TҮРІК БІТІК
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті
қазрусeng
Iздеу:
Қайда:
Басы Ескерткіш Үйреткіш Сөздік Көмек
Бөлімдер
Көне түрік бітіктер
Түрік бітік үйреткіш
Этномәдени сөздік
Дерек көздері
Көмек
Контакт
Ескерткіш түрі
Орхон
Енисей
Талас
Тұрпан
Алтай
Қазақстан
Ферғана
Деректер
Таңбалар
Сөздік
Іздеу
Карта
Мұражай жәдігерлері
Мақалалар
Әдебиеттер
Шрифт қолдау
Сайт картасы
  Mainz 169a,b+c,d (T I)
Анықтама Мәтін Сурет Сызба Өлшем

Mainz 169a,b+c,d (T I)

Орта ғасырдың басы.

Тарихи анықтама

Орта ғасырдың басы.

Ескерткіш аталуы

"Mainz 169"

Табылған жері мен cақтаулы жері

Шығыс Түркістан. Бірінші Прусс Тұрпан экспедициясында (Erste Preußische Turfanexpedition 409) жүргізілген қазба жұмыстарында табылған.

Берлиндегі Бранденбург ғылым академиясында (Berlin-Brandenburgischen Akademie der Wissenschaften) сақтаулы.

Ескерткіштің сипаттамасы

Біріктірілген төрт қолжазба жыртындысы. Олардың ішіндегі үшеуі бір қолжазбаның (a-c) бөлікттері.

Қоснүкте белгілері қызыл түспен қоршалған. B жағында a бөлігінің сол жағында көне ұйғырша мәтін бар: курсив yükü(nč); B жағында b-c бөліктерінің сол жағында көне ұйғырша мәтін бар: курсив ...nom...

Қолжазба түрік бітікше.

a-c: қатты, тегіс, сары түсті қағазға жазылған;

d: қатты қағаз, суға түсіп бетіндегі жазуы бүлінген;

Жол саны a: A мен B беттерінде 3 жолдан; b+c: A мен B беттерінде 4 жолдан; d: A мен B беттерінде 4 жолдан, бірақ A бетіндегі жазу жуылып кеткен.

Белгілер: a бөлігінің B бетінінің шетінде қарындашпен T I делінген; c бөлігінің оң жақ шетінде қарындашпен T I делінген; d бөлігінің шетінде қарындашпен T I делінген;

Шыны қабықтың A бетінде сол жақ жоғары бұрышында Mainz 169 деген белгі, оның жанында TI x 20 деген белгі жапсырылған.

Ескерткіш өлшемі

Әр жолдың арасы 0,8 см.

a: 3,1 см (h) x 4,2 см (br); b: 3,2 см (h) x 6,0 см (br); c: 2,8 см (h) x 3,1 см (br); d: 3,4 см (h) x 3,8 см (br);.

Ғылыми зерттеулері

Серткая424 айтуы бойынша c бөлігі b бөлігінің сол жақ жоғарысы болуы керек. Сонда екеуін қосып төрт жол оқуға болады. Сонымен қатар, а деп белгіленген бөлік қолжазбаның төменгі жағы, ал қалғандары ортаңғы бөлігі делінген.

Қосымша мәлімет

  Depositum der BERLIN-BRANDENBURGISCHEN AKADEMIE DER WISSENSCHAFTEN in der STAATSBIBLIOTHEK ZU BERLIN - Preussischer Kulturbesitz. Orientabteilung. Mainz 169a,b+c,d (T I).

Толық мәтінді деректер
1.Konkordanz der in Katalogen beschriebenen Mainz-Fragmente. Stand: 11.08.2005
2.Wilkens J. Alttürkische handschriften. Teil 8. Manichäeisch-turkische texte der Berliner Turfansammlung.
3.Clark L. Chapter III. The Turkic Manichaean Literature. //Emerging from darkness. Studies in the Recovery of Manichaean Sources. Nag Hammadi and Manichaean Studies.
4.Sertkaya O.F. Fragmente in alttürkischer Runenschrift aus den Turfan-Funden. //Runen, Tamgas und Graffiti aus Asien und Osteuropa. 1985.
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


Ескерткіш Үйреткіш Этномәдени сөздік Жәй сөздік Деректер Іздеу Көмек Контакт
қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.