қазрусeng
:
:
 
[ülüi : yïl] үлүй йыл
Ұлу жылы. Ecкіше жыл аты, мүшел есептің бесінші жылы. Әрбір жыл хайуан атымен тышқан, сиыр, барыс, қоян, ұлу, жылан, жылқы, қой, мешін, тауық, ит, доңыз деп аталады.
Он екi жылдық санақ бойынша ... 631, 643, 655, 667, 679, 691, 703, 716, 728, 740, 752, 764 ... жылдар ұлу жылына сәйкес келеді. Ел Етміш Йабғұ бітіктасының 12 жолындағы ülüi: yïlqa: jetinč ay - ұлу: жылғы: жетiншi ай дегенiмiз 682-716 жылдар аралығында болу керек деп ойлаймыз. Елтерiс қаған 682-691 жылдары, Қапаған қаған 691-716 жылдары билiк құрғаны жайындағы деректерiне жүгiнсек онда Ел Етміш Йабғұ бітіктасы 682-716 аралығында қашалған болып шығады. Дәлiрек айтқанда бұл 703 жылы деуге болады.
Ел етміш (Білге атачым) Йабғұның ғұрыптық кешенi және бiтiктастары
13
Атачымға: бiтiг: тасын: [Бiтiг/ле/дiм(жаздым)]: мәңгi(лiк): [қағаны]м: Атачым: Бiлге: Атачым: ұлу: жылғы: бiлге(бiлiктi): ұлық алып ер: игi хан: Атачым: өлдi:

Аtačïmqa: bitig: tašïγ: /Bitigledim qïldïm/: bеŋigü: qaγanïm: Atačïm: bilge: Atačïm: ülü: yïlqa: bilge: uluγ alp er: edgü qan115 : atačïm: ölti:

Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.

қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.