Iздеген сөз 10 жерде кездесті |
|
23 | |
ökün: körügüŋin : üčün: igidmiš: bilge: qaγaŋïn: ermiš barmïš: edgü Еliŋ : kentü :yaŋïltïγ : yablaq : kegürteg : yarаqlïγ : qantan : kelіp : yaňaеltedi : süŋgülüg: qandan: kelіp: süre еltedi: Ïduq Ötüken: /jer…..budun: bardïq: ilgerü: barïγma /
|
өкін: көрінгенін(бағынған): үшін: білікті: қағанын: еді барды: игі Елің: өзі: жаңылды: жабайы (жаман): кекірттенді: жарақты: қайдан: келіп: жая ертеді:сүңгілі: қайдан: келіп: сүргілей ертеді: Ұйық Өтүкен: /... бүтін (халық): бардық: ілгері: барғанша:/
|
Раскайся, о том, что подчинялся всякому. Был мудрый каган. Народ сам заблуждался, был упрям. Откуда пришли вооруженные (люди) и разделили вас? Откуда пришли копьеносцы и увлекли вас? Это вы, люди священной Отюкэнской горы, ушли сами. |
Because of your unruliness, you yourselves betrayed your wise kagan, who had (always) supported you. And you yourselves betrayed your good realm, which was free and independent. And you (yourselves) caused discord. Where did the armed (people) come from and dispersed you? Where did the lancer come from and carried you away? You, people of sacred Otukan mountains, it was you, who went away. |
32 | |
Kültegin: jadaγаn: оplayu tegdi: On Tutuq: Yorčïn: yarаqlïγ: eligin tutdï: yarаqlïγdï: qaγanqa: ančulаdï: ol süg: anta yoq qïšdïmïz: bir otuz: jašïŋï: Čača: Sünke: süŋüšdümüz: еŋ ilki: Tadqïs Čurïŋ: boz/ atïγ: binip:tegdi: ol at anta:/
|
Күлтегін: жаяу: ұмтыла тиді: Он Тұтық: Йорчыны: жарақты: елуін тұтды: жарақтылар ды: қағанға: еншіледі: ол сүңгілі: сонда жоқ (етіп) қысдық: бір отыз (29): жасында: Чача: Сүнге: сүңгілестіміз: ең ілкі: Тадқыш Чұрдың: боз /атын мініп: тиді: ол ат сонда:/
|
Культегин атаковал пешим строем. Он пленил Онг-Тутука с его армией. Он представил (показал) их оружие кагану. Мы разрушили ту армию тогда. Когда ему было двадцать один год, мы боролись против генерала Чача. Сначала он сел на серого коня Чор Тадкуша и напал. Тот конь пал там. |
Kultegin attacked on his foot. He took On-Tutuq Yorčyn with his army. He showed their weapons to the kagan. We destroyed that army then. When he was twenty-one years old, we fought against General Čača. First he mounted Tadqyš Čor's gray horse and attacked. That horse died there. |
33 | |
ölti: ekinti: Ϊšbara Yamtar:boz atïγ:binip:tegdi: ol at anta: ölti: üčünčü: Jegin Sil: begiŋ: kedimlig: tоruγ at: binip:tegdi: ol at anta: ölti: yarаqïnta: yalmasïnta: jüz artuq: oqun urtï: jeziŋe: bašïŋa: bіr te/gmedi/
|
өлді: екінші: Ышбара Йамтар: боз атын: мініп: тиді: ол ат сонда: өлді: үшінші. Йегін Сіл: бектің: кежімді: торы ат: мініп: тиді: ол ат сонда: өлді: жарағында: желмесінде: жүз артық: оқ ұрды: жезіне:басына: бір ти/меді/
|
Затем, он сел на серого коня Исбары Ямтара и напал. Тот конь пал там. В третий раз, он сел на оседланного гнедого коня Йегин-Силиг-бека и напал. Тот конь пал там. В его вооружение и плащ попали больше чем сто стрел, (но) ни одна (стрела) не попала в его голову и лицо. |
Secondly, he mounted Isbara Yamtar's gray horse and attacked. That horse died there. Thirdly, he mounted Yigan Silbeg's dressed bay horse and attacked. That horse died there. He was hit with more than one hundred arrows on his armor and caftan, (but) he was not hit on head and face even once. |
|
16 | |
sökürtimiz: bašlïγïγ: jöküntürtimiz: Türügeš: qaγan: Türüküm: budunïm: erti: bilmedikin: üčün: bizіŋe: yaŋïltïqïn: yazïntïqïn: üčün: qaγanï: ölti: buyruqï: begleri: jeme: ölti: On oq: budun: emgek: körtü: Ečü (müz: apamïz: tutmïs: Jer subidsiz: bolmazun: tejin: az budunïγ: ïtï: jar ...)bars beg:
|
шөктірдіміз: бастықты: жүгіндірдіміз: Түргеш: қаған: Түрікміз: /бүтін (халық)мыз: еді: білмедіктен: үшін: бізге: жаңылғаны: жазықтанғаны: үшін: қағаны: өлді:бұйрығы: бектері: және: өлді: Он-оқ: бүтін (халық): бейнет?: көрді: әке (міз:атамыз:тұтқан: Жер Су: иесіз: болмасын: дейін: аз: бүтін (халық)ты: етті:...) ... барыс бек:
|
преклониться, и голов имеющих поклониться. Тургешский каган был нашим Тюрком. Из-за его не понимания и глупости, и за то, что они были изменниками, их каган умер; его буюруки и правители, также, умерли. Народ «Десяти Стрел» подвергся притеснению. Чтобы земля (букв.: 'земля и вода') наших предков не осталась без правителя, приводивший в порядок народ Аз был ….. Барыс бек. |
powerful enemies kneel and proud ones to bow. The Turgesh kagan (and his people) was our Turk. Because of their unawareness and foolishness, for their being traitorous, their kagan had died; his buyruqs and lords, had died too. The On-Oq people suffered a great deal. In order the land (lit.: 'earth and water'), which was ruled by our ancestors, not to be left without a ruler, we organized Az people and put them into the order.... was Barys bek. |
19 | |
Türük: budun: Еliniŋ: törügün: kim: artatï: udаčï erti: Türük: budun: ertіz: ökün: körügüŋin: üčün: igidmiš: qaγaŋïn: ermiš: barmïš: edgü Еliŋе: kentü yaŋïltïγ: yablaq: kegürteg: yarаqlïγ: qantan: kelіp: yayaеltedi: süŋgülüg: qandan: kelіp: süre еltedi: /Ïd/uq Ö/tüken: / Jïš budun: bardïq: ilgerü: (barïγma ) bardïγ: qurïγaru:
|
Түрік: бүтін (халық): Елін: төрелігін: кім: артқызады: күшейтеді: Түрік: бүтін (халық): едіміз: өкін: көрінгенін(бағынған): үшін: игілік екен: қағанын: еді: барды: игі Еліңе: өзі жаңылды: жабайы (жаман): кекірттенді: жарақты: қайдан: келіп: жаяу ертеді: сүңгілі: қайдан: келіп: сүргілей ертеді: Ұйық Өтүкен: Йыш бүтін (халық): бардық: ілгері: барғанынша: бардық: кері қарай:
|
кто же будет укреплять и усилит Тюркское государство и власть? /Тюрки были целостным народом…/ О, Тюркский народ, покайтесь! Вы стали непокорны и предали вашего мудрого кагана, кто (всегда) поддерживал вас, и вы предавали ваше царство, которое было свободно и независимо, и вы сами вызвали разногласие. Откуда пришли вооруженные (люди) и разделили вас? Откуда пришли копьеносцы и увлекли вас? Это вы, люди священной Отюкенской горы, ушли сами. Те, кто из вас хотел идти на восток, ушли; и те, кто хотел идти на запад, |
what could destroy your state and power? О Turkish people, regret and repent! Because of your unruliness, you yourselves betrayed your wise kagan, who had (always) supported you. And you yourselves betrayed your good realm, which was free and independent. And you (yourselves) caused discord. Where did the armed (people) come from and dispersed you? Where did the lancer come from and carried you away? You, people of sacred Otukan mountains, it was you, who went away. Those (of you), who meant to go to east went to east, and those (of you), who meant to go to west went to west. |
|
54 | |
Bu Türük budunqa: yarïlïγ yaγïγ: jeltürmedim: tüginlig atïγ: jügürtemedim: Elteris qaγan: qazγanmasar:
|
Бұ Түрiк бүтін (халық)ына: жараулы жауды: желдiрмедiм: тулы (түгел) атты: жүгiрттiрмедiм: Елтерiс қаған: қаз тұрғызып (иелік етпесе)
|
не позволял сильному врагу взять верх над Тюркским народом. Не позволил коням врага топтать (нашу землю). Если Ильтерис каган не правил (страной), |
I did not allow the supremecy of the strong enemy over the Turkic people. I did not allow enemy’ horses to tramble down (our land). If Elterish kagan did not rule the country, |
|
1 | |
kök yaruq |
көк жарық |
Синее сияющее |
The blue shining |
|
2 | |
Uyar qatunïm üčün: öldim: jïta: ičim: yorčïm: … |
Сыйлы қатұн үшін: өлдім: жетім: әкем: туыстарым:... |
Я погиб ради моей дорогой госпожи. Мои сироты, отец, родственники ...
|
I had died for dear lady. My orphans, my father and kins... |
3 | |
Uyar: begimke: adïrïltïm: uyar: qadašïmqa: adïrïltïm: |
Сыйлы бегімнен: айырылдым: сыйлы: туыстардан: айырылдым |
С моим дорогим беком я разлучился, с моими дорогими родичами я разлучился. |
I had lost my dear lord. I had lost my dear relatives. |