қазрусeng
:
:
  Уюк-Аржан (е-2) бұғытасы және мәтіні

Уюк-Аржан (е-2) бұғытасы және мәтіні

VIII-IX ғ


VIII-IX ғ


«Уюк Аржан ескерткіші»


Уюк өзені бойындағы Көктон шатқалында орнатылған екен.

1916 ж. А.В.Андриановтың ұйымдастыруымен Минусинск музейіне әкелінген. ММ инв. № 21


Аржандағы кіші қорғанның құрамдас бөлігі. Қола және көшпенділер заманына қатысты бұғытас (б.з.д. VII-VI ғғ).

Сұр жасыл сланец майда тастан жасалынған. Бұғытастың жоғарғы тұсында дөңгелек, үш сызық, ортаңғы тұсыда қару-жарақ пен таңба белгілер бар. Көне түрік мәтіні 2 жол болып төменнен жоғарыға қарай қашалған. Бұған қарама-қарсы қапталында екі кішігірім сызықты жарты ай мен көсеу секілді таңба қашалған.


биіктігі - 2,40 м, ені - 0,49 м, қалыңдығы - 0,29 м.


1888 ж. И.Р.Аспелин тапқан. 1906 ж. Гране зерттеген.


  Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" //"Қазақстан тарихы түркі тілді деректемелерде" атты сериясы бойынша. II том. - Алматы: Дайк-пресс, 2005. - Б.171.

1.Васильев Д.Д. Памятники тюркской рунической письменности азиатского ареала. //Советская тюркология, 1976. – № 1. – С.71-81.
2.Выпуск второй. (Табл. VI, XXVII, XXXVI, LIII, LXI, LXIII, LXXI-LXXXII. Съ двумя маршрутами Орхонской Экспедиціи) //Атласъ древностей Монголіи. Изданный по поручению Императорской Академіи Наукъ В.В.Радловымъ. //Труды Орхонской экспедиціи. – Санктпетербургъ, Типография Императорской Академіи Наукъ, 1892.
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.