TҮРІК БІТІК
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті
қазрусeng
Iздеу:
Қайда:
Басы Ескерткіш Үйреткіш Сөздік Көмек
Бөлімдер
Көне түрік бітіктер
Түрік бітік үйреткіш
Этномәдени сөздік
Дерек көздері
Көмек
Контакт
Ескерткіш түрі
Орхон
Енисей
Талас
Тұрпан
Алтай
Қазақстан
Ферғана
Деректер
Таңбалар
Сөздік
Іздеу
Карта
Мұражай жәдігерлері
Мақалалар
Әдебиеттер
Шрифт қолдау
Сайт картасы
  Орду-балық II (Қарабалғасұн II) бітіктасы
Анықтама Мәтін Сурет Сызба Өлшем

Орду-балық II (Қарабалғасұн II) бітіктасы

Тарихи анықтама

IX ғ

М .Шинэхүүдiң пiкiрiнше, қытай жылнамасы «Тан-шу» да аталатын Ұйғыр қағандығының IX ғасырда өмір сүрген қолбасшысы «Гюйлу-Мохэ» деген кiсi осы Бұқа болу керек.

Ескерткіш аталуы

«Хар балгас ескерткіші»

Табылған жері мен cақтаулы жері

Арханғай аймағы Хотонт сұмыны Орхон өзенiнiң батысындағы Орду-балық қаласынан 8 км солтүстiктегi Жарантайн өзенi жағалауынан табылған.

Қазiр Моңғолия ҰА-ның Қоғамдық ғылымдар ғимаратының алдыңғы алаңда орнатылған.

Ескерткіштің сипаттамасы

Бітіктас сұр граниттен жасалынған. Мәтінде 12 жолдан 103 таңба-әрiп бар. Ескерткiште екi таңба қашалған.

Ескерткіш өлшемі

Бітіктастың биiктiгi-1,7 м, енi-0,30-0,25, қалыңдығы – 0,12-0,15 м.

Ғылыми зерттеулері

1973 ж. 8-жылдық орта мектептің тарих пәнінің оқытушысы С.Мягмаржав тапқан. 1975 ж. Моңғол-Совет экспедициясы ҰА-ның Тарих институтының лабораториясына әкелген. Моңғол ғалымы М.Шинэхүү алғашқы тiлдiк зерттеулерiн жүргiздi232 .

2001ж., 2004 ж. Қазақстандық экспедициялар зерттеу жүргізді.

Қосымша мәлімет

  Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" //"Қазақстан тарихы түркі тілді деректемелерде" атты сериясы бойынша. II том. - Алматы: Дайк-пресс, 2005. - Б.152-153.

Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


Ескерткіш Үйреткіш Этномәдени сөздік Жәй сөздік Деректер Іздеу Көмек Контакт
қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.