қазрусeng
:
:
 



Қажетті сөзді теріп болғасын Тап дегенді басыңыз.

Іздеу жүргізілген соң, табылған мәтінге қатысты ескерткіштің аты, мәтіннің сол сөз табылған жолы шығады. Егер ескерткіш атын бассаңыз, сол ескеткіш туралы толық мағлұмат аласыз. Іздеу бетіне қайтып келу үшін терезенің ең жоғарғы немесе ең төменгі сол бұрышында тұрған белгілерді пайдаланыңыз.

Iздеген сөз   күн  57 жерде кездесті
8<В-2: 10-14> (Жарлықты ескерткіш тас) ..... орнату кезінде Тәңірден жаралған Маға Татпар қағанның тегіндері де, немерелері де, шөберелері де, ... шад апаттары да, құрықпандары да, туған-туыстары да, халқы да ... (оған) ... атқа мінер жауынгерлер барлығы 7 күн .... жасаған кезде ... ол..... өлтірді.
15<В-3: 4> ... нің күні ... (жарлықты ескерткіш тасты) .........Ұ.......на Ері Маға
2қаған+«дағандық» (қаған еткен): қағанын: iшкi ордасы: бүлiндi: Түрiк бүтін (халық): өңiр(г)е: күн:тумысына: керi кейiн: күн:батысына: тегi: бергi (оң жаққа): Табғачқа: арғы (сол жаққа): жайсаң.. қа тегi…
4керек (қайтыс): болды: жоқтаушы: сықтаушы: өңірге (шығысқа): күн: тумысында: Бөкүлі: Шөлүк ел: Табғач-қытай: Апар: Пұрым: Қырғыз: Үш Құрықан: Отыз Татар: Қытаң: Татабы: бұнша: бүтін (халық): келіп: жылап -сықтады: жоқтады: соншалықты: атақты (көлік): қаған: еді: сонда кері (кейін): інісі: қаған:
8көрді (бағынды): елу жыл: ісін күшін: берді: ілгері: күн тумысында: Бөкүлі: қағанға: тие: сүңгілей: берді: кері қарай: Темір Қапығқа: тие: сүңгілей: берді: Табғач: қағанға: Елін: төресін: ала берді: Түрік: қара: қамтылған (барлық):
27дейін: Түрік: бүтін (халық): үшін: түн ұйықтамадым: күндіз: отырмадым: інім: Күлтегін бірлесе: екі шад: бірлесе: өлі жіті: қаз тұрғыздым: сонша қаз тұрғызып: біріккен: бүтін (халық)ты: от су қылмадым: /мен...жер сая /
11Ұдұр Сеңүн: келді. Табғач қағанда: Ісійе: Лікең: келді: Бір түмен жібегі: алтын күміс: керексіз сансыз "құрбандық" келтірді: Түпіт (Тибет): қағанда: Бүлүн: келді: кері: күн: батысдағы: Соғыд: Берчекер: Бұқарақ ұлыс: бүтін (халық)да: Інек Сеңүн: Оғұл Тархан: келді:
14бұнша: бітік: бітікдеуші: Күлтегін: аталығы: Йолұқтегін: бітіктедім(жаздым жиырма: күн: отырып: бұ тасқа: бұ тамға: көп: Йолұғ тегін: бітіктедім: жылар: ұлдарыңызда: тұйғындарыңызда: игіде: игі еттір: ұша бардыңыз: Тәңірі: тірі еткейінше:
2Тоғыз Оғыз: бектерi бүтін (халық): бұ сап сөзімді: игiлікпен: есiт !: қатты: тыңда !: ілгерi (алдыға): күн: тумысына (тоғысу): бергi (оң жақ ): күн: ортасына (қарай) керi қарай: күн: батысына: арғы (сол қол ) қарай: түн:ортасына (қарай): cонда: (осы) iшкі:бүтін (халық): көбі(қобы): маған: тобымен ерген: сонша: бүтін (халық):
5жоқтаушы: сықтаушы: өңірге (шығысқа): күн: тумысында: Бөкүлі: Шөлүк ел: Табғач-қытай: Түпіт: Апар Пұрым: [Қ]ырғыз: Үш Құрықан: Отыз Татар: Қытаң: Татабы: бұнша: бүтін (халық):келіп: сықтады: жоқтады: соншалықты: атақты (көлік) қаған еді: (сонда кері (кейін):інісі:) қаған: (болған екен: ) ұлы атаулы: қаған: болған екен: (сонда кері: інісі: атасындай: )
8ісін күшін: берді: ілгері: күн тумысында: Бөкүлі: қағанға: тие: сүңгілей: берді: кері қарай: Темір: Қапығқа: тие: сүңгілей: берді: Табғач: қағанға: Елін: төресін: ала берді: Түрік: қара: қамтылған: бүтін (халық): сонша деген екен: Елді: бүтін (халық) ( едім: Елім: енді қайсы: Кімге: Елді: қаз тұрғызамын: деп еді: )
22атамыз: қаз тұрғызған: бүтін (халық): аты көсегесі: жоқ болмасын: дейін: Түрік: бүтін (халық): үшін: түн ұйықтамадым: күндіз: отырмадым: інім: Күл/тегін/ бірлесе: өлі жіті: қаз тұрғыздым: сонша қаз тұрғызып: біріккен: бүтін (халық)ты: от су қылмадым: /мен... / Жер сайұ: барды: бүтін (халық)ты: өлі жіті: /жадаған: жалаңы: жаңа/
1...өңді: жоғары: сүңгі жортып: түнлі: күнлі: жеті: мерзім: сусыз: кештім: Чұрыққа: тиіп: жол... ...
2...Табғач: атты: сүңгісі: бір түмен: артық: жеті мың: сүңгіні: ілкі: күн: өлтірдім: жаяу: сүңгісін: екінші күн: көп... ...
17...қаған: ...Йолықтегін: бітідім: бұнша: барықты: бәдізін: ұзұғ:... қаған: аталығы: Йолықтегін: мен: ай артық: төрт күн: отырып: бітікледім: бәдіздедім:
1Тәңірiтек: Тәңірiде: болған: Түрiк: Бiлге қаған: бұ шақта /өтерге/: отырдым: сап сөзiмдi: түгел: есiт !: ұласу: iнiшектерім: ұлым: бiрiк(кен): оқ-уысым (руым): бүтін / халқым/: бергi (оң қол): шад апы+т бектер: арғы (сол қол) тарха+т: бұйрық: бектер: Отыз ... Тоғыз Оғыз: бектерi бүтін (халық): бұ сап сөзімді: игi (ақылды): есiт !: қатты (көңілді): тыңда !: ілгерi (алдыға): күн:
2(тоғысу) тумысына: бергi (оң жақ ): күн: ортасына (қарай) керi қарай: күн: батысына: арғы(сол қол ) қарай: түн: ортасына (қарай): cонда: (осы) iшіндегі: бүтін халық: көбі(қобы): маған: тобымен өңшең ерген: сонша: бүтін- халық: (қобы) көп: еттiм: ұласқанда: анық жоқ: Түрiк: бүтін( халық): Өтүкен: Йышында: отырса: Елде: мұң жоқ: ілгерi: Шаңтұң: жазығына тие: сүңгiледiм: Теңiзге: кiшiк: тимедiм: бергi (оң жаққа) қарай: Тоғыз:
11көзі: көрмеген: құлағы: естімеген: бүтін (халық) ым: ілгері күн: тумысына: бергі жаққа: Таб...қа... кері... ары ... ...тын... өрелі ақ: күмісін: оюлы жібекті: матасын: егіншілік: қышқылдысын (арағын): өзлек: атын: айғырын:қара кісін: ...
12дедiмiз: ол сап-сөздi: есiтiп: түн: ұйықтағым келмедi: күндiз: отырғым келмедi: сонда өткізіп: қағаныма: өтiндiм: сонша өтiндiм: Табғач: Оғұз: Қытаң: бұ үшеуi: қапсырар(айқасып):
27Ол су ...: ол су құлдырай: бардымыз: санаулы (рет) түсiре тоқтатамыз: тау: ықта: баурайлай ертемiз: күн де: түн де: желiп: бардымыз: Қырғызды: оққа басдымыз:
39өңшең көп дейiн: неге қорқармыз: аз дейiн: не бастырамыз: тием дедiм: тидiмiз: жойдымыз: екiншi күнi:
46сонда бiрiккен: Ас-оқ бастаған: Соғды: бүтін (халық): көп келдi: жүгiндi: ол күнде: тидi: Түрiк бүтін (халық): Темiр қапығқа: Тенсi ұлы:
52күндiз: отырмады: қызыл қаным(д)ы: төктi: қара терiм: жүгiрттi: iсті күшті бердiм-ақ: ұзын желмек: және: итермек:
2жүгінер (табынар) күні бәдіздедім
1Тәңірікен ханшайым: Йеген Бұтұр Еркін екі жылға күн ...? жаңа Күл тархан атағы игі ер ерікті... жартас ақ игі болсын
17... білгісі үшін:өңірге: күн тумысындағы бүтін (халық):...
4көсегем (атағым): сұраушым:күн: тумысына: батысына:
Барық III (е-7)  1 рет кездеседi
3Тәңірідегі күнге жердегі: еліме бөгеле алмадым:
Елегест I (е-10)  1 рет кездеседi
3Көк Тәңіріде: күн ай иесіз еді: иесізіме айырылдым:
Бегре (е-11)  1 рет кездеседi
2ханшайым мұңды айырылдым: иесізіме: күн ай езілдім
Бай-бұлын I (е-42)  1 рет кездеседi
2Ерлігі үшін Ынал анта шықтым: иесіз: Екүнік?: ерлігім басы: үшін ел ерлігі
Көжелік-қобы (е-45)  1 рет кездеседi
5бір: жетпіс: жасымда:Көк: Тәңіріде: күнге: езілдім: иесізіме:
13тұтдым: ...бірлесе:...сонда: Бөкегүкде: жеттім: кеше жарық: батар: еркінмен: сүңгілестім (соғыстым): сонда: шанышдым: күн: /аттырып?:/ түн /өшкілей өшіріліп?/: Бөкүгүкде: Сегіз Оғыз: Тоғыз Татар: қалмады: екі жанаса: күн туысына: сүңгілестім: құлым күңім: бүтін (халық)ды: Тәңірі:
21бесінші айға: тие... ...қа:... //ңүз: басы: сонда: Ұйғыр Жер: кейінде: Айбас: Тоқыш: белесінде: сонда жайладым: орданы сонда: жаратттырдым: чыт (құрылыс) сонда: тоқытдым: мың жылдық: түмен күндік: бітігімді: білігімді: сонда: жазық (бекем)тасқа:
31Басмылға қарай:...ай бір отызға Қарлықты... Йоғра Йарышда: сүңгісін: сонда шанышдым үйі: он күн өңірге үркіп барған сонда: жаңа: жортып: түстім... ... ... ...
2жайладым: ұлу жылғы: Өтүкен: ортасын: Шөңгүз басында: Ұйық басында кейінінде: жайладым: Орданы: бұнда: жаратдым: Чыт бұнда тоқытдым: Мың жылдық: түмен күндік.Бітігімді белгімді бұнда:
3жазық тасқа: жаратдым: Тұғыр: тасқа тоқытдым: Үсті Көк Тәңірі жарылқағаны: үшін: Асты нығыз қоңыр жер: кие бергені: үшін: Елімді: төрелігімді иелендім: өңірге күн тумысындағы: бүтін(халық): кейін ай тумысындағы: бүтін(халық):
6ілгері: күн: тумысқа...
8...кері: күн: батысқа...
Mainz 169a (A-беті)  1 рет кездеседi
3күні...
"Қара қату" қазақшасы  2 рет кездеседi
1ханша: аты Үкекүн ұшты (Ханшайм аты - Үкекүн. Ол қайтыс болды)
26Таң ағарып (таңарып), одан жер жарықтанды, одан күн туды. Барлық үсті жарық болды дер. Сонша біліңдер! Игі ол!
52Ер босаң, Тәңірі бұлтты болды. (Бұлт) арасына күн туды. Қайғы арасына қуаныш келді дер. Сонша біліңдер: игі ол!
2Әйелі : күндестігі: ер : құтын : басар
2Әйел күншілдігін азайтса құты қонады
Ээрбек II (е-149)  1 рет кездеседi
3көк Теңірде : күн ай иесізіме
Or.8212/77  2 рет кездеседi
2рмасында (18-і күні) Білге Көңіл
9келдік. Бір күн - бір қой,
Алдыы-Бель I (e-12)  1 рет кездеседi
3Су жері Кем ана ай күн
1Йөкүн Тірік
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.