қазрусeng
:
:
 



Қажетті сөзді теріп болғасын Тап дегенді басыңыз.

Іздеу жүргізілген соң, табылған мәтінге қатысты ескерткіштің аты, мәтіннің сол сөз табылған жолы шығады. Егер ескерткіш атын бассаңыз, сол ескеткіш туралы толық мағлұмат аласыз. Іздеу бетіне қайтып келу үшін терезенің ең жоғарғы немесе ең төменгі сол бұрышында тұрған белгілерді пайдаланыңыз.

Iздеген сөз   берді  62 жерде кездесті
1Үсті Көк: Тәңірі: асты: нығыз (қоңыр): Жер: қылынғанында (жаратылғанында): екі ара: кісі: ұлы: қылынды (жаратылды): кісі: ұлында: үсті: атам үлкенім: Бұмын қаған: Естемі қаған: отырды: отырып-ақ: Түрік: бүтін (халық)ын: Елін: төресін: тұта берді: жет(кіз)е: берді:
8көрді (бағынды): елу жыл: ісін күшін: берді: ілгері: күн тумысында: Бөкүлі: қағанға: тие: сүңгілей: берді: кері қарай: Темір Қапығқа: тие: сүңгілей: берді: Табғач: қағанға: Елін: төресін: ала берді: Түрік: қара: қамтылған (барлық):
10жау болып: жеткені: жаратқанына: шыдадық: жаңа(дан): ішіне енді: бұнша: істі күшті: бергеннен бері: сақтанбады: Түрік: бүтін (халық): өлерменше: ұрығ асыратамын: деген еді: жоқ бола берді: үсті: Түрік: Тәңірісі: Түрік: Ұйық Жері:
14Йабғұны: Шадты: сонда: берді: бергі: Табғач: бүтін (халық): жауы еді: арғы қарай: Баз қаған: Тоғұз Оғыз: бүтін (халық): жау: еді: Қырғыз: Құрықан: Отыз Татар: Қытаң: Татабы: көп: жау: еді: әкем: қаған: бұнша:...
20... барыс бек: еді: қаған ат(+ын): бұнда: біз: бердік біз: сіңілім: ханшайым: бердік біз: үсті жаңылды: қағаны: өлді: бүтін (халық): күң құл: болды: Көгмен: жер су: иесіз: қалмасын: дейін: Аз Қырғыз: бүтін (халық)ты: жарат...
21жаңа(дан) бердік біз: ілгері: Қадырқан: Йышты: аса: бүтін(халық)ты: сонша: құндақтадымыз: сонша: еттік біз: кері қарай: Кеңү Тарманға: тие: Түрік: бүтін(халық)н: сонша: құндақтадымыз: сонша еттік біз: ол өтерде: құл: құлдық: болған: /күң: күңдік: болған: еді: інісі: атасын: білмес: еді: ұлы: әкесін: білмес: еді:/
3мініп: ұмтыла: тиді: Аз Елтеберді: тұтды: Аз бүтін (халық): сонда жоқ болды: Атам қаған: Елі: кеселдік: болғанында: Бұдұн: Елін екіге: болғанында: Ізгіл: бүтін(халық): бірлесе: сүңгілестіміз: Күлтегін: Алып Шалчы: ағын: мініп:
7бүтін (халық): Адыр Қамыста: жабайы: болды: еді:үсті: келді: сүңгісін: Күлтегін: ығытып: Тоңра: бір уыс-ру: Алпауыт: он ерін. Тоңра тегін: жоқтауында: иіріп: өлтірдіміз: бесінші: Езгенті: Қадызда: Оғыз: бірлесе: сүңгілестіміз. Күлтегін: Аз қоңырын: мініп: тиді: екі ерді: шанышды: қалаға: бармады: ол сүңгі: сонда өлді: Мағы Қорған:қыстап: жазында: Оғыз қарай: сүңгі тасыттымыз (жібердік): Күлтегін: бек бастай: ақыттымыз: Оғыз жауы: орданы: басды: Күлтегін:
15кері жақтан: ...еді: Інім Күлтегін: өлді... істі күшті: берген үшін: Түрік: Білге қаған: жоқтауына: інім Күлтегін: көзші(қараушы): отырғыз... Іненчү: Апа: Йарған: Тархан: атағын бердім:/...?/
3кісі: ұлында: үсті: атам үлкенім: Бұмын қаған: Естемі қаған. отырды: отырып-ақ: Түрік: бүтін (халық)ын: Елін: төресін: тұта берді: жет(кіз)е: берді: төрт: бұрыш: көп: жауы екен: сү(ңгілі) сүңгілеп: төрт: бұрыштағы: бүтін (халық)ты: (көп: алды: көп басып басымдылық қылды:) бастылығын: жүгіндірді: тізелігін: /шөктірді: ілгері(алдыға): Қадырқан: Йышқа тие: кері/:
8ісін күшін: берді: ілгері: күн тумысында: Бөкүлі: қағанға: тие: сүңгілей: берді: кері қарай: Темір: Қапығқа: тие: сүңгілей: берді: Табғач: қағанға: Елін: төресін: ала берді: Түрік: қара: қамтылған: бүтін (халық): сонша деген екен: Елді: бүтін (халық) ( едім: Елім: енді қайсы: Кімге: Елді: қаз тұрғызамын: деп еді: )
9қағанды: бүтін (халық): едім: қағаным: қайсы: не қағанға: істі күшті: беремін: деп еді: сонша деп: Табғач қағанға: жау болды: жау болып: жеткені: жаратқанына: шыдадық: жаңа(дан): ішіне енді: бұнша: істі күшті: бергеннен бері: сақтанбады: Түрік: бүтін (халық): өлерменше: ұрығ асыратамын: деген еді: жоқ бола берді: үсті:
12Бүтін (халық)ты: атам үлкенім: төресінше: жаратқан: босаңсыған: Төлес: Тардұш: бүтін (халық)ты: сонда: етті: Йабғұны: Шадты: сонда берді: бергі: Табғач: бүтін (халық): жауы еді: арғы қарай: Баз қаған: Тоғұз: Оғыз бой-халық: жау: еді:(Қырғыз: Құрықан: Отыз Татар: Қытаң: Татабы: көп: жау: еді:әкем: қаған: бұнша:... қырық: артық:)
17еді: қаған атын: бұнда: біз бердік біз: сіңілім: ханшайым: бердік біз: үсті жазында: қағаны: өлді: бүтін (халық)ы: күң құл: болды: Көгмен: Жер су: иесіз: қалмасын: дейін: аз Қырғыз: бүтін (халық)ты: сонша: жаратып: келдіміз: ... ілгері: Қадырқан: Йышты: аса: бүтін (халық)ты: сонша: құндақтадымыз: сонша: еттік біз: кері қарай:
38... Түрік: бүтін (халық): аш еді: Ол жылқыны: алып игіттім: отыз артық: төрт: жасыма: Оғыз: тежеп: Табғачқа қарай: кірді: өкініп: сүңгіледім: сұғын:...ұлын: жатынын: сонда алдым: екі Елтеберді: бүтін (халық): ...
41... керуен: келмеді: оны: сонша тұтамын?: деп: сүңгіледім: кері қарай: екі үш кісілігін: тежеп барды: қара бүтін (халық): қағанды: келді деп: ... ат бердім: кіші атты:...
8бердім: алып: ерді: балбал: қылып: бердім: елу: жасыма: Татабы: бүтін (халық): Қытаңда: айырыл...
10өлтірді: ұлық: ұлым: ауырлап: жоқ болса: Ұқұғ Сеңгүнді: балбал: тіге: бердім: мен: тоғыз: жиырма (19): жасыма: отырдым: тоғыз жиырма (19): жыл: қаған: отырдым: ел тұтдым: отыз артық: бір (31): жасыма: ...
11Түрікіме: бүтін (халық)ыма: жинай: сонша қаз тұрғызып: бердім: бұнша: қаз тұрғызып (иеленіп): әкем қаған: ит жыл: оныншы ай: алты отызқа: ұша барды: лағзын (доңыз): жыл: бірінші ай: жеті: отызға: жоқтауын: өткіздім: Бұқұғ Тұтұқ: ...
12әкесі: Лі Сүн: Тай Сеңгүн: бастап: бес жүз ері: келді: әсемдік?. ... алтын: күміс: керексіз /сансыз/: келтірді: жоқтау: жапырылып: келтіріп: тіге: берді: чынтан (ырғай, жұпар терек): ағаш: келтіріп: өз жарас...
9қаған: әкем қаған: отырғанында: төрт: бұрыштағы: бүтін (халық)ды: бұнша: еттім: бұнша: жараттым: Тәңірі: жарылқадық: үшін: өзім: қаған: отырғанымда: төрт: бұрыштағы: еттім: жараттым:... қылдым: мен: Түргеш: қағанға: қызымды: бердім: ертіп: ұлық: төрелігін: алып бердім. Түрік...
10қызын: ертіп: ұлық төрелігін: ұлыма: алып бердім: Тү... ертіп: ұлық: төрелігін: алып бердім: ... өткізгенім... бастыны: жүгіндірдім: тізелікті: шөктірдім.Үсті: Тәңірі: асты: Жер: жарылқадық: үшін:
12көк тиыннын: Түрікіме: бүтін (халқыма): қаз тұрғызып (иеленіп) бердім: ете бердім:... мұңсыз: қылдым: Үсті Тәңірі: ерікті... ..бүті (халық)...түмен...рін.... бүтін (халық)...
13..игі ет: бейнетленбе: толғатланба: отырдым: Түрік: бектер: Түрік бүті(халқым): ... ...бердім: ... тасты....қаз тұрғызып иеленіп: байлық: бұ қағанында: бектерін...Түрік...
2айырылған үлесіме...бердім
2...ты берді
7қызымды: қалыңсыз: бердім:ымыраласыма (досыма) : жүз ер:тұрақ(жайылым): /бер/дім:
Алтын көл (е-28)  1 рет кездеседi
4Ер ерімчін: інім әкем: ұйысқан: үшін:мәңгімді: тіге берді:
Уйбат I (е-30)  1 рет кездеседi
5Чабыш Тұн тархан: мәңгісін тіге бердім
Абақан (е-48)  2 рет кездеседi
8...ерді...бар...тіге бердіміз: кісінде игі тігер біз
9Ерде: артық: ерлігі үшін: бар үшін:Мәңгі: тіге бердім:Жеті: ұрпақ бар үшін: тіге берңізі
19Тасты: мәңгі: лігімді: ете берді
4Түрік...чақ: елу (он?) жыл: отырған: Түрік Елінде: алты: отыз (26)жасымда:... берді: сонда: бойла....
14жер: билік: берді: шанышдым: жазықты атты... Тәңірі: ұстай берді: қара: иілген: бүтін (халық)ты жоқ қылмадым: үйін барықын жылқысын: жұлмадым: қиындық айттым: тұрақты құтым: өз бүтін (халық)ым: дедім: сөйтіп: келсін дедім: қозып бардым: келмеді: тағы:
16Керүгді: Шақышты: Шып басы: көре: келді: алты ұшы: Селеңгеге тие: шерік - (жауынгер) итерді: бесінші ай тоғыз: отызға: сүңгілес: тім: сонда шанышдым: Селеңгеге: сыға шанышдым: жазаладым: өңшең көбі: Селеңге: қозып: барды: мен: Селеңге: кеше: ұтқылай: жорттым: сүңгілесте: тұтып: он ер (батыр) жібердім:
19ішке енді: сыңары: бүтін (халық): ... кірді: сонда: жаңа: түстім Өтүкен: Йышыны: қыстадым: жаудан: босана: босана алдым: екі ұлыма: Йабығу: Шад ат -(атақ)бердім: Тардұш: Төлес: бүтін (халық)қа: бердім: сөйтіп: барыс: жылға: Чек таман:жорыттым: екінші ай төрт: жиырмасына: Кемде:
22жараттырдым: тол......//...жаулай... келген:өрен ақ бекті: қара құлықты: сол отырған: Қырғыз таман: (батыр) ер жіберді: Сіз тасындар: Чекті тасытыңдар: деген: мен тасиын: деген: Көр Бұдқа ықта:
24... ...екен: желкелеуші Ес: жеріне: итедім (жібердім): желкелеуші: менің ер сонда басқан: атылу тұтқан: ханына:...
26сонда: жеңдім: сонда: жаңа түстім: Чек бүтін (халық)ты: мыңдығым сүрте: келді: ...Тез басы: чытымды (құрылыс): жайладым: жағасын (шетін)сонда жағаластырдым: Чек бүтін (халық)қа: Тұтық бердім: Ыс Барыс: Тархат: сонда: соншалықты болдым: ...сонда: ер келді. Қазлұқ көлде:...
27...көрді: жауы...еріп: қуалай келді: бес жиырмаға... Тайғұн: көлде: терілдім (жиналдым): тілші ерді: сонда: жібердім...Қара: Йотлұқты: кешіп: келтірді: Мен қуалай (ұтқылай) жорыттым:... ...болды: Қарлық...
33Менің сүңгім (әскерім) үш... ...// бес жүз кежімлік жаяу бір екі қаруланып келді: күңім: құлым: бүтін (халықты): Тәңірі: Жер сонда: айқай берді: сонда шанышдым: ... ...
39...жайладым... ...Табғач-Қытай ханы... тежей берген:...ұлын: қойдым: ...бүтін (халық)... жеңдім сонда отырып: үйіне: жібердім: құт жаратқан: туын:
40Үйім кен:... ...бүтін халық құт:... үйіме екінші ай алты жаңасы: түсдім: тауық жылға:... ... берді:...жоқ еткен: сөйтіп: келді екі қызын:
41...берді:... ... ...сөзіне жазаламайын дедім: жаңылмайын: деді: жақсы игі: болды:...Соғдық: Табғач -қытай Селеңгеде: Байбалық жасауды (бұйрықты) бердім:
3Сеңүн Тұтық: мен «ұят»-намыс үшін төрелікті: басқара бердім
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.