қазрусeng
:
:
 
Көне түрiк тiлiнде:

Көне түрiк тiлiнде іздеу көне түрiк әліппесімен жасалады. Қажетті сөзді теріп болғасын Тап дегенді басыңыз.

Іздеу жүргізілген соң, табылған мәтінге қатысты ескерткіштің аты, мәтіннің сол сөз табылған жолы шығады. Егер ескерткіш атын бассаңыз, сол ескеткіш туралы толық мағлұмат аласыз. Іздеу бетіне қайтып келу үшін терезенің ең жоғарғы немесе ең төменгі сол бұрышында тұрған белгілерді пайдаланыңыз.
Ескерту: Internet Explorer броузерінен басқаны қолданушы Түрік бітік шрифтін орнатып алуы керек. Көмек бетінде қалай орнату керегін оқып алуға болады.

Таңбаны пернетақтадан тергенде, латын әріптерімен төменде көрсетілген сәйкестікті пайдаланыңыз.
B C D F G J K L N O
Q R S T U V W X Y a
b c d g i j k l m n
p q r s t u w x y z
Iздеген сөз 3 жерде кездесті
8
isig küčüg: bermis: ilgerü: kün toγusïqda: Böküli: qaγanqa: tegi: sülüjü: bermis: qurïγaru: Temir: qapïγqa: tegi: sülüjü: bermis: Tabγač: qaγanqa: Еlin: törüsin: alï bermis: Türük: qara: qamïγ: budun: anča temis: Еllig: budun (ertim: Еlim: ïmtï qanï: kemke: Еlig: qazγanurman: tеr ermis: )
ісін күшін: берді: ілгері: күн тумысында: Бөкүлі: қағанға: тие: сүңгілей: берді: кері қарай: Темір: Қапығқа: тие: сүңгілей: берді: Табғач: қағанға: Елін: төресін: ала берді: Түрік: қара: қамтылған: бүтін (халық): сонша деген екен: Елді: бүтін (халық) ( едім: Елім: енді қайсы: Кімге: Елді: қаз тұрғызамын: деп еді: )
Пятьдесят лет они служили. Они воевали до Бокули кагана на востоке, на западе сражались до Железных Ворот. И все ради Китайского кагана. Был охвачен (весь) Тюркский простой народ.Тогда простой народ сказал: "У меня было государство, где оно сейчас? Какой стране служу я?
They served fifty years. They fought in the east up to Bokli kagan, in the west up to the Iron Gate. Everything was for the sake of Chinese kagan. The common people said then: “I had a state, where is it now? Which country do I serve ?
9
qaγanlïγ: budun: ertim: qaγanïm: qanï: ne qaγanqa: isig küčüg: berürmen: tir ermiš: anča tep: Tabγač qaγanqa: yaγï bolmïs: yaγï bolïp: etіnü: yаrаtunu: umаdïq: yana: ičіkmis: bunča: isig küčüg: bertükerü: saqïnmаtï: Türük: budun: ölürüjen: urïγsaratïyan: ter ermis: yuqadu: barïr:ermis: öze:
қағанды: бүтін (халық): едім: қағаным: қайсы: не қағанға: істі күшті: беремін: деп еді: сонша деп: Табғач қағанға: жау болды: жау болып: жеткені: жаратқанына: шыдадық: жаңа(дан): ішіне енді: бұнша: істі күшті: бергеннен бері: сақтанбады: Түрік: бүтін (халық): өлерменше: ұрығ асыратамын: деген еді: жоқ бола берді: үсті:
У меня был правитель, где он сейчас? Какому кагану служу я?". И стали они врагом Китайскому кагану. Стали они врагами и восстали против, но они снова были повергнуты. Не могли они служить более. Не смогли они продолжить свой род. Тюркский народ начал вырождаться. Тогда наверху
I had a ruler, where is he now? Which kagan do I serve?” They could not continue their generation. Turkic people began to degenerate. Then
39
..../Tatab/ï: budun: Tabγač qaγanqa: körti: yalbačï edgü: sabï: ötügi: kelmez tejin: yayan süledim: budunïγ: anta buzdïm: jïlq...süsi: terilip: kelti: Qadïrqan Jïšda: qu....
...татабы: бүтін (халық): Табғач қағанға: көрді: Жалбауы игі: сап-сөзі: өткір: келмес: дейін: жаяу сүңгіледім: бүтін (халық)ды: сонда бұздым: жыл...сүңгісі: теріліп: келді: Қадырқан: Йышда: құ...
... Народ Татаби сдались Табгачскому(Китайскому) кагану. Поскольку они были слабы, я отправил к ним пешие войска. Тогда я покорил народ... Они собрались и напали в Кадырканской черни ...
…the people of Tatabi surrendered to Tabgach (Chinese) kagan. As they were weak I sent foot troops to them. I conquered the nation then. They gathered and attacked Kadyrkhan common people…
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.