VIII-IX ғ.

«Чаа-Холь I ескерткіші»

Тува Республикасы Ұлық-Кем өзені сол саласы Чаа-Қол өзені бойында орналасқан.

1892 ж.бітіктасты Минусинск музейіне әкелген. Инв.№33

Е-13-е-23 бітіктас ескерткіштері орнатылған жерлері «Саян-Шушенск су электрстанциясы» суқоймасының астында қалған.

Қара көкшіл гранит тастан жасалынған. 5 жол мәтін қашалған. Адамның басы және бойы тәрізді сызықтар бейнеленген.

биіктігі - 1,41 м, ені - 0,16-0,20 м, қалыңдығы - 0,16 м.

1892 ж. Ошурков тапқан. В.В.Радлов, Х.Н.Орхун, С.Е.Малов, П.Аалто, Э.Трыярский, Д.Д.Васильев, А.С.Аманжолов және т.б. ғалымдар зерттеді.

  Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" //"Қазақстан тарихы түркі тілді деректемелерде" атты сериясы бойынша. II том. - Алматы: Дайк-пресс, 2005. - Б.179.