қазрусeng
:
:
 
Көне түрiк тiлiнде:

Көне түрiк тiлiнде іздеу көне түрiк әліппесімен жасалады. Қажетті сөзді теріп болғасын Тап дегенді басыңыз.

Іздеу жүргізілген соң, табылған мәтінге қатысты ескерткіштің аты, мәтіннің сол сөз табылған жолы шығады. Егер ескерткіш атын бассаңыз, сол ескеткіш туралы толық мағлұмат аласыз. Іздеу бетіне қайтып келу үшін терезенің ең жоғарғы немесе ең төменгі сол бұрышында тұрған белгілерді пайдаланыңыз.
Ескерту: Internet Explorer броузерінен басқаны қолданушы Түрік бітік шрифтін орнатып алуы керек. Көмек бетінде қалай орнату керегін оқып алуға болады.

Таңбаны пернетақтадан тергенде, латын әріптерімен төменде көрсетілген сәйкестікті пайдаланыңыз.
B C D F G J K L N O
Q R S T U V W X Y a
b c d g i j k l m n
p q r s t u w x y z
Iздеген сөз 10 жерде кездесті
14
Jabγuγ: Šadïγ[149] : anta: bermis: berje: Tabγač: budun: yaγï: ermis: jïrïya: Baz qaγan: Toquz Oγuz [150]: budunï: yaγï: ermis: Qïrγïz: Qurïqan: Otuz Tatar: Qïtaň: Tatabï: qop: yaγï: ermis: аqanïm: qaγan: bunča:...
Йабғұны: Шадты: сонда: берді: бергі: Табғач: бүтін (халық): жауы еді: арғы қарай: Баз қаған: Тоғұз Оғыз: бүтін (халық): жау: еді: Қырғыз: Құрықан: Отыз Татар: Қытаң: Татабы: көп: жау: еді: әкем: қаған: бұнша:...
И дал им двух правителей, ябгу и шада. Китайские люди были нашими врагами на юге, люди Токуз(Девяти)-Огузов на севере под начальством Баз Кагана были нашими врагами. Киргизы, Куриканы, Тридцать татар, Кидань и Татаби – они все были враждебны к нам. Мой отец, каган,
And gave them two rulers, a yabgu and a šad. Chinese people were our enemy in south, Tokuz-Oguz people in north with Baz Kagan on head were our enemies too. The Kirgiz, Quriqan, Otuz-Tatar, Qitaŋ and Tatabi – they all were hostile to us. My father, the kagan,
2
... Küli Čur: tarduš: budunïγ: ïtï ayu olurtï:
...Күлі Чұр: тардұш: бүтін (халық)ды: итере басқара отырды:
... Кули-Чур властвовал над народом Тардуш.
… Kuli Chur ruled Tardush people.
7
Baγam: budunumqa: adïrïlt...
Бағам(руым):бүтін(халық)ыма: айырылд...
Я разлучился со своими соплеменниками, с народом моим ...
I lost my tribe, I lost my people ...
9
...qara: budun: ...m:öz: oγulïm: bökmedim:
қара: бүтін (халық): ...: өз: ұлым: бөгеле алмадым:
Простой народ ... мой сын, не мог я остаться.
Common people ... my son, I couldn't stay.
15
Yaγïda...bitigči...uz qop: budun: tikin: bilir: erti
Жауда...бітікші...көп: бүтін (халық): тігер: білер: еді
У врага ... писарей ... много. Народ воздвиг бы
Enemies ... writes ... a lot. People could erect.
4
El: tutum: budun: bašladïm: tïš: yaγïγ: yaγïladïm: eltim:
ел: ұстадым: бүтін (халық): бастадым:тыс: жауды: жауладым: иледім:
я правил страной, возглавлял народ, захватил и правил внешними врагами.
I ruled a country, lead people. I went on campaign and conquered enemies.
10
...elim esiz erinč: jüz: kümül: budunïm: esiz erinč: ...
...елім иесіз еді: жүз Күмүл: бүтін (халық)ым: иесіз еді: ...
... моя страна была без покровителя. Мой народ Сто Кумулей был без покровителя. ...
... my country was ownerless. My Hundred Kümül people was ownerless...
53
boz : bulït : yoridi : bodun : üze : yaγdï : qara : bulit : yorïdï : qaïnaγ : üze : yaγdï : tarïγ : bisdi : yas : ot : ündi : yïlqïqa : kisike : edgü : boltï : tir : anča : biliŋler : edgü : ol.
Боз бұлт жылжыды. Бүтін (халық) үстіне жауды. Қара бұлт жылжыды. Барлығының үстіне жауды. Тары пісті. Жас от өнді. Жылқыға, кісіге игі болды дер. Сонша біліңдер: игі ол!
Говорят: шло серое облако. Оно пролилось над народом. Шло черное облако. Оно пролилось над всеми. Злаки созрели, выросли травы. И скоту, и людям было хорошо. Так знайте – это хорошо!
A gray cloud passed; it rained over people. A black cloud passed; it rained over everything. The crop ripened; the fresh grass sprouted. It was good for animals and men, it says. Know thus: This is good.
Чаа-Холь VII (e-19)  1 рет кездеседi
2
qara budunïma: yïta: esizime
қара бүтін-халқыма: жетім: иесіз
Ради своего простого народа, моим сиротам
for my common people, my orphans
Алтын Көл II (e-29)  1 рет кездеседi
4
Erdemlig bulsar: budun: isrik/?/: jürümedi: erinčim: ikizime:
Ерлікті болса: халық: ашытқы (мас?): жүрмейді: екен: қос егізіме:
Когда есть доблесть, народ не разбредется(пьянствует?). Моих близнецов...
If there is valor, then people won't go drunk(?). My twins...
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.