi
1Елім: иесізіме: құзда: ханшайыма:иесізіме:
Туваның үшінші (е-51)  1 рет кездеседi
2Елім ханым: иесізіме: ер ерлігім: тоғыз: оғыдым (ру) адым: жерім: иесіз:
Елегест III (е-53)  1 рет кездеседi
2Елімде: бес Ақта: тектедім:Ер ерлігім үшін
Кербис-бары (е-59)  1 рет кездеседi
8Елім: әкеме: Тәңірі тегім: жетім: бөгеле алмадым:
Суглуг-адыр-аксы (е-61)  1 рет кездеседi
1Елім ханыма: иесізіме
Шанчы 3 (е-152)  2 рет кездеседi
1Өз елін: жеті: көрді:Елім жұмысына: жорытып:Бес елге: тидім: ерлігім: үшін
2Ен Елік Чұр: ыныначұ алып тархан: аташым: айырылдымыз: иесізіме
4Тәңірі: Елімге: бес жиырма (15) жасымда
2Өтүкен Елі: Өгүреш Елі: екі ара: отырған: суы: Селеңге: еді: сонда: ел... //......болған еді: бар еді:...
4Түрік...чақ: елу (он?) жыл: отырған: Түрік Елінде: алты: отыз (26)жасымда:... берді: сонда: бойла....
3жазық тасқа: жаратдым: Тұғыр: тасқа тоқытдым: Үсті Көк Тәңірі жарылқағаны: үшін: Асты нығыз қоңыр жер: кие бергені: үшін: Елімді: төрелігімді иелендім: өңірге күн тумысындағы: бүтін(халық): кейін ай тумысындағы: бүтін(халық):
18............әкем: үлкенім:сегіз он жыл отырған:Өтүкен Елі: Өгүрес Елі: екі аралығы: Орхон: өзенде:
20............атандым: сегіз отыз жасыма(28): жылан жылы: Түрік Елінде бұрқыраттым: сонда арттырдым(көтердім):
Чаа-Холь IV (e-16)  1 рет кездеседi
2Тәңірі: Еліме: жасты: бегіме: бөгеле алмадым: иесіз: қырық: жасымда:....
Алтын Көл II (e-29)  1 рет кездеседi
5Елімде: төрт (рет): жорыққа кеттім: ер ерлігім үшін: Ынанчұ Алып Сеңүн
5Тәңірі: Еліме: бас бегіме: бөгеле алмадым: иесіз қалды
Очуры Ачуры (e-26)  1 рет кездеседi
3Елі үшін: тыныштандырып: Өз құзда: жетім: иесіз....
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.