қазрусeng
:
:
  Қытай мыс тиындағы (е-78) түрік бітік мәтіні

Қытай мыс тиындағы (е-78) түрік бітік мәтіні


713-742 жылдары


«М1», «Е-78», «Көне түрік жазулы тиын»


Минусинск ойпаты.

Минусинск музейінде сақтаулы. МКМА № 9905-5.


Таң дәуіріндегі «Кай юань Тун-бао» деп аталатын тиын ақшалардың бірі. Мұндай ақшалар түріктерде, соғдылықтарда да кең қолданылған.

Ортасында төртбұрышты тесігі алдыңғы бетінде төрт дана қытай иероглифті, артқы бетінде 9 таңба-әріпті түрік бітік мәтін қашалған.


шеңбері – 2,5 см.


Е.Дроун 309, В.В.Радлов 310, Х.Н.Орхун 311, Э.Р.Рыгдылон 312, Д.Д.Васильев 313, А.М.Щербак 314, И.Г.Добродомов 315, И.Л.Кызласов 316 зерттеу жүргізген.

В.В.Радловтың транскрипциясы:

Beŋ čayan bir aqča - Бең-Чайан бір ақшасы

И.Л.Кызласовтың транскрипциясы:

Biŋ čі urum aqča - Пинг чи. Соғылым ақша


  Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" //"Қазақстан тарихы түркі тілді деректемелерде" атты сериясы бойынша. II том. - Алматы: Дайк-пресс, 2005. - Б.212.

1.Васильев Д.Д. Памятники тюркской рунической письменности азиатского ареала. //Советская тюркология, 1976. – № 1. – С.71-81.
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.