Табылған жері мен cақтаулы жері

Қазiргi Моңғолияның Завхан аймағы, Баянтэс сұмыны “Зурийн овоо” (Зүр төбешiгi) деген жердегi жартаста қашалған.

Табылған орнында.

Ескерткіштің сипаттамасы

Төрт таңба бәдiзделген.

Ескерткіш өлшемі

Жазу 3.25 м ұзындықта жазылған. Әрiп биiктiгi 18-20 см.

Ғылыми зерттеулері

Алғаш 1915 жылы әйгiлi моңғолтанушы Б.Я.Владимирцов⁴¹⁵ осы жазуды тауып, жазуды қағазға көшiрiп фотосуретiн алып, орысша аударғанымен жарияланбаған. 1969-1975 жылдары Моңғол-Совет экспедиция тобы және де Моңғолия ҒА-ның Тiл мен әдебиет институтының тобы тиянақтай бiрнеше рет зерттеген. Моңғол ғалымы М.Шинэхүү⁴¹⁶ моңғолша аудармасын жасады. Одан кейiн С.Г.Кляшторный⁴¹⁷ тағы да зерттеген.

Сілтеме: [415] [X]

Владимирцов Б.Я. Небольшая турецко-енисейская надпись на р. Тесе. Хадгаламжийн дугаар 410-416.бүгд 7х.

Жабу үшін сілтеменің немесе Х үстіне барыңыз

Сілтеме: [416] [X]

Шинэхүү М. Тэсийн эртний түрэг бичээсийг дахин уншсан нь. Studia archeologia, t.YII, fasc.1-9,UB, 1977, Х. 113-119.

Жабу үшін сілтеменің немесе Х үстіне барыңыз

Сілтеме: [417] [X]

Кляшторный С.Г. Наскальные рунические надписи Монголии (Тэс, Гурвалжин-Ула, Хангита-хат, Хэнтэй). Тюркологическая сборник 1975. М, 1978, C. 151-159.

Жабу үшін сілтеменің немесе Х үстіне барыңыз

Қосымша мәлімет

  М.Шинэхүү бойынша: Алп күл ….тепек алп құл бiтiдiм есен олұртұм

Б.Владимирцов бойынша: Алп ашұн түрк алпашұн бiтiдiм йазын бартым

С.Г. Кляшторный бойынша: Алп шұл түпеш алп шұл бiтiдiм есен олұртым