TҮРІК БІТІК
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті
қазрусeng
Iздеу:
Қайда:
Басы Ескерткіш Үйреткіш Сөздік Көмек
Бөлімдер
Көне түрік бітіктер
Түрік бітік үйреткіш
Этномәдени сөздік
Дерек көздері
Көмек
Контакт
Ескерткіш түрі
Орхон
Енисей
Талас
Тұрпан
Алтай
Қазақстан
Ферғана
Деректер
Таңбалар
Сөздік
Іздеу
Карта
Мұражай жәдігерлері
Мақалалар
Әдебиеттер
Шрифт қолдау
Сайт картасы
  Сэврэй бітіктасы
Анықтама Мәтін Сурет Сызба Өлшем

Сэврэй бітіктасы

Тарихи анықтама

VIII-IX ғасыр.

Ұйғыр қағандығы дәуіріне байланысты мәтін.

Ескерткіш аталуы

«Сэврэй ескерткіші»

Табылған жері мен cақтаулы жері

Солтүстік ендік бойынша- 43º34´; шығыс бойлық бойынша- 102º15´.

табылған орнында.

Ескерткіштің сипаттамасы

Қазіргі Моңғолия Өмнөговь аймағы Сэврэй сұмынынан 6 км оңтүстік шығыста орналасқан.

Бітіктас мәрмәр тастан жасалынған. Осы тастың тегістеу бетінде көне түрік 7 жол және көне соғды жазулы 7 жол мәтін қашалған. Бірақ оның таңба-әріптері өте өшіңкі.

Ескерткіш өлшемі

0,8 х 0,52 х 0,69 м.

Ғылыми зерттеулері

1948 ж. И.А.Ефремов алғаш рет анықтаған. 1968 ж. Б.Ринчэн фотосуретін жариялады259 . 1969 ж. Кеңес –Моңғолия тарихи-мәдени бірлескен экспедициясы құрамында С.Г.Кляшторный, Б.Базылхан, Х.Лувсанбалдан, М.Шинэхүү қатысқан топ зерттеу жүргізген. 1971 ж. С.Г.Кляшторный, В.А.Лившиц бітіктастың мәтіндік зерттеуін жасады 260 . 1997 ж. Моңғолия-Жапония бірлескен экспедициясы зерттеген 261 .

Қосымша мәлімет

  Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" //"Қазақстан тарихы түркі тілді деректемелерде" атты сериясы бойынша. II том. - Алматы: Дайк-пресс, 2005. - Б.164-165.

Толық мәтінді деректер
1.Кляшторный С.Г., Лившиц В.А. Сэврэйский камень
2.Баттулга Ц. Монголын руни бичгийн бага дурсгалууд. Улаанбаатар. - 2005 (1)
3.Баттулга Ц. Монголын руни бичгийн бага дурсгалууд. Улаанбаатар. - 2005 (2)
4.Баттулга Ц. Монголын руни бичгийн бага дурсгалууд. Улаанбаатар. - 2005 (3)
Электронды тарихи-мәдени қордың негізі "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының "Шығыстану секциясы" Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институты тарапынан 2005 жарияланған "Қазақстан тарихы туралы түркі деректемелері" сериясының 2-томы "Н.Базылхан "Көне түрік бітіктастары мен ескерткіштері (Орхон, Ениесей, Талас)" Алматы: Дайк-Пресс. 2005, 252 б. +144 бет жапсырма" атты ғылыми еңбек болды. Ғылыми редакторлары: т.ғ.д., проф. М.Қ.Әбусейтова,
ф.ғ.д., проф.Б.Бұхатұлы.
Р.Б.Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының директоры т.ғ.д., проф. Меруерт Қуатқызы Әбусейтоваға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдіреміз.


Ескерткіш Үйреткіш Этномәдени сөздік Жәй сөздік Деректер Іздеу Көмек Контакт
қазрусeng
© Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет.
Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті тапсырысы бойынша жүргізілген
"Жазба және этноархеологиялық деректемелер бойынша қазақ тілінің тарихи-мәдени ақпарат көздерін жасау" жұмысы шеңберінде жасалған.