TҮРІК БІТІК
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті
қазрусeng
Iздеу:
Қайда:
Басы Ескерткіш Үйреткіш Сөздік Көмек
Бөлімдер
Көне түрік бітіктер
Түрік бітік үйреткіш
Этномәдени сөздік
Дерек көздері
Көмек
Контакт
Ескерткіш түрі
Орхон
Енисей
Талас
Тұрпан
Алтай
Қазақстан
Ферғана
Деректер
Таңбалар
Сөздік
Іздеу
Карта
Мұражай жәдігерлері
Мақалалар
Әдебиеттер
Шрифт қолдау
Сайт картасы
  3-4 Бичикту-Бом II
Анықтама Мәтін Сурет Сызба Өлшем

3-4 Бичикту-Бом II

VIII-X ғғ

Ескерткіш аталуы

Бичикту-Бом II/1, Бичикту-Бом II/2

Табылған жері мен cақтаулы жері

Оңғыдай ауданындағы Бичикту-Бом ауылының оңтүстік маңынан табылған. 1970 жылдары Горно-Алтайск қаласына әкетілген.

Қазір Алтай республикасының А.В.Анохин атындағы Ұлттық музейінде сақтаулы. Бичикту-Бом II/1 инв.№ 10354/1, Бичикту-Бом II/2 инв.№ 10354/2.

Ескерткіштің сипаттамасы

Жұқа сланец тақтаның бетіне бітіктелген. «Древнетюркский словарь» бойынша индексі - А8526. Ғылыми зерттеулерде Бичикту-Бом II/1 және Бичикту-Бом II/2 деп қарастырылады.

Бичикту-Бом II/1 тігінен қашалған екі қатар жолдан тұрады. Бірінші жолда 6, екіншісінде 5 таңба бар.

Бичикту-Бом II/2 тігінен қашалған 9 таңбадан тұратын 1 жол.

Ескерткіш өлшемі

Бичикту-Бом II/1: жоғарғы жолдың ұзындығы 7,4 см, төменгі жолдың ұзындығы — 6 см; Бичикту-Бом II/2: жолдың ұзындығы 9 см, таңбалардың биіктігі 2-2,5 см.

Ғылыми зерттеулері

1950 жылдардың соңында табылған. Табылған орнында 1964 ж К.Сейдакматов 524 зерттеді. Э.Р.Тенишев, Д.Д.Васильев, А.С.Суразаков, И.Л.Кызласов525, В.А.Кочеев 523 (3-ескерткіш) зерттеу жұмыстарын жасады. Мәтіндің зерттеуін К.Сейдакматов, Э.Р.Тенишев, И.Л.Кызласов жасады.

Тастың жоғарғы бөлігіндегі жазудың мағынасы, Қызыласов бойынша:

«(Мой бог) предстань перед грешным мужем. (Это я написал)».

Тастың төменгі бөлігіндегі жазу: «(И) твоему сыну человеческому (явись)».

Толық мәтінді деректер
1.Кочеев В.А. Свод древнетюркских рунических памятников Горного Алтая. Горно-Алтайск: АКИН, 2006. – 52 с.
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


Ескерткіш Үйреткіш Этномәдени сөздік Жәй сөздік Деректер Іздеу Көмек Контакт
қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.