TҮРІК БІТІК
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті
қазрусeng
Iздеу:
Қайда:
Басы Ескерткіш Үйреткіш Сөздік Көмек
Бөлімдер
Көне түрік бітіктер
Түрік бітік үйреткіш
Этномәдени сөздік
Дерек көздері
Көмек
Контакт
Ескерткіш түрі
Орхон
Енисей
Талас
Тұрпан
Алтай
Қазақстан
Ферғана
Деректер
Таңбалар
Сөздік
Іздеу
Карта
Мұражай жәдігерлері
Мақалалар
Әдебиеттер
Шрифт қолдау
Сайт картасы
  Iздеу
Анықтамадан Мәтіннен Түрік бітіктен Транскрипциядан Сілтемеден
Көне түрiк тiлiнде:

Көне түрiк тiлiнде іздеу көне түрiк әліппесімен жасалады. Қажетті сөзді теріп болғасын Тап дегенді басыңыз.

Іздеу жүргізілген соң, табылған мәтінге қатысты ескерткіштің аты, мәтіннің сол сөз табылған жолы шығады. Егер ескерткіш атын бассаңыз, сол ескеткіш туралы толық мағлұмат аласыз. Іздеу бетіне қайтып келу үшін терезенің ең жоғарғы немесе ең төменгі сол бұрышында тұрған белгілерді пайдаланыңыз.
Ескерту: Internet Explorer броузерінен басқаны қолданушы Түрік бітік шрифтін орнатып алуы керек. Көмек бетінде қалай орнату керегін оқып алуға болады.

Таңбаны пернетақтадан тергенде, латын әріптерімен төменде көрсетілген сәйкестікті пайдаланыңыз.
B C D F G J K L N O
Q R S T U V W X Y a
b c d g i j k l m n
p q r s t u w x y z
Iздеген сөз 11 жерде кездесті
2
törüt: buluŋ: qop: yaγï ermis: sü sülepen : törüt: buluŋtaqï: budunïγ: qop almïš: qop baz qïlmïs: bašlïγïγ: jüküntürmüs: tizеligig: sökürmüs: ilgerü: Qadïrqan: Jïšqa tegi: keri: Temir qapïγqa tegi: qonturmus: ekin ara:
төрт: бұрыш: көп: жауы екен: сү(ңгілі) сүңгілетіп: төрт: бұрыштағы: бүтін (халық)ты: көп: алды: көп тыныш қылды: бастылығын: жүгіндірген: тізелігін: шөктірген (бүктірген): ілгері(алдыға): Қадырқан: Йышқа тие: кері: Темір Қапығқа тие: құндақтады (жорытқан): екі ара(сы):
С четырех сторон были враги. В сражениях они покорили народы со всех четырех сторон, усмирили их. Головы имеющих заставили склониться, колени имеющих заставили преклониться! На востоке до Кадырханской черни, на западе до Железных Ворот завоевали.
From all four sides there were enemies. They sent there lance-bearing armies to conquer all those people in the four quarters of the world and made them still. They made bow those, who had heads and made kneel those, who had knees. To eastwards up to the Kadyrkhan mountain forests and westwards as far as the Iron Gate they went on campaign.
15
Yaγïda...bitigči...uz qop: budun: tikin: bilir: erti
Жауда...бітікші...көп: бүтін (халық): тігер: білер: еді
У врага ... писарей ... много. Народ воздвиг бы
Enemies ... writes ... a lot. People could erect.
15
üze : tuman : turdï : asra : toz : turdï : qus : oγï : uča : aztï : kiyik : oγlï : yügürü : aztï : kisi : oγli : yoriyu : aztï : yana : Teŋiri : qutïnta : üčünč : yïlta : qop : esen : tükel : körüsmïs : qop : ögirer : sebinür : tir : anča : biliŋler : edgü : ol.
Үстінде тұман тұрды, астында тозаң тұрды. Құс балапаны ұшып азды (жаңылды), киік төлі жүгіріп азды (жаңылды), кісі ұлы жорытып азды (жаңылды). Және Тәңірі құтында үшінші жылда барлығы есен түгел көрісіпті. Барлығы қуанып сүйініпті. Сонша біліңдер! Игі ол!
Говорят: наверху была мгла, внизу был прах. Птенцы сбивались с пути на лету. Зверята (букв. оленята) сбились с пути на бегу. Сыновья людей сбивались с пути на ходу. На третий год по благодати неба все благополучно встретились снова. Все радовались и веселились. Так знайте – это хорошо!
The fog was hanging above (and) the dust was rising below. The young birds lost their way flying, the young deer lost their way running (and) the children lost their way walking. And again, by the grace of Heaven, they all met in the third year, safe and sound. They all rejoiced and were glad, it says. Know thus: This is good.
29
oyma : er : oγlanin : kisisin : tutuγ : urupan : osïč : oyγalï : barmis : oγlïn : kisisin : utuzmaduq : yana : toquz on : bos : qoň : utmis : oγlï : yutuzï : qop : ögirer : tir : anča : biliŋler : edgü : ol.
Ойын (құмар) еркек ұлын, кісісін тұтқын (бәске) ұрып ойнағалы барды. Ұлын, кісісін ұтылмады. Қайта тоқсан бас қой ұтты. Ұлы мен әйелі көп қуанды дер. Сонша біліңдер! Игі ол!
Говорят: азартный мужчина играл поставив на кон своего сына и слуг. Он не потерял сына и слуг. Более того, он выиграл девятьсот овец. Говорят, его сын и жена были счастливы. Так знайте – это хорошо.
A reckless man went gambling betting his son and men. He didn’t loose his son and men. Moreover he won ninety sheep. His son and wife were happy (for that), is says. Know thus: This is good.
43
toγan : ügüz : qusï : quslayu : barmis : utru : talïm : qara : qus : qopupan : barmis : tir : anča : bilïŋler : yablaq : ol.
Сұңқар-құс өзен құсын аулай барыпты. Басқа жыртқыш қара құс қалықтап барыпты дер. Сонша біліңдер. Жаман ол.
Говорят: сокол отправился за добычей в озеро. Другая хищная черная птица взлетела навстречу. Так знайте – это плохо.
A falcon went hunting river birds. (Suddenly) a predatory eagle flew up to meet it, it says. Know thus: This is bad.
Mainz 377 (Vorderseite)  1 рет кездеседi
5
...ka : q(a)n : s(a)bin : kop...
U 181 (T 11 T)  1 рет кездеседi
5
T ІІ T 14  1 рет кездеседi
19
rlïγ : yarïlqasar : qup-
рлық : жарлық қылса : көб-
прикажет, то все
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


Ескерткіш Үйреткіш Этномәдени сөздік Жәй сөздік Деректер Іздеу Көмек Контакт
қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.