Iздеген сөз  70 жерде кездесті |
|---|
|
| 5 | |
| bolmis erinč: oγulï atï: qaγan: bolmis erinč: anta kisre: inisi: ečisin teg: qïlïnmadïq erinč: oγulï: аqaŋïn teg: qïlïnmadïq erinč: bilgesiz: qaγan: olurmïs erinč: yablaq: qaγan: olurmïs erinč: bujruqï: jeme: bilgesiz erinč: yablaq ermis erinč:
|
| болған екен: ұлы аты(аталығы): қаған: болған екен: сонда кері: інісі: атасы тек (сияқты): қылынбағандық (қызмет етпеген) еді: ұлы әкесі тек (сияқты): қылынбағандық (қызмет етпеген) еді: біліксіз: қаған: отырған екен: жабайы: қаған: отырған екен: бұйрығы: да: біліксіз екен: жабайы болған екен: |
| За ним стал каганом сын. Тогда младший брат не был как старший брат. И сын не пошел в отца. Каганами они были неразумными и дикими. И служители были несведущими и дикими. |
| and their sons became kagans. But, apparently the younger brothers did not resemble their elder brothers. The sons did not resemble their fathers. Unwise kagans succeeded to the throne. Bad kagans succeeded to the throne. |
| 30 | |
| budunïγ:qop:baz qïltïm: jaγsïz qïltïm: qop:maŋa: ükü еrtі: isig küčüg:berür:bunča: törüg:qazγanïp: inim Kültegin: üzе anča: kergek boltï: аqanïm qaγan: učduqta: Kültegin:jiti /:jašda: qaltï: /
|
| бүтін (халық)ды: көп: басып басымдылық қылдым: жаусыз қылдым: көп: маған: өңшең көп (қарайтын) еді: істі күшті: берер: бұнша: төре(лік)ті: қаз тұрғызып: Інім Күлтегін бірлесе: өзі сонша: қайтыс болды: әкем қаған: ұшқанда: Күлтегін: жеті /: жаста: қалды:/
|
| Я покорил еще многих людей, которые живут в четырех сторонах мира. Не осталось врага. Многие из них подчинились мне. Мой младший брат, Культегин скончался, после того, как он установил мощное государство, где народ служил мне. Когда мой отец, каган, скончался, мой младший брат Культегин /был в возрасте семи лет/ |
| I subdue all people, who live in four parts of the world. There was no enemy left. Many of them submitted to me. My younger brother, Kultegin passed away, after he had established the powerful lordship, where people had been giving their services to me. When my father, the kagan, passed away, my younger brother Kultegin was at the age of seven... |
| 34 | |
| tegdiken: Türük: begler: qop bilirsiz: ol süg: anta yoq qïšdïmïz: anta kisre: Jer Bayïrqu: Uluγ Erkin: yaγï boltï: anï yaŋï: Тürgi Үarаγun: költe: buzdumïz: Uluγ Erkin: azqïŋa: erin: tizip: bardï: Kültegin ...
|
| тидік: Түрік:бектер: көп білерсіз: ол сүңгіні: сонда жоқ (етіп) қысдық: сонда кері кейін: Йер Байырқұ: Ұлық Еркін: жау болды: оны жаңа: Түргі Йарағұн: көлде: бұздымыз: Ұлық Еркін: азғана: ерін: тізіп: барды: Күлтегін:...
|
| Тюркские беки, вы все знаете, что такое нападение! Мы разрушили ту армию тогда. Тогда Великий Иркин земли Байрку стал нашим врагом. Мы разрушили и его у озера Тюрги-Яргун. Великий Иркин бежал вместе с немногими мужами. Культегину было … |
| Turkish lords, you all know what attacking is! We destroyed that army then. Then Great Irkin of Bayirqu land became our hostile. We destroyed him too at Turgi-Yaraγun lake. The Great Irkin ran away together with few men. Kultegin was... |
|
| 8 | |
| sabïmdï: іgіd barγu: Тürük: begler: budun: bunï: esidiŋ: Тürük budunïγ terip: el tutsaqïŋïn: bunta: urtum: yaŋïlïp: ölsekiŋin: yeme: bunta: urtum: neŋ neŋ: sabïm: erser: beŋgü: tašqa: urtum: aŋar körü: biliŋ: Тürük amtï: budun: begler: bödüke: körügme: begler gü: yaŋïltïčïsïn: men: b/eŋgü: tašqa: urtum: /
|
| сап сөзімді: игі бар ғой: Түрік: бектер: бүтін (халық): бұны: естіңдер: Түрік бүтін (халық)н теріп: Ел тұтсақтың: бұнда: ұрдым: жаңылып: өлерсің: және: бұнда: ұрдым: не ненің: сап сөзім: болса: мәңгі: тасқа: ұрдым: оны көре: біліңдер: Түрік енді: бүтін (халық): бектер: бұ өтерге(шаққа): көруші: бектер ше: жаңылғандарсың: мен: м/әңгі тас: ұрдым/
|
| Мое слово благословенное. О, тюркские беки и народ, услышьте это! Чтобы объединить всех тюрков и направить страну, я оставил каменную надпись. Чтобы вы не были обмануты и истреблены, написал слова на вечный камень. Читайте эти слова. Вы, тюркские беки и народ! Я писал эти вечные камни вместе с беками, которые были уже обмануты. |
| My word is blessed. О Turkish lords and people, hear this! In order to join together all Turkish people and direct our country, I left the stone inscription. For you not to be deceived and destroyed I have inscribed on this eternal stone. Read these words! You, Turkish people and lords! I wrote these eternal stones together with the lords who had already been deceived. |
|
| 2 | |
| еsiz: Elime: qunčuyïma: oγulïma: budunïma: esiz: іme: altmïš: yašïmda:
|
| Иесіз (қалған): Еліме: ханшайыма:ұлыма: бүтін (халық)ыма:иесіз/дер/: +іме: алтпыс: жасымда:
|
| Страна моя: жена: сыновья: остались без покровителя: в мои шестьдесят лет: |
| of my owner-less country, wife, sons and people, left without master in my sixty years. |
|
| 2 | |
| Altunlig: kešig: belimte: bаndïm: Teŋiri Elim: ke: bökümedim: esizime: yïta:
|
| Алтындық: қорамсақты: белімде: байладым: Тәңірі Елім:ге: бөгеле алмадым: иесізіме: жетім:
|
| Украшенный золотом: колчан повязал я на пояс. В моей (хранимой) Тенгри стране не смог остаться, с моими сиротами без покровителя. |
| I tied a gold quiver on my waist. I couldn't stay in my Tenri country. You, ownerless, orphans, |
|
| 3 | |
| adïrldïm: esizime:... |
| Айырылдым: иесізіме:... |
| Я разлучился (с вами), потерявшего хозяина ... |
| I deserted my ownerless... |
| 5 | |
| Elimke: bökmedim: esize elim... |
| Еліме: бөгеле алмадым: иесіз елім... |
| Я не смог остаться в своей стране, потерявшего хозяина ... |
| I couldn't stay in my ownerless country... |
|
| 2 | |
| Kül Čeküŋ: Tutuq: esizime: adïrïldïm: |
| Күл Чекүң: Тұтұқ: иесізіме: айырылдым: |
| [Я]- знаменитый Чекюнг-тутук. Потерял я (родных), остались без хозяина. |
| [I am] well-known Čeküŋ Tutuq. I have lost my ownerless relatives. |
|
| 7 | |
| jerim yïta subum adïrïldïm buŋa esizime jïta
|
| жерім жетім суым айырылдым мұңды иесізіме жетім
|
| Земля и вода моя осиротевшая, расстался я с печальными сиротами. |
| I left ownerless the earth and water. I left my sad orphans. |
|
| 7 | |
| Jüz er qa:dašïm: esizime: biŋ er budunïma: esizim: aq ïq atlu: budunïm: edgü tіšiŋ |
| Жүз ер немере ағайыным: иесізіме: мың ер бүтін (халық)ыма: иесізіме: ақ ық? атты: бүтін (халық)ым: игі тасың |
| Сто моих славных родственников, оставшиеся без хозяина, тысячи мужественных людей моей страны, оставшиеся без хозяина, ... народ мой, добрый камень... |
| Hundred of my ownerless relatives, ownerless thousand men of my country, ... my people kind stone ... |
| 8 | |
| Esiz jerim: ïduq jerim: esize: esiz ečim: qanïm: küŋ ay esize: ana eštegün jerim: en bilgür.. |
| Иесіз жерім: Ұйық жерім: иесіз: иесіз үлкенім: әкем. Күн ай иесіз: Ана Ештегүн жерім: ен білгір... |
| Земля моя без хозяина, священная моя земля, отец мой без покровителя, солнце и месяц без хозяина, та земля Ештегун, самый мудрый ... |
| My deserted land, my holy land, my abandoned father, ownerless day and night. That my place Etegün the most wise ... |
|
| 3 | |
| Elim qanïm: esize: bökmedim: kün ay: esiz: yïta
|
| Елім ханым: иесізіме: бөгеле алмадым:Күн ай: иесіз: жетім:
|
| В моей стране, моему хану, оставшимся без хозяина, не смог остаться. Солнце и месяц осиротели без хозяина. |
| My ownerless country and khan, I couldn't stay. The ownerless sun and moon became orphan. |
| 4 | |
| Qadašïm: ekinime: yïta: adïrïldïm: esizime:jüz kümül:budunïm: yïta: adïrïldïm
|
| Немере ағайыным: нағашым:жетім: айырылдым: иесізіме:жүз Күмүл: бүтін (халық)ым: жетім: айырылдым:
|
| Родственники мои осиротевшие, разлучился я (с вами). Народ мой Сто Кумуль осиротевший, разлучился я. |
| My orphan relatives, I parted from you. My ownerless Hundred Kümül people became orphan. |
|
| 2 | |
| Beš yašïmda: qanïŋsïz: qalïp: toquz: jegirmi: yašïmγa: ögsüz:
|
| бес жасымда: әкесіз: қалып:тоғыз: жиырма: жасыма: шешесіз:
|
| В пять лет я остался без отца, в девятнадцать лишился матери |
| I lost my father, when I was five. I lost my mother, when I was nineteen. |
| 5 | |
| bir: jetmiš: yašïmγa: Kök: Teŋiride: künge: ezidim: esizime:
|
| бір: жетпіс: жасымда:Көк: Тәңіріде: күнге: езілдім: иесізіме:
|
| В шестьдесят один год под солнцем Небесного Тенгри я опечалился по оставшимся без покровителя. |
| When I was sixty one I melted under the sun of Blue Tengri. Left by master |
| 6 | |
| Körsi Yamda: elim esizime: jerim: subum: esizime: quyda: qunčuyïm: tul: qaltï: esizime:
|
| Көрсі Йамда: елім: иесізіме:жерім: суым: иесізіме:құзда: ханшайым: тұл: қалды: иесізіме:
|
| страна моя Кюрси Ям, земля и вода моя, жена у очага осиротели без покровителя. |
| my country Körsi Yam. My earth and water, my wife at hearth become orphan ownerless. |
| 7 | |
| Ekinim: qadašïm: esizime: oγulanïm qïzïma: ürüŋüm: qaram: esiz: jüz: elig erime: esizime:
|
| нағашым:немере ағайыным: иесізіме: үлым қызыма: үрпек ағым: қарам: иесіз:
жүз: елу еріме:иесізіме:
|
| Родня, сородичи остались без хозяина. Сыновья и дочери, мои дорогие, остались без хозяина. Мои сто пятьдесят воинов остались без покровителя. |
| To my ownerless relatives, my dear children abandoned, my ownerless hundred and fifty men. |
| 8 | |
| Bïŋ budraq: yont: esizime: |
| мың бойлық: жылқы: иесізіме: |
| Тысячи моих лошадей остались без хозяина. |
| To my ownerless thousand horses. |
| 10 | |
| ...elim esiz erinč: jüz: kümül: budunïm: esiz erinč: ...
|
| ...елім иесіз еді: жүз Күмүл: бүтін (халық)ым: иесіз еді: ...
|
| ... моя страна была без покровителя. Мой народ Сто Кумулей был без покровителя. ... |
| ... my country was ownerless. My Hundred Kümül people was ownerless... |
| 11 | |
| ...Yabïzïγ: kümülümüz: bedük: qïldï: esizim: bökümedim... |
| ...Йабызды: Күмүліміз: биік: қылды: иесізім: бөгеле алмадым: ... |
| ... наш Кумуль повысил Йабыза. Мои сироты, не мог я остаться (с вами) ... |
| ... Kümülüm raised Yabïz. My orphans, I couldn't stay ... |
|
| 1 | |
| Erdemlig: elinte: bökmedi Töleš alïp: Tutuq: іšiŋe: bökmedi: jeg: Terkin: esiz: yïta čïγa
|
| Ерлікті: елінде: бөгеле алмады Төлес алып: Тұтық: ісіне: бөгеле алмады:Игі: Теркін: иесіз: жетім шығай
|
| В доблестной стране не мог остаться. Могучий Толес Тутук не мог остаться для своего дела. Добрый Теркин осиротел и обеднел без хозяина. |
| He couldn't stay in valor country. Töleš the great Tutuq couldn't stay for his deed. Kind Terkin become ownerless poor and orphan. |
| 7 | |
| Erdemi bar üčün qanïnta: kü tutuq: atqa tegmiš: esiz: er bašï yïta: čïγa
|
| Ерлігі бар үшін әкесінде:Көсегесі тұтық: атқа мінген:Иесіз: ер басы: шығай
|
| Во имя доблести отца, бравый Тутук сел на коня. Без хозяина муж обеднел. |
| In valor of brave father, dashing Tutuq mounted his horse. The ownerless man become poor. |
|
| 2 | |
| En Elig Čur: Ïnanču Alïp Tarqan: atačïma: adïrïldïmïz: esizim |
| Ен Елік Чұр: ыныначұ алып тархан: аташым: айырылдымыз: иесізіме |
| (я -) Эн Элиг-чур, ынанчу и могучий тархан. С моим старшим дядей расстались. Моим оставшимся без хозяина (меня) |
| (I am) En Elig Čur Ïnanču Alïp Tarqan. We parted from our uncle. To my ownerless |
| 3 | |
| Jerime subuma esizime |
| Жеріме суыма иесізіме |
| Моей земле и рекам, оставшимся без хозяина (меня). |
| To my ownerless earth and water. |
| 4 | |
| Budunuma: esizime |
| Бүтін (халқыма): иесізіме |
| Моему народу, оставшимся без хозяина (меня). |
| To my ownerless people. |
|
| 2 | |
| Esizim: jüz : ïnal: qadašïm... |
| Иесіз: жүз: ынал: туысым:
|
| Мои, оставшиеся без хозяина, сто Инал родственников ... |
| My ownerless hundred Ïnal relatives ... |
| 3 | |
| Esiz: іke: yaqïlïγ: tašï esize: ür ... |
| Иесіз: игі жақындық: таш? иесіз.
|
| Мои, оставшиеся без хозяина, сородичи... |
| My ownerless peolpe ... |
|
| 2 | |
| Qara: Barïš Ïnanču: Čigsi: ben: yïta: esizime |
| Қара: Барыс Ынанчұ: Чікші: мен: жетім. Иесізіме |
| Я Черный Барс Чигси. Моим оставшимся без хозяина сиротам, |
| 3 | |
| toquz on yašïmda: adïrïldïm: yïta: esizime: ... |
| Тоғыз он (90) жасымда: айырылдым: жетім. иесізіме:... |
| В девяносто лет я разлучился с моими оставшимися без хозяина |
|
| 1 | |
| Elig oγulan: uru...esizim: jüz Kümül: budunïm: qadašïm: adïrïldïm...
|
| Елу ұлан: ұрпақ.иесізім: Жүз: Көмүл: бүтін (халық)ым: Немере ағайыным: айырылдым:...
|
| Мои оставшиеся без хозяина пятьдесят сыновей, ... народ мой Сто Кумулей, родня моя, разлучился я ... |
|
| 1 | |
| ...esizime: quyda: qunčuyïma: qt... |
| .иесізіме: құзда: ханшайыма:... |
| ... оставшиеся без хозяина, жена моя у очага... |
|
| 11 | |
| ...siz: Tutuγ: taš budunγa: qanï |
| .сіз: Тұтұғ: тас бүтін (халық)ға: қайда |
|
| 1 | |
| Uyγur qan: elin alduqda: Azïγlïγ Tuŋuz teg: Tirig beg: esiz: |
| Ұйғыр хан: елін алғандада: Азықлық Тұңыз тек: Тіріг бек: иесіз: |
| При захвате земель уйгурского хана, Вы, Тириг-бек, (были) словно клыкастый вепрь, без хозяина |
| 6 | |
| Al Ič Barïš: Tirig: begim yïta: erdemim..esize |
| Ал Іш барыс: Тіріг: бегім: жетім. ерлігім..иесіз |
| Возьми Иш барса мой бек Териг, во имя доблести моей оставил сиротами без хозяина… |
|
| 5 | |
| Qara Čur(a) esiz si.. özüg(у) uyalarïna adïrïlmïš(a)
|
| Қара Чұр иесіз өзге туыстарынан айрылған
|
| Кара Чур расстался со своими родственниками |
| Qara-Chur parted with his relatives. |
|
| 1 | |
| Börtil esiz seniŋ (e) Özüge q... |
| Бөртіл иесіз сенің Өзүге қ... |
| ...Бортил без хозяина остался твой Озуге... |
| ...Bortil, left without master your Ozuge... |
| 4 | |
| Oγuluz (a) esiz (e) Özüge |
| Ұланымыз иесіз Өзүге |
| Сыновья остались без хозяина Озуге |
| Our sons were left without master Ozuge |
|
| 1 | |
| Qutluγ Özünčü esiz Özüge |
| Құтлық Өзүнчі иесіз Өзүге |
| Кутлук Озунчу остался без хозяина Озуге. |
| Qutluq Ozunchu was left without master Ozuge. |
|
| 1 | |
| +ïlmïš(а) еsiz(e) |
| +ылған иесіз |
| ...остались без хозяина |
| ...left without master |
| 2 | |
| atlïγ eren еsize Oγlan Čur ulaju qalmïš |
| Атты ерді иесіз Оғлан Чұр ұласу қалған |
| ...на коне остался без хозяина Оглан Чур... |
| ...on horse left without master Oglan Chur... |
|
| 1 | |
| uBASï rmïš (а) qatun (a) aγïl (a) yorčï (a) esiz |
| ... қатұн иесіз |
| ...осталась без хозяина катунь |
| ...wife left without master... |
|
| 1 | |
| Qumar Čur (a) er atïm Еš Qulï (a) esiz özüm (е) |
| Құмар Чұр ер атым Еш Құлы иесіз өзім |
| Мое геройское имя Кумар-Чор! Раб Еша сам без хозяина |
|
| 22 | |
| yarattïdïm: tol...: // yarïmatïn: yaγïd kelmis: örün begig: qara qulluqïγ: anï olurmus: Qïrqïz tapa: er idmis: siz tašïqïŋ: Čikig tašγarïŋ: temis: men: tašqïyïyn temis: Kür budqa ïda:
|
| жараттырдым: тол......//...жаулай... келген:өрен ақ бекті: қара құлықты: сол отырған: Қырғыз таман: (батыр) ер жіберді: Сіз тасындар: Чекті тасытыңдар: деген: мен тасиын: деген: Көр Бұдқа ықта: |
| ... Кыргызам послал воинов, где белый бек правил черными помыслами. Передал послание Чекам.... в Кор Буд... |
| I sent soldiers to Kyrgyz people, where the white bek ruled with black thoughts. Sent a message to Cheks…in Kyer Bud… |
| 31 | |
| Basmïlγaru: ...ay bir otuzqa Qarluqïγ: ...Yoγra Yarïšda: süsin: anta sančïdïm ebi: on kün öŋre ürküp barmïš anta: yana: yorïp: tüsdim: ......
|
| Басмылға қарай:...ай бір отызға Қарлықты... Йоғра Йарышда: сүңгісін: сонда шанышдым үйі: он күн өңірге үркіп барған сонда: жаңа: жортып: түстім... ... ... ... |
| В сторону Басмыла ... месяц Карлуков ... у Йогра Йарыш я сразил копьем. Тогда десять дней бежали испугавшись. Я снова отправился в поход... |
| Towards Basmyl… month Karluqs…I bit with spear at Yogra Yarysh. Ten days they ran being afraid. I went on campaign again… |
|
| 8 | |
| ...siz... |
|
| 2 | |
| qara budunïma: yïta: esizime |
| қара бүтін-халқыма: жетім: иесіз |
| Ради своего простого народа, моим сиротам |
| for my common people, my orphans |
|
| 2 | |
| Teŋiri: elimke: yašda: begimke: bökmedim: esizime: qïrïq: yašïmda: q… |
| Тәңірі: Еліме: жасты: бегіме: бөгеле алмадым: иесіз: қырық: жасымда:.... |
| Не смог остаться с моим народом, с моим молодым беком. В сорок лет ... |
| I couldn't stay for my people and my young lord. |
|
| 3 | |
| er atïm ben: az..... |
| ... |
| О, моя жена, о, мой бек, - я не насладился (вами), я разлучился (с вами). |
|
| 3 | |
| ...a: eliŋiz üčün: qazγanu: Üz quy: yïda: esiz.. |
| Елі үшін: тыныштандырып: Өз құзда: жетім: иесіз.... |
| ... ради своего народа покорил. Осиротели... |
| ... for your people you conquered. You stayed away orphan... |
| 4 | |
| …Er … er: esiz: Taŋazur beg: esiz |
| ...Ер: Таңазұр бек: иесіз.... |
| ... муж Таназур бек... |
| ... Tanazur beg ... |
| 8 | |
| …q baqïtï : buŋsïz: erti: Qara sečin teg … |
| ...мұңсыз: еді: Қара Сечін тег... |
| ... жил беспечно Кара Сечин тег.. |
| ... he has no grief. Qara Sechin teg... |
| 9 | |
| …esiz: Baγïr: Küziŋün : On qara: körmez ertiŋiz: Seč aγ … |
| ...иесіз: Бағыр: Қүзіңін: Он қара көрмес едіңіз: Сеч мата... |
| ...Вы не увидите десяти ... Багар Кузена ... |
| ... you couldn't see ten ... of Bagar Kuzen... |
|
| 6 | |
| atasiz er: eki oγlïn: birle: ölti |
| атасыз ер: екі ұлың: бірге: өлді |
| ... жаль, воин-муж погиб со своими двумя сыновьями.
|
|
| 1 | |
| Temir apa oγlïm(a) esiz ökinčig(e) atï Eki Qanlïŋ(a) Alïp Yerke ökinčig(e) yegitim(a) ekiz bimedimiz(e) |
|
| 11 | |
| isiz yabïz qul bitidim |
| иесіз жабайы құл жаздым. |
| раб без хозяина написал. |
|
| 5 | |
| ...aγčï: bilge....esiz beg .... |
| ..білікті..иесіз бек.... |
| 6 | |
| .... ökkmedim: esizime: |
| ...бөгеле алмадым: иесізіме... |
|
| 2 | |
| Kök Teŋiride: kün ay : esizime |
| Көк Тәңіріде: Күн ай: иесіз |
| В небе солнце и луна (остались) без хозяина! |
| The sun and moon are left without master in the sky. |
|
| 1 | |
| Teŋirim: [qanm]: esizime: |
| Тәңірім: /әкем/ : иесіз |
| Отец-небо (остались) без покровителя! |
| The father-sky (is left) without master! |
| 3 | |
| Tört qadašïm esiz adïrïltïm |
| Төрт туысым иесіз айрылдым |
| Лишился четырех сородичей! |
| I have lost four of my relatives... |
