қазрусeng
:
:
OR.8212 (76) түрік бітік мәтіні
OR. 8212 (77) түрік бітік мәтіні
OR. 8212(78 & 79) түрік бітік мәтіні
Or. 8212 (161) "Ырық бітік" қолжазба кітабы
Or. 8212 (104) қолжазбасындағы түрік бітік мәтіні
Or. 8212 (1692)
T ІІ T 14[408]
U 5 (TM 342) [408]
U 171a,b (TM T 20)
U 172 (T ІІ D 67)[408]
U 173 [408]
U 174a,b (TM 336)[408]
U 175 (TM 339)[408]
U 176 [408]
U 177 (TM 341)[408]
U 178 (TM 328)[408]
U 179 (TM 334)[408]
U 180 (TM 331)[408]
U 181 (T ІІ T)[408]
TM 332[408]
M ... (TM 407)1413[408]
Mainz 167 (T I D x 20)
Mainz 169a,b+c,d (T I)
Mainz 171 (TM 340)
Mainz 173a,b ([T II] D 19)
Mainz 174a-e (T II K, T II D 52) [408]
Mainz 175 (TM 337)[408]
Mainz 400 (TI α) recto [408]
Mainz 377 (T ІІ T 20) [408]
Mainz 383 (T ІІ K) [408]
Mainz 385a-d (TM 337)[408]
Mainz 386 (TM 333) [408]
Mainz 387 (T ІІ B 227 D)[408]
Mainz 388 (TM 326)[408]
Mainz 403a,b (TM 337, TM 335/ТM 341)[408]
MIK ІІІ 34b (T ІІ T 20)[408]
MIK ІІІ 35a+b (TM 327)[408]
MIK III 200 (T II D 169)
  Mainz 169a,b+c,d (T I)

Mainz 169a,b+c,d (T I)

Орта ғасырдың басы.


Орта ғасырдың басы.


"Mainz 169"


Шығыс Түркістан. Бірінші Прусс Тұрпан экспедициясында (Erste Preußische Turfanexpedition 409) жүргізілген қазба жұмыстарында табылған.

Берлиндегі Бранденбург ғылым академиясында (Berlin-Brandenburgischen Akademie der Wissenschaften) сақтаулы.


Біріктірілген төрт қолжазба жыртындысы. Олардың ішіндегі үшеуі бір қолжазбаның (a-c) бөлікттері.

Қоснүкте белгілері қызыл түспен қоршалған. B жағында a бөлігінің сол жағында көне ұйғырша мәтін бар: курсив yükü(nč); B жағында b-c бөліктерінің сол жағында көне ұйғырша мәтін бар: курсив ...nom...

Қолжазба түрік бітікше.

a-c: қатты, тегіс, сары түсті қағазға жазылған;

d: қатты қағаз, суға түсіп бетіндегі жазуы бүлінген;

Жол саны a: A мен B беттерінде 3 жолдан; b+c: A мен B беттерінде 4 жолдан; d: A мен B беттерінде 4 жолдан, бірақ A бетіндегі жазу жуылып кеткен.

Белгілер: a бөлігінің B бетінінің шетінде қарындашпен T I делінген; c бөлігінің оң жақ шетінде қарындашпен T I делінген; d бөлігінің шетінде қарындашпен T I делінген;

Шыны қабықтың A бетінде сол жақ жоғары бұрышында Mainz 169 деген белгі, оның жанында TI x 20 деген белгі жапсырылған.


Әр жолдың арасы 0,8 см.

a: 3,1 см (h) x 4,2 см (br); b: 3,2 см (h) x 6,0 см (br); c: 2,8 см (h) x 3,1 см (br); d: 3,4 см (h) x 3,8 см (br);.


Серткая424 айтуы бойынша c бөлігі b бөлігінің сол жақ жоғарысы болуы керек. Сонда екеуін қосып төрт жол оқуға болады. Сонымен қатар, а деп белгіленген бөлік қолжазбаның төменгі жағы, ал қалғандары ортаңғы бөлігі делінген.


  Depositum der BERLIN-BRANDENBURGISCHEN AKADEMIE DER WISSENSCHAFTEN in der STAATSBIBLIOTHEK ZU BERLIN - Preussischer Kulturbesitz. Orientabteilung. Mainz 169a,b+c,d (T I).

1.Konkordanz der in Katalogen beschriebenen Mainz-Fragmente. Stand: 11.08.2005
2.Wilkens J. Alttürkische handschriften. Teil 8. Manichäeisch-turkische texte der Berliner Turfansammlung.
3.Clark L. Chapter III. The Turkic Manichaean Literature. //Emerging from darkness. Studies in the Recovery of Manichaean Sources. Nag Hammadi and Manichaean Studies.
4.Sertkaya O.F. Fragmente in alttürkischer Runenschrift aus den Turfan-Funden. //Runen, Tamgas und Graffiti aus Asien und Osteuropa. 1985.
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.