Тарихи анықтама
IX ғ
М .Шинэхүүдiң пiкiрiнше, қытай жылнамасы «Тан-шу» да аталатын Ұйғыр қағандығының IX ғасырда өмір сүрген қолбасшысы «Гюйлу-Мохэ» деген кiсi осы Бұқа болу керек.
Ескерткіш аталуы
«Хар балгас ескерткіші»
Табылған жері мен cақтаулы жері
Арханғай аймағы Хотонт сұмыны Орхон өзенiнiң батысындағы Орду-балық қаласынан 8 км солтүстiктегi Жарантайн өзенi жағалауынан табылған.
Қазiр Моңғолия ҰА-ның Қоғамдық ғылымдар ғимаратының алдыңғы алаңда орнатылған.
Ескерткіштің сипаттамасы
Бітіктас сұр граниттен жасалынған. Мәтінде 12 жолдан 103 таңба-әрiп бар. Ескерткiште екi таңба қашалған.
Ескерткіш өлшемі
Бітіктастың биiктiгi-1,7 м, енi-0,30-0,25, қалыңдығы – 0,12-0,15 м.
Ғылыми зерттеулері
1973 ж. 8-жылдық орта мектептің тарих пәнінің оқытушысы С.Мягмаржав тапқан. 1975 ж. Моңғол-Совет экспедициясы ҰА-ның Тарих институтының лабораториясына әкелген. Моңғол ғалымы М.Шинэхүү алғашқы тiлдiк зерттеулерiн жүргiздi232 .
2001ж., 2004 ж. Қазақстандық экспедициялар зерттеу жүргізді.
Қосымша мәлімет
Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" //"Қазақстан тарихы түркі тілді деректемелерде" атты сериясы бойынша. II том. - Алматы: Дайк-пресс, 2005. - Б.152-153.