TҮРІК БІТІК
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті
қазрусeng
Iздеу:
Қайда:
Басы Ескерткіш Үйреткіш Сөздік Көмек
Бөлімдер
Көне түрік бітіктер
Түрік бітік үйреткіш
Этномәдени сөздік
Дерек көздері
Көмек
Контакт
Ескерткіш түрі
Орхон
Енисей
Талас
Тұрпан
Алтай
Қазақстан
Ферғана
Деректер
Таңбалар
Сөздік
Іздеу
Карта
Мұражай жәдігерлері
Мақалалар
Әдебиеттер
Шрифт қолдау
Сайт картасы
  43 Жалпақ-Тас XVII
Анықтама Мәтін Сурет Сызба Өлшем

43 Жалпақ-Тас XVII

VIII-XI ғғ

Ескерткіш аталуы

Ялбак-Таш XVII

Табылған жері мен cақтаулы жері

Мәтін Жалпақ-тас, III жазықтық деп аталып XVII-ден XXIX-ға дейін таңбаланған жазба ескерткіштерінің арасында. Бұл жазықтықта барлығы 13 жазба ескерткіш бар. Жазықтық таудың етегінен 2,5 метр биіктікте. Бұрын бұл жартастың астында үлкен жалпақ тас жатқан. Жолды кеңейтіп салу жұмыстары кезінде ол тасты жарып жоғалтқан. Сондықтан жартастың бетіне жақындау үшін үстінен жіппен салбырап түсу керек болып қалған. Жартастың беті трапеция сияқты, биіктігі 155 см, төменгі табаны 115 см, жоғарғы жағы 68 см дейін үшкірленген.

Ескерткіштің сипаттамасы

Тігінен жазылған 9 таңбадан тұратын 1 жол. Таңбалар анық төменнен жоғаны жазылған. Бастапқы таңбалар биіктігі 3,2-3,5, кейінгі 4 таңба 5,1-3,7 см болып тұр.

Ескерткіш өлшемі

Жолдың ұзындығы 117,1 см, таңбалардың биіктігі 3,2-5,1 см.

Ғылыми зерттеулері

В.Д.Кубарев 1987 ж 582 тапқан. И.Л.Кызласов578 мәтіндік зерттеуін жасады. Мәтін оқылмаған. Қараңыз: И.Л.Кызласов517, В.Д.Кубарев581, В.А.Кочеев523.

Толық мәтінді деректер
1.Кочеев В.А. Свод древнетюркских рунических памятников Горного Алтая. Горно-Алтайск: АКИН, 2006. – 52 с.
2.Кызыласов И.Л. Новости тюркской рунологии. Выпуск 1. Енисейские надписи на горе Ялбак-таш (Горный Алтай). - М.: 2003, - 112 с.
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


Ескерткіш Үйреткіш Этномәдени сөздік Жәй сөздік Деректер Іздеу Көмек Контакт
қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.