| Күлтегін бітіктасының I–бетіндегі мәтін (1-40 жол) (қазақ тілінде сөзбе-сөз[131])
|
|---|
| 1 |
|
|
Öze Kök : Teŋіri132 : asïra : yaγïz : Jer : qïlïntaquda : ekin ara : kisi : oγulï : qïlïnmïs : kisi : oγulïnta : öze : ečüm apam : Bumïn qaγan133 : Estemi qaγan134 : olurmïš : olurupan : Türük : budunïγ : Elin : törüsün : tuta : bermis : iti : bermis :
|
|
Үсті Көк: Тәңірі: асты: нығыз (қоңыр): Жер: қылынғанында (жаратылғанында): екі ара: кісі: ұлы: қылынды (жаратылды): кісі: ұлында: үсті: атам үлкенім: Бұмын қаған: Естемі қаған: отырды: отырып-ақ: Түрік: бүтін (халық)ын: Елін: төресін: тұта берді: жет(кіз)е: берді:
|
| 2 |
|
|
törüt : buluŋ : qop : yaγï ermis : sü sülepen : törüt : buluŋtaqï : budunïγ : qop almïš : qop baz qïlmïs : bašlïγïγ : jüküntürmüs : tizеligig : sökürmüs : ilgerü : Qadïrqan : Jïšqa tegi : keri : Temir qapïγqa tegi : qonturmus : ekin ara : |
|
төрт: бұрыш: көп: жауы екен: сү(ңгілі) сүңгілетіп: төрт: бұрыштағы: бүтін (халық)ты: көп: алды: көп тыныш қылды: бастылығын: жүгіндірген: тізелігін: шөктірген (бүктірген): ілгері(алдыға): Қадырқан: Йышқа тие: кері: Темір Қапығқа тие: құндақтады (жорытқан): екі ара(сы):
|
| 3 |
|
|
ïdï oqsuz : Kök Türük : anča : olurur ermis : bilge : qaγan ermis : alïp qaγan ermis : bujruq jeme : bilge ermis erinč : alïp ermis erinč : begleri jeme : budunï jeme : tüz ermis : anï üčün : Еlig : anča tutmus : erinč : Еlig tutup : Тörüg : etmis : üze anča :
|
|
ие русыз: Көк Түрік: сонша: отырар еді: білік(ті): қаған еді: алып қаған еді: бұйрық та: білікті еді екен: алып еді екен: бектері де: бүтін (халық) да: түзу еді: сол үшін: Елді: сонша тұтқан: екен еді: Елді тұтып: Төре(лікті): етті:
үсті сонша:
|
| 4 |
|
|
kergek : bolmus : yoγučï : sïγïtčï : öŋre : kün : toγusïqta138 : Böküli : Čölüg el139 : Tabγač : Tüpüt140 : Apar 141 : Purum142 : Qïrqïz143 : Üč Qurïqan146 : Otuz Tatar144 : Qïtaň 145 : Tatabi147 : bunča : budun : kelipen : sïγïtamïs : yoγulamïs : antïγ : külüg : qaγan : ermis : anta kisre : inisi : qaγan :
|
|
керек (қайтыс): болды: жоқтаушы: сықтаушы: өңірге (шығысқа): күн: тумысында: Бөкүлі: Шөлүк ел: Табғач-қытай: Апар: Пұрым: Қырғыз: Үш Құрықан: Отыз Татар: Қытаң: Татабы: бұнша: бүтін (халық): келіп: жылап -сықтады: жоқтады: соншалықты: атақты (көлік): қаған: еді: сонда кері (кейін): інісі: қаған:
|
| 5 |
|
|
bolmis erinč : oγulï atï : qaγan : bolmis erinč : anta kisre : inisi : ečisin teg : qïlïnmadïq erinč : oγulï : аqaŋïn teg : qïlïnmadïq erinč : bilgesiz : qaγan : olurmïs erinč : yablaq : qaγan : olurmïs erinč : bujruqï : jeme : bilgesiz erinč : yablaq ermis erinč :
|
|
болған екен: ұлы аты(аталығы): қаған: болған екен: сонда кері: інісі: атасы тек (сияқты): қылынбағандық (қызмет етпеген) еді: ұлы әкесі тек (сияқты): қылынбағандық (қызмет етпеген) еді: біліксіз: қаған: отырған екен: жабайы: қаған: отырған екен: бұйрығы: да: біліксіз екен: жабайы болған екен: |
| 6 |
|
|
begleri : budunï : tüzsüz : üčün : Tabγačbudun : teblegin : körlüg : üčün : armaqčïsïn : üčün : inili : ečili : kеksürtükin : üčün : begli : budunlïγ : yoŋušurtuqïn : üčünTürük : budun : elledik : Еlin : ïčγanu : ïdmïs :
|
|
бектері: бүтін (халық): түзусіз: үшін: Табғач бүтін (халық): тепкісін: көрген: үшін: арбалғандығы: үшін: інілі: әкелі: кектескені: үшін: бекті: бүтін (халық)ты: жоныстырдығы: үшін: Түрік: бүтін (халық): ел еткен: Елін: ішін бұзып: итермеледі:
|
| 7 |
|
|
qaγanladïq : qaγanïn : jetіrü : ïdmïs : Tabγač budunqa : beglik : urï oγulïn : qul : boltï : silik : qïz oγulïn : küŋ boltï : Türük : begler : Türük : atïn : ïtï : Tabγačγï : begler : Tabγač : atïn : tutupan : Tabγač : qaγanqa :
|
|
қаған еткен: қағанын: жетелей: итерді: Табғач бүтін (халық)на: бектік: ұрық ұлын: құл: болды: сұлу: қыз ұлын: күң болды: Түрік: бектер: Түрік: атын: итере: Табғач-қытайсыну: бектер: Табғач: атын: тұтып-ақ (ұстап-ақ): Табғач: қағанға:
|
| 8 |
|
|
körmüs : elig jïl : isig küčüg : bermis : ilgerü : kün toγusïqda : Böküli : qaγanqa : tegi : sülüjü : bermis : qurïγaru : Temir qapïγqa : tegi : sülüjü : bermis : Tabγač : qaγanqa : Еlin : törüsin : alï bermis : Türük : qara : qamïγ :
|
|
көрді (бағынды): елу жыл: ісін күшін: берді: ілгері: күн тумысында: Бөкүлі: қағанға: тие: сүңгілей: берді: кері қарай: Темір Қапығқа: тие: сүңгілей: берді: Табғач: қағанға: Елін: төресін: ала берді: Түрік: қара: қамтылған (барлық):
|
| 9 |
|
|
budun : anča temis : Еllig : budun ertim : Еlim : ïmtï qanï : kіmke : Еlig : qazγanurman : tеr ermis : qaγanlïγ : budun : ertim : qaγanïm qanï : ne qaγanqa : isig küčüg : berürmen : tir ermis : anča tep : Tabγač : qaγanqa : yaγï bolmïs :
|
|
бүтін (халық): сонша деген екен: Елді: бүтін (халық) едім: Елім: енді қайсы: Кімге: Елді: қаз тұрғызамын: деп еді: қағанды: бүтін (халық): едім: қағанын қайсы: не қағанға: істі күшті: берермін: деп еді: сонша деп: Табғач: қағанға: жау болды:
|
| 10 |
|
|
yaγï bolïp : etіnü : yаrаtunu : umаdïq : yana : ičіkmis : bunča : isig küčüg : bertük gerü : saqïnmаtï : Türük : budun : ölürüjen : urïγsaratïyan : ter ermis : yuqadu : barïr : ermis : öze : Türük : Teŋrisi : Türük : Ïduq Jeri :
|
|
жау болып: жеткені: жаратқанына: шыдадық: жаңа(дан): ішіне енді: бұнша: істі күшті: бергеннен бері: сақтанбады: Түрік: бүтін (халық): өлерменше: ұрығ асыратамын: деген еді: жоқ бола берді: үсті: Түрік: Тәңірісі: Түрік: Ұйық Жері:
|
| 11 |
|
|
subï : anča temis : Türük : budun : yoq : bolmazun : tejin : budun bolčun tejin : аqanïm : Elteris qaγanïγ : ögüm : Elbilge qatunïγ : Teŋіri : töpesinte : tutup :
jügürü : kötürmüs erinč : aqanïm : qaγan : jeti jegirmi : erin : tašqïmïs : tašïra :
|
|
Суы: сонша деген: Түрік: бүтін (халық): жоқ: болмасын: дейін: бүтін (халық) болсын дейін: Әкем: Елтеріс қағанды: Шешем («өгейім»): Елбілге қатұнды: Тәңірі: төбесінде: тұтып: жоғары: көтерген еді: әкем: қаған: жеті: жиырма: (батыр)ерін: тасалады: тасалай (сыртқа):
|
| 12 |
|
|
yoruyor : tejin : ükü еsidіp : balïqdaqï : taγïqmïs : taγdaqï : inmis : tirilip : jetmis er bolmïs : Teŋіri : küč : bertük : üčün : аqanïm : qaγan : süsi : böri teg : ermis :
yaγïsï : qoň teg ermis : ilgerü : qurïγaru : sülep : tеrmis : qubartmïs : qamïγï :
|
|
жорытты: дейін: күллісі естіп: балық(қала)дағы: таулады: таудағы: інді: тіріліп: жетпіс (батыр) ер болған: Тәңірі: күш: берген: үшін: әкем: қаған: сүңгісі(жауынгері): бөрі тек: екен: жауы: қой тек екен: ілгері: кері қарай: сүңгілеп: терген: құратқан: қамтылғаны:
|
| 13 |
|
|
jetijüzer : bolmïs : jetijüzer : bolïp : elsiremis : qaγansïramïs : budunïγ : küŋdemis : quldamïs : budunïγ : Türük : törüsün : ïčγanmïs : budunïγ : ečümаpam : törüsünče : yarаtmïs : bušγurmïs : Töles : Tarduš148 : budunïγ : /anta itmis : /
|
|
жеті жүз ер: болған: жеті жүз ер: болып: елсіреген: қағансыраған: бүтін (халық)ты: күңденген: құлданған: бүтін (халық)ты: Түрік: төресін: ішін білдірген: бүті(халық)ты: атам үлкенім: төресінше: жаратқан: босаңсыған: Төлес: Тардұш: бүтін (халық)ты: /сонда: етті:/
|
| 14 |
|
|
Jabγuγ : Šadïγ149 : anta : bermis : berje : Tabγač : budun : yaγï : ermis : jïrïya : Baz qaγan : Toquz Oγuz 150 : budunï : yaγï : ermis : Qïrγïz : Qurïqan : Otuz Tatar : Qïtaň :
Tatabï : qop : yaγï : ermis : аqanïm : qaγan : bunča : ...
|
|
Йабғұны: Шадты: сонда: берді: бергі: Табғач: бүтін (халық): жауы еді: арғы қарай: Баз қаған: Тоғұз Оғыз: бүтін (халық): жау: еді: Қырғыз: Құрықан: Отыз Татар: Қытаң: Татабы: көп: жау: еді: әкем: қаған: бұнша:...
|
| 15 |
|
|
qïrïq : artuqï : jeti : yolï : sülemis : jegirmi : süŋüs : süŋüsmis : Teŋіri : yarïlqaduq : üčün : elligig : elsіretmis : qaγanlïγïγ : qaγansïratmïs : yaγïγ : bazqïlmïs : tizelіgig : sükürmis : bašlïγïγ : jüküntümis : qaŋïm : qaγan ...
|
|
қырық: артық: жеті: жолы: сүңгіледі: жиырма: сүңгілес (соғыс): сүңгілесті: Тәңірі: жарылқадық: үшін: Елдікті: елсіретті: қағандықты: қағансыратты: жауды: басып, басымдылық қылды: тізелікті: шөктірді: бастықты: жүгіндірді: әкем: қаған:...
|
| 16 |
|
|
törüg : qаzγanïp : uča : barmïs : аqaŋïm : qaγanqa : bašlayu : Baz qaγanïγ : balbal : tikmis : ol törüde : öze : ečüm qaγan : olurtï : ečüm qaγan : olurupan : Türük : budunïγ : ječe іtdi : іgіti : čïγaŋïγ/ : bay : qïltï : azïγ : üküš : qïltï : /
|
|
төре(лік)ті: қаз тұрғызып: ұша: барды: әкем: қағанға: бастай: Баз қағанды: балбал: тіккен: ол төре(лік)те: үсті: атам қаған: отырды: атам: қаған: отырып: Түрік: бүтін (халық)ты: жекеше жақсы етті: жетілдірді: шығайды: /бай: қылды: азды: көп: қылды:/
|
| 17 |
|
|
ečüm qaγan : olurtuqda : özüm : Tarduš : budun : öze : šad ertim : ečüm qaγan : birle : ilgerü : Yašïl ügüz 151 : Šantuŋ : yazïqa152 tegi : süledimiz :
qurïγaru : Temir qapïγqa : tegi : süledimiz : Kögmen153 : аša : Qï/rqïz : jeriŋe : tegi : süledimiz : /
|
|
атам: қаған: отырғанда: өзім: Тардұш: бүтін (халық): үсті: шад: едім: атам қаған: бірлесе: ілгері: Йасыл өзен: Шантұң: жазыққа: тие: сүңгіледіміз: кері қарай: Темір Қапығқа: тие: сүңгіледім: Көгмен: аса: Қы/рқыз: жеріне: тие: сүңгіледім:/
|
| 18 |
|
|
qamïγï : bešotuz : süledimiz : üčjegirmi : süŋüšdimiz : Еlligig : elsiretdimiz : qaγanlïγïγ : qaγansïratdïmïz : tizеligig : sökürtimiz : bašlïγïγ : jöküntürtimiz : Türügeš154 : qaγan : Türükmüz : budunmïz : erti : bilmedikin :
|
|
қамтылғаны: бес отыз(25): сүңгіледіміз: үш жиырма(13): сүңгілестіміз: Елдікті: елсіреттіміз: қағандықты: қағансыраттымыз: тізелікті: шөктірдіміз: бастықты: жүгіндірдіміз: Түргеш: қаған: Түрікміз: /бүтін(халықмыз: еді: білмедіктен:/
|
| 19 |
|
|
üčün : bizіŋe : yaŋïlqïn : üčün : qaγanï : ölti : buyruqï : begleri : jeme : ölti : On oq : budun : emgek : körtü : ečümüz : apamïz : tutmïs : Jer sub idsiz : bolmazun : tejin : az budunïγ : ïtï : ar...
|
|
үшін: бізге: жаңылғаны: үшін: қағаны: өлді: бұйрығы: бектері: және: өлді: Он-оқ: бүтін (халық): еңбек: көрді: атамыз: үлкеніміз: тұтқан (ұстаған): Жер Су: иесіз: болмасын: дейін: аз: бүтін (халық)ты: етті:...
|
| 20 |
|
|
...bars beg : erti : qaγan at : bunta : biz : bertimiz : siŋilim : qunčuyum : bertimiz : üze yaŋïltï : qaγanï : ölti : budunï : küŋ qul : boltï : Kögmen : Jer sub : idsiz : qalmazun tejin : az Qïrqïz : budunïγ : jarat...
|
|
... барыс бек: еді: қаған ат(+ын): бұнда: біз: бердік біз: сіңілім: ханшайым: бердік біз: үсті жаңылды: қағаны: өлді: бүтін (халық): күң құл: болды: Көгмен: жер су: иесіз: қалмасын: дейін: Аз Қырғыз: бүтін (халық)ты: жарат...
|
| 21 |
|
|
yana : bertimiz : ilgerü : Qadïrqan : Jïšïγ : aša : budunïγ : anča : qonturtïmïz : anča : itdimiz : qurïγaru : KeŋüTarmanqa155 : tegi : Türük : budunïγ : anča qonturtïmïz : anča tedimiz : ol ödke : qul : qullïγ : bolmïs /küŋ : küŋlig : bolmïs : erti : inisi : ečisin : bilmez : erti : oγulï : аqaŋïn : bilmez : erti : /
|
|
жаңа(дан) бердік біз: ілгері: Қадырқан: Йышты: аса: бүтін(халық)ты: сонша: құндақтадымыз: сонша: еттік біз: кері қарай: Кеңү Тарманға: тие: Түрік: бүтін(халық)н: сонша: құндақтадымыз: сонша еттік біз: ол өтерде: құл: құлдық: болған: /күң: күңдік: болған: еді: інісі: атасын: білмес: еді: ұлы: әкесін: білмес: еді:/
|
| 22 |
|
|
anča : qazγanmïs : etmis : Еlіmiz : törümіz : erti : Türük : Oγuz : begleri : budun : esidiŋ : üze Teŋіri : basmasar : asraJer : tilinmeser : Türük : budun : Еliniŋ : törüsün : kim : artatï /udаč...ï : Türük : budun : ert...z : /
|
|
сонша: қаз тұрғызған: еткен: еліміз: төре(лігі)міз: еді: Түрік: Оғыз: бектері бүтін (халық): естің(дер): Үсті Тәңірі: баспаса: Асты Жер: тілінбесе: Түрік: бүтін(халық): Елін: төресін: кім: артқызады(күшейтеді): /...Түрік: бүтін (халық): еді.../
|
| 23 |
|
|
ökün : körügüŋin : üčün : igidmiš : bilge : qaγaŋïn : ermiš barmïš : edgü Еliŋ : kentü : yaŋïltïγ : yablaq : kegürteg : yarаqlïγ : qantan : kelіp : yaňaеltedi : süŋgülüg : qandan : kelіp : süre еltedi : Ïduq Ötüken : /jer…..budun : bardïq : ilgerü : barïγma /
|
|
өкін: көрінгенін(бағынған): үшін: білікті: қағанын: еді барды: игі Елің: өзі: жаңылды: жабайы (жаман): кекірттенді: жарақты: қайдан: келіп: жая ертеді:сүңгілі: қайдан: келіп: сүргілей ертеді: Ұйық Өтүкен: /... бүтін (халық): бардық: ілгері: барғанша:/
|
| 24 |
|
|
bardïγ : qurïγaru : barïγma : bardïγ : bardïq : jerde : edgüg : ol erinč : qanïŋ : subča : jügürti : söŋükün : taγča : yatаdï : beglik : urï oγulïŋ : qul boltï : silik qïz oγulïŋ : küŋ boltï : bilmedük üčün : yablaqïŋïn : üčün : ečüm qaγan : uča bardï :
|
|
бардық: кері қарай: барғанынша: бардық: барған: жерде: игіні: ол еді екен: қанын: суша: жүгіртті: сүйегін: тауша: жатты: бектік: ұрық ұлың: құл болды: сұлу қыз ұлың: күң болды: білмедік үшін: жабайылығы: үшін: атам қаған: ұша барды:
|
| 25 |
|
|
bašlayu : Qïrqïz qaγanïγ : balbal : tikdim : Türük : budunïγ : atï küsü : yoq bolmazun : tijin : aqaŋïm qaγanïγ : ögüm qatunïγ : kötürmiš : Teŋіri : Еl bеrigme :
Teŋіri : Türük : budun : atï küsü : yoq bolmazun : tijin : /özümüz : ol Teŋіri : /
|
|
бастай: Қырғыз қағанды: балбал:тікдім: Түрік: бүтін (халық)ты: аты көсегесі:жоқ болмасын: дейін: әкем: қағанды: шешем-өгейім қатұнды:көтерді: Тәңірі: Ел беруші: Тәңірі: Түрік: бүтін (халық): аты көсегесі: жоқ болмасын:дейін: /өзіміз: ол Тәңірі:/
|
| 26 |
|
|
qaγan : olurtadï erinč : neŋ yïlïsïγ : budunqa : olurmadïm : ičre ačsïz : tïšra : tonsuz : yabïz yablaq : budunta : üze : olurtum : inim Kültegin birle : sözlešdimiz : аqaŋïmïz : ečümüz : qaz/γanmïš : budun : atï küsü : yoq bolmazun/
|
|
қаған: отыртған еді: нең ылдилы: бүтін (халық)қа: отырмадым: ішінде: ашсыз: тысында: тонсыз. жабы жабайы: бүтін (халық)та: үсті: отырдым: інім Күлтегін бірлесе: сөзге бекідіміз: әкеміз: атамыз: қаз /тұрғызған: бүтін (халық): аты көсегесі: жоқ болмасын:/
|
| 27 |
|
|
tijin : Türük : budun : üčün : tün udïmadïm : küntüz : olurmadïm : іnim : Kültegin birle : eki šad : birle : ölü jitü : qazγandïm : anča qazγanïp : bіrіki : budunïγ : ot sub qïlmadïm : /men... jersayu /
|
|
дейін: Түрік: бүтін (халық): үшін: түн ұйықтамадым: күндіз: отырмадым: інім: Күлтегін бірлесе: екі шад: бірлесе: өлі жіті: қаз тұрғыздым: сонша қаз тұрғызып: біріккен: бүтін (халық)ты: от су қылмадым: /мен...жер сая /
|
| 28 |
|
|
barmïš : budun : ölü jitü : yadaγan : yalïŋïn : yana kelti : budunïγ : igіdejin : tijin : jїrїγaru : Oγuz : budun : tapa : ilgerü : Qïtan : Tatabï : budun : tapa : bergerü : Tabγač tapa : uluγ sü : eki jegirmi : süledim : ... süŋüšdüm :
|
|
барды: бүтін (халық)ты: өлі жіті: жадаған: жалаңы: жаңа келді: бүтін (халық)ты: игі етейін: дейін: арғы қарай: Оғыз: бүтін (халық): таман: ілгері: Қытаң: Татабы: бүтін (халық): таман: бергі қарай: Табғач таман: ұлық сүңгі: екі жиырма: сүңгіледім: сүңгілестім:
|
| 29 |
|
|
kisre : Teŋіri : yarïlqazu : qutum : bar üčün : ülügüm : bar üčün : ölüteči : budunïγ : tirigerü : igitim : yalaŋ budunïγ : tonlïγ : čïγaň : budunïγ : bay qïltïm : az budunïγ : üküš qïltïm : ïγar Еlligde : qa/γanlïγta : jeg qïltïm : törüt buluŋdaqï : /
|
|
кері кейін: Тәңірі: жарылқай: құтым: бар үшін: үлесім: бар үшін: өлермен: бүтін (халық)ды: тірілте: жеткіздім: жалаң бүтін (халық)ды: тонды: шығай: бүтін (халық)ды: бай қылдым: аз бүтін (халық)ты: өңшең көп қылдым: ығыр Елдікте: қа /ғандықта: жетік қылдым: төрт бұрыштағы:/
|
| 30 |
|
|
budunïγ : qop : baz qïltïm : jaγsïz qïltïm : qop : maŋa : ükü еrtі : isig küčüg : berür : bunča : törüg : qazγanïp : inim Kültegin : üzе anča : kergek boltï : аqanïm qaγan : učduqta : Kültegin : jiti / : jašda : qaltï : /
|
|
бүтін (халық)ды: көп: басып басымдылық қылдым: жаусыз қылдым: көп: маған: өңшең көп (қарайтын) еді: істі күшті: берер: бұнша: төре(лік)ті: қаз тұрғызып: Інім Күлтегін бірлесе: өзі сонша: қайтыс болды: әкем қаған: ұшқанда: Күлтегін: жеті /: жаста: қалды:/
|
| 31 |
|
|
Umay teg : ögüm : qatun : qutuŋa : inim Kültegin : er at boltï : altï jegirmi : jašïŋa : ečüm qaγan : Еlin : törüsün : anča : qazγantï : Altï čub : Soγdaq tapa : süledimiz : buzdïmïz : Tabγač : On Tutuq : beš tümen : sü kelti : süŋüšdümüz :
|
|
Ұмай тек: шешем-өгейім: қатұн: құтына: інім Күлтегін: ер атты болды (батыр ер атанды): алты жиырма (16): жасында: әкем қаған: Елін: төрелігін: сонша: қаз тұрғызды: Алты Чұб: Соғдақ таман: сүңгіледіміз: бұздымыз: Табғач: Он Тұтық: бес түмен: сүңгі келді: сүңгілестіміз:
|
| 32 |
|
|
Kültegin : jadaγаn : оplayu tegdi : On Tutuq : Yorčïn : yarаqlïγ : eligin tutdï : yarаqlïγdï : qaγanqa : ančulаdï : ol süg : anta yoq qïšdïmïz : bir otuz : jašïŋï : Čača : Sünke : süŋüšdümüz : еŋ ilki : Tadqïs Čurïŋ : boz/ atïγ : binip : tegdi : ol at anta : /
|
|
Күлтегін: жаяу: ұмтыла тиді: Он Тұтық: Йорчыны: жарақты: елуін тұтды: жарақтылар ды: қағанға: еншіледі: ол сүңгілі: сонда жоқ (етіп) қысдық: бір отыз (29): жасында: Чача: Сүнге: сүңгілестіміз: ең ілкі: Тадқыш Чұрдың: боз /атын мініп: тиді: ол ат сонда:/
|
| 33 |
|
|
ölti : ekinti : Ϊšbara Yamtar : boz atïγ : binip : tegdi : ol at anta : ölti : üčünčü : Jegin Sil : begiŋ : kedimlig : tоruγ at : binip : tegdi : ol at anta : ölti : yarаqïnta : yalmasïnta : jüz artuq : oqun urtï : jeziŋe : bašïŋa : bіr te/gmedi/
|
|
өлді: екінші: Ышбара Йамтар: боз атын: мініп: тиді: ол ат сонда: өлді: үшінші. Йегін Сіл: бектің: кежімді: торы ат: мініп: тиді: ол ат сонда: өлді: жарағында: желмесінде: жүз артық: оқ ұрды: жезіне:басына: бір ти/меді/
|
| 34 |
|
|
tegdiken : Türük : begler : qop bilirsiz : ol süg : anta yoq qïšdïmïz : anta kisre : Jer Bayïrqu : Uluγ Erkin : yaγï boltï : anï yaŋï : Тürgi Үarаγun : költe : buzdumïz : Uluγ Erkin : azqïŋa : erin : tizip : bardï : Kültegin ...
|
|
тидік: Түрік:бектер: көп білерсіз: ол сүңгіні: сонда жоқ (етіп) қысдық: сонда кері кейін: Йер Байырқұ: Ұлық Еркін: жау болды: оны жаңа: Түргі Йарағұн: көлде: бұздымыз: Ұлық Еркін: азғана: ерін: тізіп: барды: Күлтегін:...
|
| 35 |
|
|
jašïŋa : Qïrγïz tapa : süledimiz : süŋüкü : batamï : qaraγ : sükіn : Kögmen : jïšïγ : toγa : yorïp : Qïrγïz : budunïγ : uda : basdïmïz : qaγanïn : birle : Suŋa jïšda : süŋüšdümüz : Kültegin Bayïrqun /аq adγïrïγ : /
|
|
жасында: Қырғыз таман: сүңгіледіміз: сүңгі: батар: қарды: сөгіп: Көгмен: Йышды: доғалай: жортып: Қырғыз: бүтін (халық)ды: қуа: бастық: қағанын: бірге: Сұңа Йышда: сүңгілестіміз: Күлтегін Байырқұдың: /ақ айғырын:/
|
| 36 |
|
|
binip : оplayu : tegdi : bir : erig : oqun urtï : eki erig : udušru : sančïdï : ol tegdikde : Bayïrqunuŋ : аq adγïrïγ : udluqïn : sïyu : urtï : Qïrqïz : qaγanïn : ölürtimiz : elin : altïmïz : ol jïlqa : Türügeš...
|
|
мініп: ұмтыла: тиді: бір ерін: оққа ұрды: екі ерін: қуып: шанышды: ол тигенде: Байырқұдың: ақ айғырын: ұршығын: сындырып: ұрды: Қырғыз: қағанды: өлтірдіміз: Елін: алдымыз: ол жылғы: Түргеш: ...
|
| 37 |
|
|
toγa : Ertis ügüzüg : keče : yorïdïmïz : Türgeš : budunïγ : uda : basdïmïz : Türgeš : qaγan : süsi : Bolčuda : otča : borča : keltі : süŋüšdümüz : Kültegin : bašγu boz at : binip tegdi : bašγu boz at : k...
|
|
доғалай: Ертіс өзенді: кеше: жорттымыз: Түргеш: бүтін (халық)ды: өкшелей: басдымыз: Түргеш: қаған: сүңгісі: Болчұда: отша: борша: келді: сүңгілестіміз: Күлтегін: басқы боз ат: мініп тиді: басқы боз ат: ...
|
| 38 |
|
|
tutuztï : ekisin : özü аltizdï : anta yana : kirip : Türgeš : qaγan : buyruqï : az tutuquγ : eligin tutdï : qaγanïn anta : ölürtimiz : elin : altïmïz : Qara Türgeš : budun : qop ičikdi : ol budunïγ : Tabarda : /qo.../
|
|
тұтысды: екеуін: өзі алысты: сонда жаңа: кіріп: Түргеш: қаған: бұйрықын: аз тұтұқты: елуін тұтды: қағанын сонда: өлтірдіміз: елін: алдымыз: Қара Түргеш: бүтін(халық): көп ішке енді: Ол бүтін (халық)ды: Табарда:/ қо.../
|
| 39 |
|
|
Soγdaq : budun : іtіjin tijin : Jenčü : ügüzüg : keče : Temir Qapïγqa : tegi : süledimiz : anta kisre : Qara Türgeš : budun : yaγï bolmuš : Keŋeres tapa : bardï : biziŋ sü : atï : turïq : azuqï : yoq erti : yablaq kiši : er...
|
|
Соғдақ: бүтін (халық): итерейін дейін: Йенчү (Інжу-Сырдария): өзенді: кеше: Темір Қапығқа: тие: сүңгіледіміз: Анда кері: Қара Түргеш: бүтін (халық): жау болды: Кеңерес таман: барды: біздің сүңгі: аты: тұрық: азығы: жоқ еді: жабайы кісі: ер...
|
| 40 |
|
|
аlïp er : biziŋe : tegmiš erti : antaγ ödke : ökünüp : Külteginig : az erin : ertürü : ïtmïz : uluγ süŋüš : süŋüšdümüz : Alïp Šalčï : aq atïn : binip : tegmiš : Qara Türgeš : budunïγ : anta ölürmüš : almïš : ajna : yorïp : ...
|
|
алып ер: бізге: тиген еді: сондағы өтерде: өкініп: Күлтегінді: аз ерін: ертіп: итердіміз: ұлық сүңгілес: сүңгілесдіміз. Алып Шалчы: ақ атын: мініп: тиді: Қара Түргеш: бүтін (халық)ды: сонда: өлтірді: алды:
|
| Күлтегін бітіктасының II–қапталындағы мәтін (1-15 жол) |
|---|
| 1 |
|
|
... : birle : Qošu tutuq : birle : süŋüšmüs : erin qop : ölürmüš : еbin barïmïn : qop : kelürti : Kültegin : jeti otuz : jašïŋa : Qarluq : budun : erür barur : erikli : yaγï boltï : Tamaγ ïduq : bašta : süŋüšdümüz :
|
|
...бірлесе: Құшұ Тұтық: бірлесе: сүңгілестіміз: ерін: көп: өлтірді: үйін: барлығын: көп: келтірді: Күлтегін: жеті отыз (27): жасында: Қарлұқ: бүтін (халық): еріп барып: ерікті: жау болды: Тамағ Ыдұқ: басында: сүңгілестіміз:
|
| 2 |
|
|
Kültegin : ol süŋüšde : otuz jašаyur еrtі : Alïp šalčï : aqïn : binip : oplayu : tegdi : eki erig : udušru : sančïdï : Qarluquγ ölürtіmіz : altïmïz : Аz budun : yaγï boltï : Qara költe : süŋüšdümüz : Kültegin : bir qïrïq : jašаyur еrtі : Alïp šalčï : aqïn :
|
|
Күлтегін: ол сүңгілесте: отыз жасар еді: Алып Шалчы: ағын: мініп: ұмтыла: тиді: екі ерін: қуалай: шанышды: Қарлұқты өлтірдіміз: алдымыз: Аз бүтін (халық): жау болды: Қара көлде: сүңгілестіміз: Күлтегін: бір: қырық (31): жасар еді: Алып Шалчы: ағын:
|
| 3 |
|
|
binip : oplayu : tegdi : Az Elteberig : tutdï : Az budun : anta yoq boltï : Ečim qaγan : Еli : qamïšïγ : boltuqïnta : budun : Еlig еkіgi : boltuqïnta : Izgel : budun : birle : süŋüšdümüz : Kültegin : Alïp šalčï : aqïn : binip :
|
|
мініп: ұмтыла: тиді: Аз Елтеберді: тұтды: Аз бүтін (халық): сонда жоқ болды: Атам қаған: Елі: кеселдік: болғанында: Бұдұн: Елін екіге: болғанында: Ізгіл: бүтін(халық): бірлесе: сүңгілестіміз: Күлтегін: Алып Шалчы: ағын: мініп:
|
| 4 |
|
|
[oplayu : tegd] i : ol at anta : tüstü : Izgel : budun : öltü : Toquz Oγuz : budun : kentü : budunïm : erti : Teŋіri : jer : bolγaqïn : üčün : yaγï boltï : bir yïlqa : beš yolï : süŋüšdümüz : eŋ ilki : Toγu balïqda : süŋüšdümüz
|
|
/ұмтыла тиді:/ ол ат сонда: түсті: Ізгіл: бүтін (халық): өлді: Тоғыз Оғыз: бүтін (халық): кенді(өз): бүтін (халық)ым: еді: Тәңірі: жер: бұлғағаны: үшін: жау: болды: бір жылға: бес жолы: сүңгілестіміз. ең ілкі: Тоғұ балықта: сүңгілестіміз:
|
| 5 |
|
|
Kültegin : Azman aqïγ : binip : oplayu : tegdi : altï erig : sančïdï : sü /tï/šïsïndа : yetinč erig : qïlïčladï : ekinti : Qušluγqada Еdiz : birle : süŋüšdümüz : Kültegin : Az yaγïzïn : binip : oplayu : tegdi : bir erig : sančïdï :
|
|
Күлтегін: Азман ағын: мініп: ұмтыла: тиді: алты ерін: шанышды: Сүңгі /ты/сында: жетінші: ерді: қылыштады: екінші: Құшлыққада Едіз: бірлесе: сүңгілестіміз: Күлтегін: Аз қоңырын: мініп: ұмтыла: тиді: бір ерін: шанышды:
|
| 6 |
|
|
toquz erig egire : toqïtï : budun : anta ölti : üčünč : Bоl/ču/da : Oγuz birle : süŋüšdümüz : Kültegin : Azman atïγ : binip : tegdi : sančïdï : Učuš bašïnta : süŋüšdümüz : Türük :
|
|
тоғыз ерін иіре: тоқытты: бүтін (халық): сонда өлді: үшінші: Болчұда: Оғыз бірлесе: сүңгілестіміз: Күлтегін: Азман атын: мініп: тиді: шанышды: Ұчыш басында: сүңгілестіміз: Түрік:
|
| 7 |
|
|
budun : Adïr Qamïšta : yablaq boltï : erti : öze : kelmiš : süsin : Kültegin : ïγïtïp : Toŋra : bir oγuš : alpaγu : on erig : Toŋra tegin yoγïnta : egirip : ölürtümüz : besinči : Ezgenti : Qadïzda : Oγuz : birle : süŋüšdümüz : Kültegin : Az yaγïzïn : binip : tegdi : eki erig : sančïdï : balïqa : barmadï ol sü : anta öltü : Маγï Qorγan : qïšlap : yazïŋа : Oγuz γaru : sü tašqadïmïz : Kültegin : beg bašlayu : aqïtmïz : Oγuz yaγï : оrduγ : basdï : Kültegin : |
|
бүтін (халық): Адыр Қамыста: жабайы: болды: еді:үсті: келді: сүңгісін: Күлтегін: ығытып: Тоңра: бір уыс-ру: Алпауыт: он ерін. Тоңра тегін: жоқтауында: иіріп: өлтірдіміз: бесінші: Езгенті: Қадызда: Оғыз: бірлесе: сүңгілестіміз. Күлтегін: Аз қоңырын: мініп: тиді: екі ерді: шанышды: қалаға: бармады: ол сүңгі: сонда өлді: Мағы Қорған:қыстап: жазында: Оғыз қарай: сүңгі тасыттымыз (жібердік): Күлтегін: бек бастай: ақыттымыз: Оғыз жауы: орданы: басды: Күлтегін:
|
| 8 |
|
|
Ögsiz aqïn : binip : toquz erіn : sančïdï : оrduγ : bermedi : ögüm qatun : ulayu : ögelerim : eklerim : kelüŋünüm : qunčuylarïm : bunča jeme : tirigі : küŋ boltačï erti : ölüge : yortadï : yolta : yatu qïltаčï : ertegin : |
|
өгейсіз ағын: мініп: тоғыз ерін: шанышды: орданы: бермеді: шешем-өгейім қатұн: ұласу: өгейлерім: енелерім: келінім: ханшайларым: бұнша тағы: тірісі: күң болар еді: өлікке: жортады: жолда: жата қалар: екен еді: |
| 9 |
|
|
Kültegin : yoq erser : qop : ölteči : ertegiz : inim : Kültegin : kergek : boltï : özüm : saqïntïm : körür : közüm : körmez teg : bilür : biligim : bilmez teg : boltï : özüm saqïntïm : Őd Teŋri : yasar : kisi oγlu : qop : ölgeli : törürmiš : |
|
Күлтегін: жоқ болса: көп: өлер: екен едік: Інім: Күлтегін: қайтыс болды: өзім: сағындым: көрер: көзім: көрмес-тей: білер: білігім: білмес-тей: болды: өзім сағындым: Шақты (ажалды) Тәңірі: жасайды: Кісі ұлы: көп: өлгелі: туған еді: |
| 10 |
|
|
anča : saqïntïm : közde : yaš kelser : etide : köŋülte : sïγat : kelser : yantïru : saqïntïm : qatïγdï : saqïntïm : еk šаd : ulayu : inijigünüm : olγanïm : beglerim : budunum : közi qačï : yablaq : boltačï tep : saqïntïm : yoγčï : sïγtačï : Qïtań : Tatabï : budun : bašlayu : |
|
сонша: сағындым: көзде(н): жас келсе: жас келгенше босап: көңілде (н): сықат: келсе зар (келгенше): тағыда: сағындым (еңіредім): қатты: сағындым: екі шад: ұласу: інішектерім: ұлым: бектерім: бүтін (халық)ым: көз қасы: жабайы (жаман): болғанша: деп: сағындым: жоқтаушы: сықтаушы: Қытаң: Татабы: бүтін (халық)ты: бастай: |
| 11 |
|
|
Udur Seŋün : kelti : Tabγač qaγanta : Isіje : Likеŋ : kelti : bir tümen aγï : altun kümüš : kergeksiz : kelürti : Tüpüt : qaγanta : Bülün : kelti : qurïya : kün : batsïqdaqï : Soγud : Berčеker : Buqaraq ulus : budunta : Іneк Seŋün : Оγul Тarqan : kelti : |
|
Ұдұр Сеңүн: келді. Табғач қағанда: Ісійе: Лікең: келді: Бір түмен жібегі: алтын күміс: керексіз сансыз "құрбандық" келтірді: Түпіт (Тибет): қағанда: Бүлүн: келді: кері: күн: батысдағы: Соғыд: Берчекер: Бұқарақ ұлыс: бүтін (халық)да:
Інек Сеңүн: Оғұл Тархан: келді: |
| 12 |
|
|
On oq : oγulum : Türügeš : qaγanta : Maqrač : tamγačï : Oγuz : Bilge : tamγačï : kelti : Qïrqïz : qaγanta : Tarduš : Ïnanču Čur : kelti : Barïq156 : itgüči : Bediz157 : yaratïγma : bitig taš158 : itgüči : Tabγač : qaγan : čiqanï : Čеŋ Seŋün : kelti : |
|
Он Оқ: ұлым: Түргеш: қағанда: Мақрач: таңбашы: Оғыз: Білге: таңбашы: келді: Қырғыз: қағанда: Тардұш: Інанчұ: Чұр: келді: Барық: ітгүші (жонушы): бәдіз: жаратушы: бітіктас: ітгүші(жонушы): Табғач: қаған: чықаны(жиені) : Чең Сеңүн: келді: |
| 13 |
|
|
Kültegin : qoň : jïlqa : jeti : jegirmeke : učdï : toquzïnčï ay : jeti otuzqa : yoγ : ertürtümüz : barïqïn : bedizin : bitig tašïn : bičin jïlqa : jetinč ay : jeti otuzqa : quplatïmïz : Kültegin : özі qïrq : artuq : jiti yašïn : boltït : taš /barïqïn/ : bunča : bedizčig : tuyγun : El teber : kelürti : |
|
Күлтегін: қой: жылғы: жеті: жиырмаға: ұшды: тоғызыншы ай: жеті отызға: жоқтау: жосынын жасадық: барығын: бәдізін: бітіктасын: мешін жылғы: жетінші ай: жеті отызға: тұрғыздық: Күлтегін: өзі қырық: артық: жеті жасында: болған-ды: бас барығын: бұнша: бәдізшік: тұйғын: Елбетер: келтірті: |
| 14 |
|
|
bunča : bitig : bitigme : Kültegin : atïsï : Joluγ tegin : bitidim : jegirme : kün : olurup : bu tašqa : bu : tamqa : qop : Joluγ tegin : bitidim : ïγar : oγlanïŋïzdа : tuyγunïŋïzda : jegde : jegdür : ertigiz : uča bardïγïz : Teŋiri : tirigedkeči : |
|
бұнша: бітік: бітікдеуші: Күлтегін: аталығы: Йолұқтегін: бітіктедім(жаздым жиырма: күн: отырып: бұ тасқа: бұ тамға: көп: Йолұғ тегін: бітіктедім: жылар: ұлдарыңызда: тұйғындарыңызда: игіде: игі еттір: ұша бардыңыз: Тәңірі: тірі еткейінше: |
| Күлтегін бітіктасының қытай мәтіні бетіндегі жолдар (1-2) |
|---|
| 1 |
|
|
qurïdun : /?/uγud еrtі : inim Kültegin : ölti...isig küčüg : bertik üčün : Türük : Bilge qaγan : yoqïqa : inim Kültegin : közdü : olurt... Ininču : apa : yarγan : tarqan : atïγ : bertim /...?/
|
|
кері жақтан: ...еді: Інім Күлтегін: өлді... істі күшті: берген үшін: Түрік: Білге қаған: жоқтауына: інім Күлтегін: көзші(қараушы): отырғыз... Іненчү: Апа: Йарған: Тархан: атағын бердім:/...?/
|
| Күлтегін бітіктасының III–қапталындағы мәтін (1-15 жол) |
|---|
| 1 |
|
|
Teŋіriteg : Тeŋiride : bolmuš : Türük : Bilge : qaγan : bu ödüke : olurtum : sabїmїn : tüküti : esid+egil : ulayu : inijügünüm : oγlanїm : biriki : oγušum : budunum : birije : šad apїt begler : jїrїya : tarqat : bujruq : begler : Otuz ... |
|
Тәңірiтек: Тәңірiде: болған: Түрiк: Бiлге: қаған: бұ шаққа: отырдым: сап сөзiмдi: түгел: есiт+иiл !: ұласу: iнiшектерім: ұлым: бiрiк(кен): оқ-уысым (руым): бүтін халқым: бергi (оң қол): шад апы+т [159] бектер: арғы (сол қол) тарха+т [160] : бұйрық: бектер: Отыз ... |
| 2 |
|
|
Toquz Oγuz : begleri budunї : bu sabїmїn : edgüti : esid : qatїγdї : tїŋla : ilgerü : kün : toγusїqa : birgerü : kün : ortusїŋaru : qurїγaru : kün : batїsїqїna : jїrїγaru : tün : ortusїŋaru : аnta : ičreki : budun : qop : maŋa : ükü erür : anča : budun |
|
Тоғыз Оғыз: бектерi бүтін (халық): бұ сап сөзімді: игiлікпен: есiт !: қатты: тыңда !: ілгерi (алдыға): күн: тумысына (тоғысу): бергi (оң жақ ): күн: ортасына (қарай) керi қарай: күн: батысына: арғы (сол қол ) қарай: түн:ортасына (қарай): cонда: (осы) iшкі:бүтін (халық): көбі(қобы): маған: тобымен ерген: сонша: бүтін (халық): |
| 3 |
|
|
qop : etdim : ulamtї : aňїγ yoq : Türük : qaγan : Őtüken : yїš : olursar : elte : buŋ yoq : іlgerü : Šantuŋ : yazїqategi : süledim : Taluyqa : kičig : tegmedim : birgerü : Toquz : Ersenke : tegi : süledim : Tüpütke : kičig : tegmedim : qurїγaru : Jenčü ügüz : |
|
(қобы) көп: еттiм: ұласқанда: анық жоқ: Түрiк: қаған: Өтүкен: Йышында: отырса: Елде: мұң жоқ: ілгерi: Шаңтұң: жазығына тие: сүңгiледiм: Теңiзге: кiшiк: тимедiм: бергi (оң) қарай: Тоғыз: Ерсенке: тие: сүңгiледiм: Түпiтке: кiшiк: тимедiм: керi қарай: Йенчү (Iнжу) өзен(дi): |
| 4 |
|
|
keče : Temir Qapїγqa : tegi : süledim : jїrїγaru : Jer Bayїrqu : jeriŋe : tegi : süledim : bunča : jerke : tegi : yorutdїm : Őtüken : yїšda : jeg : їdї yoq : ermiš : El tutsar : jer : Őtüken : yїš ermiš : bu jerde : olurupan : Tabγač : budun : birle : |
|
кеше: Темiр Қапығқа: тие: сүңгiледiм: арғы қарай: Жер Байырқұ: жерiне: тие: сүңгiледiм: бұнша: жерге: тие: жорыттым: Өтүкен: Йышында: жақсы: иесi жоқ: екен: Ел тұтар: жер: Өтүкен: Йыш: екен: бұ жерде: отырып: Табғач:бүтін (халық)пен: бiрге (қатар):
|
| 5 |
|
|
tüzeltim : аltun : kümüš : isigti : qutuy : buŋsuz : anča berür : Tabγač : budun : sabї : süčig : aγїsї : jїmšaq : ermiš : süčig : sabїn : jїmšaq : aγїn : arїp : їraq : budunїγ : anča yaγutї er : ermiš : yaγuru : qontuqda : isire : aňїγ bilge : anta üjür : ermis : |
|
түзеттiм: алтын: күмiс: асыл:: мұңсыз (шексiз): сонша берер: Табғач: бүтін (халық)(+ның): сөз сабы: сүйкімді: жібегі: жұмсақ: екен: сүйкімді: сөз сабын: жұмсақ: жібегін: ырықтап (ерiтiп): ырық (ты): бүтін халықтың: сонша (көздiң) жауын алар: екен: көздiң жауын алып: қоңдықтап: кейiн: аңсыз бiлiктi: сонша үйірер: едi: |
| 6 |
|
|
еdgü : bilge : kišig : edgü : alїp кišig : jorutmaz : ermis : bir кiši : yaŋїlsar : oγušї : budunї : besükiŋe : tegi : uqїdmаz : ermis : süčig : sabїŋa : jїmšaq : aγїsїŋa : аrturїp : üküš : Türük : budun : ölteg : Türük : budun : ölsekiŋ : berje : Čuγay : Yїš : Тügeltin : |
|
игi: бiлiктi: кiсiні: игi: алып кiсiнi: жорытпас: екен: бiр кiсi жаңылса: оқ-уысты руы: бүтін (халық)ы: бесігіне: тие: ұқтырмас: екен: сүйкiмдi: сөзi: жұмсақ: жібегіне: арқаланып: өңшең: Түрiк: бүтін (халық): өлгендей: Түрiк: бүтін (халық): өлерсің: бергі (жаққа): Чұғай: Йыш: Түгелтен: |
| 7 |
|
|
yazї : qonuyїn tеser : Türük : budun : ölsekiginte : аňїγ kiši : anča : bošγurur : ermis : їraq erser : yablaq : aγї berür : yaγїl : erser : edgü : aγї berür : tep anča : bošγurur : ermis : bilig : bilmez : kiši : ol sabïγ : alïp : yaγïru : barïp : üküš kiši : ölteg : |
|
жазық: қонайын: десе: Түрiк: бүтін (халық): өлермен болғанда: аңсыз: кiсi: сонша: босаңсытар: екен: жырақ болса: жабайы (жаман): жібек: берер: жақын: болса: игi (жақсы): жібек: берер: деп: сонша: босаңсытар: екен: білік: білмес: кісі: ол сап сөзді: алып: жақындап: барып: күллі өңшең кісі: өлдік: |
| 8 |
|
|
оl jergerü : barsar : Türük : budun : öltečisеn : Ötüken : jer : olurup : аrqïš : tirkiš : ïsar : neŋ buŋïγ yoq : Ötüken : Yïš : olursar : beŋgü : el tuta : olurtačïsïn : Türük : budun : toq аrïqqasïn : аčsïq : tosïq ümüzsen : bіr : tоdsar : аčsïq : ümüzsen : antaγïŋïn : |
|
ол жерге қарай: барса: Түрік: бүтін (халық): өлерсің: Өтүкен: жер(інде): отырып: арқыш (керуен): тіркес: ірісең: не мұңын жоқ: Өтүкен: Йыш: отырса: мәңгі: Ел: тұта: отырушы едің: Түрік: бүтін (халық): тоқ таза болыпсың: аштық: тоқты(ты): ойланбассың: бір: тойса: аштық(ты): ойланбассың: соншалықтығын: |
| 9 |
|
|
üčün : іgіdmiš : qaγanŋïn : sabïn : almatïn : Jer Sayu : bardïq : qop anta : alqïntïγ : arïltïγ : anta qalmïšï : Jer : Sayu qop : turu : ölü : yorïyor erteg : Teŋіri : yarïlqadïqïn : üčün : özüm : qutum : bar üčün : qaγan : olurtum : qaγan : olurup : |
|
үшін: игі еткен: қағанның: сөз сабын: алмадың: Жер-Сайұға: бардық: көп сонда: алқындық: арыдық: сонда: қалғаны: Жер-Сайұға көп: тұра: өлі: жорыта еттік: Тәнірі: жарылқадығын: үшін: өзім: құтым: бар үшін: қаған: отырдым: қаған: отырып: |
| 10 |
|
|
yoq : čïγaŋ : budunïg : qop : qubartïdïm : čïγaŋ : budunïγ : bay qïltïm : ne budunïγ : üküš : qïltïm : azu bu sabïmdï : іgіd barγu : Тürük : begler : budun : bunï : esidiŋ : Тürük budunïγ terip : el tutsaqïŋïn : bunta : urtum : yaŋïlïp : ölsekiŋin : yeme : |
|
жоқ: шығай: бүтін (халық)ты: көп: құбылттым: шығай: бүтін (халық)ты: бай қылдым: неше бүтін (халық)ты: ұлғайта қылдым: айту бір ауыз бұ сап сөзімді: игі бар ғой: Түрік: бектер: бүтін (халық): бұны: естіңдер: Түрік бүтін (халық)н теріп: Ел тұтсақ оны: бұнда: ұрдым: жаңылып: өлерсің: және: |
| 11 |
|
|
bunta : urtum : neŋ neŋ : sabïm : erser : beŋgü : tašqa : urtum : aŋar körü : biliŋ : Тürük amtï : budun : begler : bödüke : körügme : begler gü : yaŋïltïčïsïn : men : b/eŋgü : tašqa : urtum : /Tabγač : qaγanta : bedizči : kelürtüm : bediztim : meniŋ : sabïmïn : sïmdï : |
|
бұнда: ұрдым: не ненің: сап сөзім: болса: мәңгі: тасқа: ұрдым: содан көре: біліңдер: Түрік енді: бүтін (халық): бектер: бұ өтерге: көруші:бектер ше: жаңылғандарың: мен: м/әңгі тасқа: ұрдым/ Табғач-қытай:қағанда: бәдізші: келтірдім: бәдіздеттім: менің: сөз саптауымды: сыйдырды: |
| 12 |
|
|
Tabγač : qaγanïŋ : ičreki : bedizčig : ïtï : aŋar adïnčïγ : barïq : yaraturtïm : ičin : tïšïn : adïnčïγ : bediz : urturtïm : taš toqïtdïm : köŋilteki : sabïmïn : /ul tašqa urturtïm : on oq : oγulïŋa : /аt atïŋa : tegi : körü : biliŋ : beŋgü taš : toqïtdïm : |
|
Табғач-қытай: қағанның: ішкі: бәдізшіcі: «ытып» қатысты: оларға: ажарлы барық: жараттырдым: ішіне: тысына: ажарлы: бәдіз: ұрғыздым: тас тоқытдым: көңілдегі сап-сөзімді: / ол тасқа ұрғыздым: Он оқ ұлыңа:/ ат аттарыңа: тие: көр(іп): білің(дер). мәңгі тас: тоқытдым: |
| 13 |
|
|
bu erig : jer : оtqa : er erig jerte : еrse erinč : erig jerte : beŋgü taš : toqïtdïm : bitidim : anï körüp : anča biliŋ : ol taš /toqït/dïm bu bitig : bitigme : atïsï : yoluγ te/gin/ |
|
бұ ерді: жер: отқа: ер ерді жерде: болса екен: ерді жерде: мәңгі тас: тоқытдым: бітікледім (жаздым): оны көріп: сонша білің(дер): ол тасқа: /тоқытдым/: бұ бітік: бітікдеуші: аталығы: Йолығте/гін/: |
| 14 |
|
|
Külteginiŋ : altunïn : kümüšin : aγïšïn : barïmïn ...qarasïn : yoγïma : tuyuγut : ..bu ...begim : tegin : jügürü : Teŋі/ri ...taš : bitidim : Jolluγ tegin : .... |
|
Күлтегіннің: алтынының: күмісінің: жібегінің: барлығының төр...мал қарасын: жоқтауым: тұяғы (жылқысы): ...бұ...бегім: тегін: жоғары: Тәңірі: ... тас: бітікледім: Йоллығтегін:... |
| Күлтегін бітіктасының тасбақа тұғыр бүйіріндегі мәтін (1-7) |
|---|
| 1 |
|
|
|
|
Бүтін халық... |
| 2 |
|
|
|
|
Бектер: бүтін халық:... |
| 3 |
|
|
|
|
...: Күлтегін: бі... |
| 4 |
|
|
|
|
...басдым:... |
| 5 |
|
|
|
|
...өзім.... |
| 6 |
|
|
|
|
..өлер... |
| 7 |
|
|
|
|
... |
