TҮРІК БІТІК
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті
қазрусeng
Iздеу:
Қайда:
Басы Ескерткіш Үйреткіш Сөздік Көмек
Бөлімдер
Көне түрік бітіктер
Түрік бітік үйреткіш
Этномәдени сөздік
Дерек көздері
Көмек
Контакт
Ескерткіш түрі
Орхон
Енисей
Талас
Тұрпан
Алтай
Қазақстан
Ферғана
Деректер
Таңбалар
Сөздік
Іздеу
Карта
Мұражай жәдігерлері
Мақалалар
Әдебиеттер
Шрифт қолдау
Сайт картасы
  Iздеу
Анықтамадан Мәтіннен Түрік бітіктен Транскрипциядан Сілтемеден
Көне түрiк тiлiнде:

Көне түрiк тiлiнде іздеу көне түрiк әліппесімен жасалады. Қажетті сөзді теріп болғасын Тап дегенді басыңыз.

Іздеу жүргізілген соң, табылған мәтінге қатысты ескерткіштің аты, мәтіннің сол сөз табылған жолы шығады. Егер ескерткіш атын бассаңыз, сол ескеткіш туралы толық мағлұмат аласыз. Іздеу бетіне қайтып келу үшін терезенің ең жоғарғы немесе ең төменгі сол бұрышында тұрған белгілерді пайдаланыңыз.
Ескерту: Internet Explorer броузерінен басқаны қолданушы Түрік бітік шрифтін орнатып алуы керек. Көмек бетінде қалай орнату керегін оқып алуға болады.

Таңбаны пернетақтадан тергенде, латын әріптерімен төменде көрсетілген сәйкестікті пайдаланыңыз.
B C D F G J K L N O
Q R S T U V W X Y a
b c d g i j k l m n
p q r s t u w x y z
Iздеген сөз 4 жерде кездесті
2
toγusїqїŋa: birgerü: kün: ortusїŋaru: qurїγaru: kün: batїsїqїna: jїrїγaru: tün: ortusїŋaru: аnta: ičreki: budun: qop: maŋa: ükü erür erti: anča: budun qop:etdim: ulamtї: aňїγ yoq: Türük: budun: Őtüken: yїš: olursar: elte: buŋ yoq: іlgerü: Šantuŋ: yazїqa tegi: süledim: Taluyqa: kičig: tegmedim: birgerü: Toquz:/
(тоғысу) тумысына: бергi (оң жақ ): күн: ортасына (қарай) керi қарай: күн: батысына: арғы(сол қол ) қарай: түн: ортасына (қарай): cонда: (осы) iшіндегі: бүтін халық: көбі(қобы): маған: тобымен өңшең ерген: сонша: бүтін- халық: (қобы) көп: еттiм: ұласқанда: анық жоқ: Түрiк: бүтін( халық): Өтүкен: Йышында: отырса: Елде: мұң жоқ: ілгерi: Шаңтұң: жазығына тие: сүңгiледiм: Теңiзге: кiшiк: тимедiм: бергi (оң жаққа) қарай: Тоғыз:
на юге к полудню, на западе к закату, и на севере к полуночи (послушайте это)! Я сделал Вас больше. Нет фальши в этих словах. Если тюрками правит каган из горы Отюкэнь нет грусти и печали в стране . Я прошел с войском на востоке до Шаньдунской равнины. Почти достиг моря. Я прошел войском на юге до Токуз-
In the south to the midday,in the west to the sunset, in the north to the midnight (listen to it)! I made you more. Therу are no falseness in these words. If kagan from the Otuken mountain rules the Turks there will not be troubles in the country. I went with my army in the east to Shandun plain. I nearly reached the sea. I went with my army in the south to Tokuz -
54
qul : sabï : begiŋerü : ötünür : quzγun : sabï : Teŋirigerü : yalbarur : üze : Teŋiri : esidti : asra : kisi : bilti : tir : anča : bilïŋ : edgü : ol.
Құл сабы(сөзі) бекке қарай өтіну. Құзғын сабы(сөзі) Тәңіріге қарай жалбарыну. Үстіде Тәңірі естіді. Астыда кісі білді дер. Сонша біліңдер: игі ол!
Говорят: слово раба с мольбой направляется к князю. Слово ворона направляется с просьбой к небу. Вверху небо услышало, а внизу человек узнал. Так знай – это хорошо.
The slave’s words are a request to his master; the raven’s words are a prayer to sky. The sky above heard it; men below understood it, it says. Know thus: This is good.
60
toquz : arlï : sïγun : kiyik : men : bedüz : tiz : üze : ünüpen : möŋreyür : men : üze : Teŋiri : esidti : asra : kisi : bilti : antaγ : küčlüg : men : tir : anča : biliŋler : edgü : ol.
Тоғыз айыр мүйізді киікпін. Бәдіз тізе үстіне мініп мөңірермін. Үстіде Тәңірі естіді, астыда кісі білді. Сондай күштімін мен дер. Сонша біліңдер: игі ол!
Говорят: я марал-олень с ветленными на девять рогами. Встав на красивые колени, я мычу. Вверху слышал Тенгри. Внизу узнал человек. Так я силен! Так знайте – это хорошо!
I am a deer with a nine-branched horn. Rising on my big (and) powerful knees, I bellow. Heaven above heard it (and) men below realized it. That powerful I am, it says. Know thus: This is good.
Алтын Көл II (e-29)  1 рет кездеседi
6
On ay elti: ögim: oγlan: toγdum: erin: ulγatïm
Он ай көтеріп: «өгейім»-анам: ұлы тудым: ерге: жеттім:
Десять лун носила (меня) моя мать! Родился мальчиком, и вырос воином.
My mother carried me for ten moons. I was born a boy. I became a brave man.
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


Ескерткіш Үйреткіш Этномәдени сөздік Жәй сөздік Деректер Іздеу Көмек Контакт
қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.