|
Дауыссыз үштік | |
|
Қатаң |
|
|
|
| Таңба таңда |
Жіңішке |
|
|
|
|
Оқылуы
Жуан таңбалар
қазақ тіліндегі қатаң сөздерде кездесетін қ /қы/ дыбысына сәйкес.
Таңбалану мысалдары, ( )
қаған деген сөздегі қ,
( ) құл деген сөздегі қ,
( ) қыз деген сөздегі қ.
Ажырату
Таңбалар бір сөзде қолданылуы мүмкін.
Ескерткіш беттерінде таңбасы таңбасынан 3 есе, таңбасынан 10 есе көп кездеседі.
оқ таңбасы (садақтың оғы).
көбінесе елдің, қаланың атауында қолданылады.
Мысалы, Қырғыз,
Құрықан деген сөз.
- көбіне ақ немесе қа деген дыбысты береді.
- болса, таңбасымен бірге, кейде өзі құ, қо немесе ұқ, оқ деп дыбысталады.
- көбінесе қы немесе ық деген дыбысты беруге қолданылады.
Кейде таңбасы зы дыбысының маңайында
қазақ тіліндегі ғы дыбысына сәйкес келеді ( қыр ғыз, азы ғы).
Орны
Таңбалар сөздің басында, ортасында және соңында кездесе береді.
Транскрипция
Транскрипцияда бұл үштік латынның q әріпімен белгіленеді.
Мысалы, [qaγan]
қаған;
[qul]
құл;
[qïz]
қыз;
|
|
|
|
|
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы
"Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды.
Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.
|
|