қазрусeng
:
:
  Қара-бұлын I (е-65) бітіктасы

Қара-бұлын I (е-65) бітіктасы


VIII-IX ғ


«Кара-Булун ескерткіші»


Тува Республикасы Ұлық-Кем өзені маңында Ейлік-Кем ауылы Қара-Бұлын деген жерде орналасқан.

1973 ж.бітіктасты Тува музейіне әкелген.


Е-65 және Е-66 бітіктастары өзара жақын орналасқан.

Қызғылтым құмдақ тастан жасалынған. Анық қашалған 3 жол және бұрын қашалған 3 жол мәтін. Таңба қашалған.


биіктігі - 1,13 м, ені - 0,14 м, қалыңдығы - 0,25 м.


1965 ж. Д.А.Грач басқарған экспедициясы тапқан. Мәтіндік зерттеудін алғаш И.А.Батманов, А.Ч.Кунаа 294 , И.В.Кормушин жасады 295 . Палеографикалық зерттеулерін Д.Д.Васильев 296 жүргізді.

Бітіктастың бір қапталында үсті үстіне келген екі мәтін қашалған. Біріншісі өте өшіңкі ал екіншісі анық етіліп жазылған. Бұл жайында И.В.Кормушин өз пікірін білдірген болатын. Сондықтан осы бітіктасты екінші рет пайдаланған (палимпсеста) деп, ол мәтінін Е-65/пл деп белгілеген. Біздің тексеруімізше бірінші қапталында ғана бұрын жазылған бір жол «elim quyda qunčyuïm adïrïldïm» мәтіннің іздері бар екені анықталды.


  Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" //"Қазақстан тарихы түркі тілді деректемелерде" атты сериясы бойынша. II том. - Алматы: Дайк-пресс, 2005. - Б.205.

Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.