қазрусeng
:
:
 
Көне түрiк тiлiнде:

Көне түрiк тiлiнде іздеу көне түрiк әліппесімен жасалады. Қажетті сөзді теріп болғасын Тап дегенді басыңыз.

Іздеу жүргізілген соң, табылған мәтінге қатысты ескерткіштің аты, мәтіннің сол сөз табылған жолы шығады. Егер ескерткіш атын бассаңыз, сол ескеткіш туралы толық мағлұмат аласыз. Іздеу бетіне қайтып келу үшін терезенің ең жоғарғы немесе ең төменгі сол бұрышында тұрған белгілерді пайдаланыңыз.
Ескерту: Internet Explorer броузерінен басқаны қолданушы Түрік бітік шрифтін орнатып алуы керек. Көмек бетінде қалай орнату керегін оқып алуға болады.

Таңбаны пернетақтадан тергенде, латын әріптерімен төменде көрсетілген сәйкестікті пайдаланыңыз.
B C D F G J K L N O
Q R S T U V W X Y a
b c d g i j k l m n
p q r s t u w x y z
Iздеген сөз 26 жерде кездесті
1
Quyïda: qunčuyïm: özde: oγulïm: yïta [276] : esizime: yïta: bökümedim [277] : adïrïldïm: ekinim: qadašïm: yïta: adïrïldïm:
Құзда: ханшайым: өзекте: ұлым: жетім: иесізіме: жетім: бөгеле алмадым: айырылдым:нағашым: немере ағайыным: жетім: айырылдым:
У очага – жена, в степи - сын осиротели без покровителя. Не смог я остаться, потерял моих родных, осиротели, расстался (я с вами):
My ownerless wife at hearth and children in steps - orphans, I couldn't stay. I lost my relatives, my orphans. I parted from you.
2
Altunlig: kešig: belimte: bаndïm: Teŋiri Elim: ke: bökümedim: esizime: yïta:
Алтындық: қорамсақты: белімде: байладым: Тәңірі Елім:ге: бөгеле алмадым: иесізіме: жетім:
Украшенный золотом: колчан повязал я на пояс. В моей (хранимой) Тенгри стране не смог остаться, с моими сиротами без покровителя.
I tied a gold quiver on my waist. I couldn't stay in my Tenri country. You, ownerless, orphans,
6
aqanïm: Tölberi: qara: budun: Külüg:qadašïm: esizime: еlіšim er: ögüš er: oγulan er: ködügülerim: qïz: kelinlerim: bökümedim
Ағайыным: Төлбері: қара: бүтін (халық): Күлік: немере ағайыным: иесізіме:Елшім ер: Өгүш ер: Оғұлан ер: күйеулерім: қыз: келіндерім: бөгеле алмадым:
родственник Тульбери, народ, родня Кулик, остались без покровителя. Муж Елшим, муж Огуш, муж Огулан, мои зятья, дочери и снохи, не смог я остаться (с вами).
my relatives, my common Tölberi people, my Külik relatives, ownerless Elšim man, Ögüš man, Oγulan man, my sons in law, my daughters in law, I couldn't stay.
3
Teŋirideki künke jerdeki: elimke bökümedim
Тәңірідегі күнге жердегі: еліме бөгеле алмадым:
Ради солнца в Тенгри и страны моей на земле не смог остаться.
I couldn't stay for the sun in Tenri and for my country on the earth.
5
Elimke: bökmedim: esize elim...
Еліме: бөгеле алмадым: иесіз елім...
Я не смог остаться в своей стране, потерявшего хозяина ...
I couldn't stay in my ownerless country...
7
Elimke:qanïmqa: bökmedim: ...erime: inime: ečime: ïmyam ekim: kü...
Елімге: әкеме: бөгеле алмадым: ... еріме: ініме: үлкеніме: ымырам шешейім: к...
Не мог остаться с отцом ... с младшими и старшими братьями, матерью ...
I couldn't stay with my father ... men, younger and older brothers, mother ...
9
...qara: budun: ...m:öz: oγulïm: bökmedim:
қара: бүтін (халық): ...: өз: ұлым: бөгеле алмадым:
Простой народ ... мой сын, не мог я остаться.
Common people ... my son, I couldn't stay.
3
üč oγulïm: adïrïldïm: yïta bökümedim qatïγlanγïl
үш ұлым: айырылдым: жетім: бөгеле алмадым: қатайындар
С тремя сынами сиротами расстался. Не смог задержаться. Крепитесь.
I deserted my three sons-orphans. I couldn't stay . Be firm.
8
budunum ekinim qadašïm adïrïldïm bökümedim
бүтін (халық)ым нағашым немере ағайыным айырылдым бөгеле алмадым
народ мой, сородичи, родня потерял я (вас) не смог задержаться.
My people, relatives, I lost (you). I could not stay.
9
Elim qanïm bökümedim yašïm jeti jetmiš ezdim
Елім ханым бөгеле алмадым жасым жет жетпіс езілдім
Народ мой, хан мой не смог задержаться. Не достигший семидесяти лет был подавлен.
My people, my khan, I could not stay. I melted not reached seventy years.
13
anta bökümedim yïta ürüŋіmig qaramïγ ezidim
сонда бөгеле алмадым жетім ақ үрпегімді қара малымды езілдім
тогда не смог я остаться. Мои сироты, мой скот были подавлены.
then I couldn't stay. My orphans, my cattle are suppressed.
4
Šuγur šad: bitidim: biŋ: sekiz adaqlïγ: barïmïm: baγïšïma: tiriti: bökmedim
Шұғыр шад: жаздым: мың: секіз аяқты: барлығым: бағыштауыма: терді: бөгеле алмадым:
(Это) писал я, шад Шугур. Моих тысячи владений (юрт) в восемь полотнищ - я не мог остаться.
(I,) Šuγur šad, wrote (this). Thousand of my eight legged houses, I couldn't stay.
11
...Yabïzïγ: kümülümüz: bedük: qïldï: esizim: bökümedim...
...Йабызды: Күмүліміз: биік: қылды: иесізім: бөгеле алмадым: ...
... наш Кумуль повысил Йабыза. Мои сироты, не мог я остаться (с вами) ...
... Kümülüm raised Yabïz. My orphans, I couldn't stay ...
3
Beg Tarqan Öge Tirig ben esiz elim aqanïma: bökmedim:
Бек Тархан Өге Тіріг мен Иесіз елім әкеме: бөгеле алмадым:
Бек Тархан Оге Тириг я. Не мог остаться со страной, отцом, оставшимся без хозяина.
I am Beg Tarqan Öge Tirig. I couldn't stay with my ownerless country amd father.
6
Qalïn: qadašïmqa: bökmedim: yïta: ekinim ečelі
Қалың: немере туысыма:бөгеле алмадым: Жетім: нағашым: әкелі
Множество моих родственников, не мог я остаться. Мои сироты родня и отцы,
My countless relatives, I couldn't stay. My orphan relatives, fathers,
7
Ögümke bökmedim buŋa
Шешемге бөгеле алмадым мұңды
матери, не мог я остаться. Грустно!
mothers, I couldn't stay. Sad!
8
Elim: qanïma: Teŋiri tegim: yïta: bökmedim:
Елім: әкеме: Тәңірі тегім: жетім: бөгеле алмадым:
Страна моя, отец мой, Тенгри род остался сиротой. Не мог я остаться.
My country, my father, Tengri generation become orphan. I couldn't stay.
Чаа-Қол XI (e-23)  1 рет кездеседi
2
Isig ïnal : elime begime bökmedim
Ісік ынал: еліме бегіме бөгеле алмадым
Не смог я остаться с моей Ысык ынал страной и моим беком.
I couldn't stay with my Isik inal people and lord.
Чаа-Холь IV (e-16)  2 рет кездеседi
2
Teŋiri: elimke: yašda: begimke: bökmedim: esizime: qïrïq: yašïmda: q…
Тәңірі: Еліме: жасты: бегіме: бөгеле алмадым: иесіз: қырық: жасымда:....
Не смог остаться с моим народом, с моим молодым беком. В сорок лет ...
I couldn't stay for my people and my young lord.
3
Yïš: eči ešim: qadašlarïma: adïrïlu bardïma: Qazïŋ: erime: bökmedim
...әкем анам: туыстарым: айырыла кеттім: Қазың: батыр ер: бөгеле алмадым
Лишился отца, матери, родных. Мужественный Казын, не смог остаться.
I left along my father, mother and kins. (I am) brave Qazyng. I couldn't stay.
Барык IV (e-8)  1 рет кездеседi
1
aqanïmqa: Elimke: bökmedim:
Әкеме: еліме: бөгеле алмадым
Лишился я отца и народа
I couldn't stay with my father and my people.
Чаа-Қол II (e-14)  2 рет кездеседi
2
quyda: qunčuyïmqa: üzde: oγulïma bökmedim: esizime
Құзда: ханшайымға: өзекте: ұлыма: бөгеле алмадым: иесіз қалды
С женой у очага, с сыном во дворе, не смог остаться, (они) остались без покровителя.
I couldn't stay with my wife and son.
5
Teŋiri: Elimke: bašda: begimke bökmedim: esizime
Тәңірі: Еліме: бас бегіме: бөгеле алмадым: иесіз қалды
С Тенгри и народом, с главным беком, не смог остаться, (они) остались без покровителя.
I couldn't stay with my lord and my people.
Алтын Көл II (e-29)  2 рет кездеседi
1
...ma : qunčuyma: bökmedim/e/ /budun/ ïmqa: bökmedim:
Ханшайыма: бөгеле алмадым: халқыма-(бүтін): бөгеле алмадым
своих подруг-княжен я покинул! ... на мой народ я не нагляделся!
I couldn't stay with my lady... I couldn't stay with my people!
1
Üč jüz bodraq: yontïmqa: bökmedim
Үш жүз басты: жылқыма: бөгеле алмадым.
Со своими триста голов лошадьми, я не смог остаться!
I couldn't stay with my three hundred heads of horses.
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.